Druktechnische Filatelie / Postage Stamp production methods: Vogels in boekdruk

Vogels in boekdruk

De eerste 5 waarden Vogels verschenen in 4-kleuren boekdruk, op de Rotafolio, een velinleg rotatie-pers met drukvellen van 8 [=2x4] x 50 [=10x5] zegels. De vier kleuren zijn: zwart, magenta, geel en blauw. De 3 kleuren zijn gerasterd met rastermaat R50 onder een per waarde verschillende hoek:

3.00: magenta 45, blauw 70, geel 10
3.50: magenta 45, blauw 10, geel 80?
7.00: magenta 45, blauw 70, geel niet te meten
8.00: magenta 45, blauw 70, geel 80
9.00: magenta 45, blauw 20, geel 10?

Het zwart is slechts gebruikt voor de teksten: landsnaam, vogelnaam en waardeaanduiding en is ongerasterd. En bij de pr?o is ook de posthoorn zwart.

Perforatiebeeld

De drukvellen werd geperforeerd op de KROLL perforeermachine met aanleg, waarbij de aanleg zich richt naar de vogelnaam in het zegelbeeld: links bij de 3, 3.50, 8 en 9F, rechts bij de 7F. De perforatie loopt dan ook altijd in rechtervelrand door behalve bij de 7F waar altijd de linkervelranden geheel zijn doorgeperforeerd. Het formaat is het zogenoemde postzegelformaat 1: 11 3/4:11 1/2 14/16. Het perforatiebeeld is bekend in twee types: de horizontale bruggen tussen de 4 rijen loketvellen in het geheel niet doorgeperforeerd of juist wel. De Studiegroep Type Vogels Belgi? kent loketvellen type I met de bruggen doorgeperforeerd, en type II met de bruggen niet doorgeperforeerd. Het boek van H. de Baets geeft wat dit betreft wel de grote lijnen aan maar niet de details hoe de verschillende loketvellen te herkennen zijn.

Bij het type I perforatie is het perforatiebeeld als volgt:

linkervellen	rechtervellen	waarden

0/d/d/0	0/d/d/d	3, 3.50, 8F
d/d/d/0	d/d/d/d
d/d/d/0	d/d/d/d
d/d/0/0	d/d/0/d

of
0/d/d/d	0/d/0/d	7F
d/d/d/d	d/0/d/d
d/d/d/d	d/0/d/d
d/d/0/d	d/0/0/d

Bij het type II perforatie is het perforatiebeeld als volgt:

linkervellen	rechtervellen	waarden

0/d/0/0	0/d/0/d	3, 3.50, 8, 9F

En dat voor alle 4 rijen loketvellen.

De 8F in type I is pas vrij laat, medio 1992, ontdekt.

Velrandbijzonderheden

Het is duidelijk dat aan de hand van het perforatiebeeld niet eenduidig te herkennen is om welk loketvel het gaat. Gelukkig zijn er ook nog randbedrukkingen: paskruizen links en rechts van rij 3 per loketvel, en boven op de velrand van de beide bovenste loketvellen een zogenoemde Brunner-balk met een verloop in intensiteit van het zwart: van licht naar donker van links naar rechts. Op de ondervelranden van de beide onderste loketvellen een zelfde soort balk in geel.

Overzichtstabel met datums van uitgifte en papiersoorten

Gewone zegels

waarde	omschrijving	taal	uitgifte	H1	N2	N3

3.00	appelvink	NF	30-09-85	300985	090686	x
3.50	roodborstje	FN	25-08-86	-	250886	x
7.00	pimpelmees	NF	07-09-87	-	070987	-
8.00	ijsvogel	NF	15-12-86	-	151286	x
9.00	putter	FN	30-09-85	300985	120886	x

pr?o

waarde	omschrijving	taal	uitgifte	H1	N2	N3

3.00	appelvink	NF	01-06-87	-	010687	-
3.50	roodborstje	FN	10-09-86	-	100986	-
9.00	putter	FN	01-04-88	-	010488	-