Home Inleiding druktechniek voor Postzegels - An Introduction to Stamp printing Variatie in gom - Differences in adhesives Besluit - Conclusion

Perforatie - Perforation

Als maat voor de perforatie is nog steeds algemeen gangbaar het aantal tanden per 2cm. Ondanks het feit dat al zo'n 60 jaar de perforeermachines kammen, lijnen of trommels hanteren waarvan de pennen op een vaste afstand van elkaar staan, levert het meten van de tanding nog steeds problemen op. Of men nu een Bondstandingmeter met afrondingen op een kwart gebruikt of een Stanley Gibbons met een glijdende schaal in één decimaal achter de komma, als het om nauwkeurigheid gaat is er een simpeler methode:

Gezien de vaste afstand tussen de pennen, en zeker bij Nederlandse zegels, het niet meer gebruiken van lijntanding, is het voldoende om van bepaalde zegelformaten de hart op hart-afstanden te weten.

De Nederlandse PTT geeft die bijna altijd op: 25x36mm voor de bijzondere uitgiften. Voor dit formaat kan men het aantal tanden tellen: 16 [soms 17] aan de korte zijde, 25 of 24 aan de lange zijde. Als we het aantal tanden gaan normeren op 2cm, dan ziet de berekening er als volgt uit:

  • korte zijde 16 tanden: 16 maal 20:25 = 320:25 = 12.800000
  • lange zijde 24 tanden: 24 maal 20:36 = 480:36 = 13.333333
  • lange zijde 25 tanden: 25 maal 20:36 = 500:36 = 13.888888

Uit deze maten blijkt al gauw welke problemen de Bondstandingmeter geeft vanwege de afronding op een kwart. De korte zijde geeft geen problemen: 12.8000 = 12 3/4. De lange zijde wel degelijk: 13.33333 verschilt zo weinig van 13.375 [halverwege 13.25 en 13.50] dat als het papier werkt, en dat zal zeker als de dwarsrichting van het zegel overeenkomt met de papierrichting, de metingen of uitvallen naar 13 1/2 of naar 13 1/4. De enige juiste notatie, wat afronding op een kwart betreft, is dan ook 13 1/4. 13.88888 verschilt nog minder van 13.875 [halverwege 13.75 en 14.00] zodat de meting ook bij niet werkend papier net zo goed uit kan vallen naar 13 3/4 als naar 14. De juiste notatie overigens is 14!

Meldingen bij dit formaat 25x36mm van de volgende tandingen:

  • 12 3/4:13 1/4
  • 12 3/4:13 1/2
  • 12 3/4:13 3/4
  • 12 3/4:14

zijn dan ook steeds te herleiden tot: 12 3/4:14, het zogenoemde G-formaat of 12 3/4: 13 1/4 of wel het Y-formaat.


Copyright © Rein Printing Matters (Mail to the webmaster Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on December 28, 2011

Home Inleiding druktechniek voor Postzegels - An Introduction to Stamp printing Variatie in gom - Differences in adhesives Besluit - Conclusion