Papier en luminescentie

Het papier is het bekende plaatdruk-papier dat in Zwitserland ook voor de frankeerzegels in plaatdruk is gebruikt. Papierdoorzicht III met papierrichting | voor de velzegels, en <-> voor de rolzegels.

De gom is arabische gom, notatie A, van linksonder naar rechtsboven gebroken. Deze rechte breuklijntjes in de gom te bekijken met de papierrichting verticaal gehouden m.a.w. de velzegels normaal rechtop, de rolzegels als strip verticaal.

Met enige vertraging, immers in Zwitserland al sinds 1967, verschenen in 1974 praktisch onopgemerkt enkele waarden op papier dat voorzien was van violette vezels in de papierbrei, en aan de voorzijde van een fosforescente coating.

In 1983 verschenen waarden op papier zonder de fosforescente coating maar nog steeds met violette vezels. Deze papiersoort is geheel aan de aandacht van de filatelisten ontsnapt. De op 1 juli 1983 verschenen 7F is gelijk op dit papier verschenen. De overgang naar dit papier valt hoogstwaarschijnlijk samen met de overgang van 10x10 naar 5x10 loketvellen [juli/augustus 1983, MdC 84-2-126]. Niet alle waarden zijn sindsdien verschenen in vellen van 50: de 8F bleef op grote vellen.

Met ingang van maart 1987 gaat de Zwitserse PTT over op het gebruik van een fluorescente coating en de Luxemburgse PTT volgt onmiddelijk. Vanaf maart 1987 zijn alle Luxemburgse zegels uitgevoerd met een fluorescente coating.

Van de Jan-serie met fluor heb ik alle waarden met linkervelranden waarbij de linkerhelft geheel zonder coating is. Zowel vorm-nummer 1, 2, 3 als 4 wat er op wijst dat de 4 vormen achter elkaar om de cylinder zitten.

Onder de UV-lamp lichten de fosforescente zegels groenig geel op, de fluorescente zegels geel. Als de lamp weggehaald wordt is bij de fluorescente zegels het effect onmiddelijk weg, bij de fosforescente zegels treedt een nagloei-effect op.

Hieronder een overzicht van de frankeerzegels uitgesplitst naar verschijningsvorm en papier:

waarde     kleur         A      B      C     D

velzegels:

0.25  bruinolijf         x      -      -     -
0.50  rood               x      -      -     -
1.00  blauw              x      x      x     x
1.50  violetgrijs        x      -      -     -
2.00  karmijnrood        x      x      x     +
2.50  oranjerood         x      -      -     -
3.00  grijs              x      x      x     +
3.50  geelbruin          x      -      -     -
4.00  violetpurper       x      x      x     x
5.00  grijsgroen         x      x      .     x
6.00  violet             x      x      .     x
7.00  roodoranje         -      -      x     +
8.00  groenblauw         x      x      .     +
9.00  olijfgroen         -      x      -     x
10.00 zwart              -      x      x     +
12.00 roodbruin          -      x      x     x
16.00 blauwgroen         -      x      x     +
18.00 bruinolijf         -      -      x     +
20.00 helderblauw        -      x      x     x
22.00                    -      -      -     x

rolzegels:

0.50                     x
1.00                     x
2.00                     x      x
3.00                     x      x
4.00                     x      x
5.00                     x      x
6.00                            x

De "." in kolom C kunnen bestaan maar zijn niet gemeld omdat deze papiersoort niet onderkend was. De "+" in kolom D zijn nog te verwachten, thans nog niet uitgegeven.