HomeKon. Beatrix, ontwerp portret Peter Struycken, type VINederland - Track and Trace 1995->

Overzicht typen Cijferzegels, ontwerp Wim Crouwel - 1976 - 2001

Overzichtstabel

Druk Joh. Enschedé, Haarlem
postzegels
in rasterdiepdruk, met geëtste cylinders
A = Harrison papier, gom D2a of D2b, raster 100
Nr Waarde Kleur tanding voorkomen drukrichting
1 5c grijs, volle vlag 4-z, vel R
2 10c blauw 4-z, vel R, L
3 10c blauw 4-z, schp vel R
4 25c roodviolet 4-z, vel R
5 40c lichtbruin 4-z, vel R, L
6 45c blauw 4-z, vel R
R1 5c grijs, volle vlag 2-z, rol L
R2 10c blauw 2-z, rol L
R3 25c roodviolet 2-z, rol L
R4 25c roodviolet 2-z, schp rol L
R5 40c lichtbruin 2-z, rol L
B1 5c grijs, volle vlag 3-z-B, pzb x
B2 5c grijs, volle vlag 3-z-O, pzb x
B3 5c grijs, lege vlag 3-z-B, pzb x
B4 10c blauw 3-z-B, pzb x
B5 10c blauw 3-z-O, pzb x
B6 40c lichtbruin 3-z-B, pzb x
B7 40c lichtbruin 3-z-O, pzb x
B = Harrison papier, gom D2a of D2b, raster 125 - (1977 45c en 50c; 1979 en later de rest)
7 5c grijs, volle vlag 4-z, vel R, L
8 5c grijs, volle vlag 4-z, schp vel R
9 10c blauw 4-z, schp vel R
10 25c roodviolet 4-z, schp vel R
11 45c blauw 4-z, vel R, L
12 45c blauw 4-z,schp vel R, L
13 50c rood 4-z, vel R, L
14 50c rood 4-z,schp vel R
15 55c groen 4-z, vel L
16 55c groen 4-z,schp vel R
17 60c groengeel 4-z, vel R, L
18 60c groengeel 4-z, schp vel R
19 65c bruinpaars 4-z, vel L
20 65c bruinpaars 4-z, schp vel R, L
R6 5c grijs, volle vlag 2-z, rol L
R7 50c rood 2-z, rol L
R8 55c groen 2-z, rol L
R9 55c groen 2-z, schp rol L
R10 60c groengeel 2-z, rol L
R11 65c bruinpaars 2-z, rol L, R
R12 65c bruinpaars 2-z, schp rol L
B8 5c grijs, volle vlag 3-z-B, pzb x
B9 5c grijs, volle vlag 3-z-O, pzb x
B10 5c grijs, volle vlag 2-z-LB, pzb x
B11 10c blauw 3-z-B, pzb x
B12 10c blauw 3-z-O, pzb x
B13 10c blauw 2-z-LB, pzb x
B14 40c lichtbruin 3-z-B, pzb x
B15 40c lichtbruin 3-z-O, pzb x
B16 45c blauw 3-z-B, pzb x
B17 45c blauw 3-z-O, pzb x
B18 50c rood 3-z-O, pzb x
B19 50c rood 2-z-LO, pzb x
B20 55c groen 3-z-O, pzb x
B21 55c groen 2-z-LB, pzb x
B22 55c groen 2-z-LO, pzb x
Automaat-boekjes, met Crouwel-zegels:

Nr  Waarde Kleur                             A     B

35   20a¼æ                                  x
36   21a¼æ                                  x
37   22a¼æ                                  x
38   22b¼æ                                  x
39   22c¼æ                                  x
40   23a  IIt met 40c R100 1e oplage,
                          deel 2e oplage
          IIt met 40c R125 deel 2e oplage        x
41   23b  IIt met eerst
              roselila later lila kaft
42   25a
43   26
44   27a
45   28a
46   33a
47   33b


Postzegels:

   in rasterdiepdruk,  met gegraveerde cylinders:

 9   22cA = Harrison papier, gom D2b, raster 6.5/8
        B = Harrison papier, gom D2b, raster 7/10

Nr  Waarde Kleur             tanding          A    B


21    5c  grijs, volle vlag   4-z,    ravel        R
22    5c  grijs, volle vlag   4-z, schp vel     vel        R
23   10c  blauw               4-z, schp   l     vel        R, L
24   25c  roodviolet          4-z,    p vel       R
25   25c  roodviolet          4-z, schp   l     vel       R
26   55c  groen               4-z,schp    l     vel       R
27   60c  groengeel           4-z,      vel       R
28   60c  groengeel           4-z, schp   l     vel       R
29   70c  violet              4-z,    p vel    R x    -
30   70c  violet              4-z, schp   l    Rvel    R x    -
31   80c  purper              4-z,    p vel       R
32   80c  purper              4-z, schp   l     vel       R


52    5c  grijs, volle vlag   2-z,    rol          x
54   10c  blauw               3-z-B   pzb          x
55   10c  blauw               2-z,    rol          -
56   10c  blauw               2-z-LB  pzb          x
58   25c  roodviolet          2-z,    rol          -
60   60c  groengeel           3-z-B   pzb          x
61   60c  groengeel           2-z-LB  pzb          x
62   60c  groengeel           2-z,    rol          x
64   70c  violet              3-z-B   pzb          x
65   70c  violet              3-z-O   pzb          x
66   70c  violet              2-z-LO  pzb          x
67   70c  violet              2-z,    rol     x    -
69   80c  purper              2-z,    rol          x


Automaat-boekjes:

Nr  Waarde Kleur             tanding          A    B


91   44a                                           x
92   44b                                           x
93   47a                                           x

Verhuiskaart:

    in offset

A  =  Papierrichting    <->, formaat  102x148mm, raster 80
B  =  Papierrichting     | , formaat  105x149mm, raster 80


Nr waarde kleur        A      B       Papier    Periode Opmerk.
                                 doorzicht dikte

101   45c blauw         x     -  'IIIa         1980-81  3-talige
                                                       achterzijde
102   50c blauw         x     x   IIIa,
                                 'IIIa         1982-85  1-talige
                                                       achterzijde
103   55c groen         x     x                1986-    1-talige
                                                       achterzijde

in rasterdiepdruk, met
geëtste cylinders,
formaat 102x148mm

Nr waarde kleur Raster  Druk  x         Papier 1Periode Opmerk.
                        richting doorzicht dikte


104   55c groen 125     R    ingIIIa <->    ikte1989-   1-talige
                                                       achterzijde


Briefkaarten:

in rasterdiepdruk, met
gegraveerde cylinders,
formaat  102x148mm


Nr waarde kleur Raster  Druk ingIIIa <->PapiertePeriode Opmerk.
                        richting doorzicht dikte

108  60c geel   ?/?     R      IIIa <->     ikte1991    fijn postcode kader

109  60c geel   ?/?     R           <->         1991    wijd postcode kader

Wijziging Telefoonkaarten:

111   55c

112   60c



Beknopte geschiedenis/achtergrond

Algemeen

Voor de waarden vanaf het binnenlands briefport is de beeltenis van H.M.de Koningin vereist. Meestal wordt voor de lagere waarden en daarmee de drukwerk zegels een cijfertekening gebruikt. Vanaf 1869 is dat al de traditie. In 1962 was het binnenlands briefport 12c en was de hoogste cijferwaarde nog maar 8c. Er was duidelijk een gaat tussen de cijfer- en de Koninginne-zegels. De uitgifte van de drie landschapszegels: 4, 6, 10c beoogde zowel te breken met de cijfertekening als ook om voor de drukwerk-zegels aansluiting te krijgen met de waarden in Koninginnetekening. De snelle stijging van de posttarieven vanaf 1964 en de geringe populariteit van de Landschapszegels haalde een streep door de rekening. Het bleef bij die drie waarden en nadat ook voor de 4 en 6c geen gebruiksmogelijkheden meer aanwezig waren, fungeerden de volgende zegels succesievelijk als "cijferwaarden".

5c van Krimpen
10c Delta
12, 15, 20, 25 Juliana en profil
30, 35, 40, 45c Juliana Regina

Een nieuwe serie in cijfertekening werd langzamerhand noodzakelijk.

In 1974 werd een meervoudige opdracht verstrekt aan Willem Sandberg, Gerrit Noordzij, en Wim Crouwel. De beide laatsten hadden reeds hun sporen verdiend op het gebied van postzegelontwerpen. Van Sandberg en Crouwel verschenen in 1976 nog andere zegels. Overigens was er reeds in 1969 een meervoudige opdracht verstrekt aan Sandberg en Jurriaan Schrofer om cijferzegels te ontwerpen maar in verband met tariefwijzigingen is dat niet doorgegaan. Aangezien van Krimpen in 1958 was overleden waren er nieuw ontwerpen nodig voor cijferzegels. Bovendien werd nogal eens gesteld dat de door van Krimpen ontworpen cijferzegels zich niet leenden voor toepassing bij dubbele cijfers. [Christiaan de Moor, 1963] Toch zijn er in Nederlands Nieuw Guinea een 10 en 12 1/2c waarde verschenen!

Over het totstandkomen van de ontwerpen is geschreven in het door de Staatsuitgeverij te Den Haag uitgegeven boekje "Nederlandse Postzegels 1977", een boek waarvan de vormgeving in handen was van Wim Crouwel zelf. In dat boek geven zowel Sandberg, Noordzij als Crouwel hun visie weer. Er was namelijk na het verstrekken van de opdracht een onderlinge afspraak gemaakt dat als er een publicatie over deze zegels zou komen dit in onderling overleg zou gebeuren, waarbij niet alleen de gekozen ontwerper, maar ook de twee mededingers aan het woord zouden komen.


De visie van Sandberg:

"ik had al eens, ik meen het was in 1969, een opdracht gehad om cijferzegels te ontwerpen, - een meervoudige opdracht van Jurriaan Schrofer en mij - maar terwijl ik aan die opdracht bezig was en een serie ontworpen had, veranderden de tarieven en bleef de zaak hangen -ik was daar niet rouwig om, want ik was niet tevreden met het resultaat van mijn pogingen - op 15 november 1974 kreeg ik een nieuwe opdracht, ditmaal samen met w.crouwel en g.noordzij - nu heb ik altijd al zo'n gekleurde rechthoek, rechts boven op een meestal rechthoekige envelop niet zo'n beste oplossing gevonden - bovendien wilde ik graag flink kleurige zegels maken, zodat wanneer iemand 's morgens zijn brievenbus opent en zijn post doorkijkt, hij een opgewekte indruk krijgt - bij het doorbladeren van letterproeven, leken mij de meeste cijfers al zo afgekloven, dat er weinig vreugde aan te beleven viel - waarom zou de PTT niet eens nieuwe cijfers brengen?

Toen ik vroeger de affiches voor het stedelijk museum ontwierp deed ik dat gewoonlijk gedurende vergaderingen - zo'n gemurmel van stemmen op de achtergrond werkt op mij inspirerend - je moet alleen zorgen dat je geen voorzitter wordt.. want dan moet je opletten! een dergelijke atmosfeer vond ik op een bestuursvergadering in het museum van jeruzalem en het witte papier voor me inspireerde me om een beetje te gaan schetsen - ik begon met de "5" omdat die het meeste op cijferzegels voorkomt: eerst een korte dikke streep boven en daaronder een vorm die een beetje op een zwengel leek - al gauw zag ik, dat ik met diezelfde elementen een "2" kon maken - en dat lukte en zo ontstond gaandeweg de hele cijferserie - onderwijl besteedde ik veel aandacht aan de vorm van het wit tussen de cijfers - daarna krabde ik met de punt van een pennemes de vormen weg - daardoor verkreeg ik een ruwe contour, die ook paste bij de kartelrand van de zegels - op die manier maakte ik een soort sjablone, ik legde er een kleurenreproductie onder uit een catalogus, die ik bij me had - het resultaat was een serie sterk gekleurde zegels - thuis heb ik het project uitgewerkt en op schaal laten verkleinen: het was geworden wat ik me had voorgesteld -: geen rechthoek maar een sterk gekleurde vrije vorm van cijfers op witte grond in de rechterbovenhoek van de envelop - alleen het ontwerp heeft de PTT-directie niet kunnen behagen.. - en nu plak ik met plezier Wim Crouwel-zegels.


Gerrit Noordzij:

"Een ontwerp dat het helemaal van een opzienbarende vondst moet hebben, slijt snel. Het is net als een goede grap: je kunt er niet elke dag opnieuw mee aankomen. Een permanente postzegel moet wel tegen de dagelijkse ontmoeting bestand zijn. Daarvoor is het ontwerp in de eerste plaats aangewezen op de vorm en de onderlinge verhouding van de letters en de cijfers en op de indeling van het zegelvlak.

Anders dan de cijferzegels van Jan van Krimpen, komt de nieuwe serie niet meer toe met een cijfer voor elke waarde. De nieuwe waarden geven grote verschillen in de vlakverdeling: het maakt veel uit of op de zegel 5, 10 of 45 staat. Het verschil verliest zijn betekenis wanneer de cijfers klein zijn ten opzichte van het vlak: of er een of twee cijfers in het vlak staan, het vlak blijft altijd groot ten opzichte van de waarde. Op deze manier zouden wij gemakkelijk een harmonieuze reeks kunnen maken.

We kunnen ook het toonverschil tussen de cijfers en de achtergrond verkleinen. In die richting heb ik met de eerste versie van mijn ontwerp gezocht.

Ik heb de cijfers in contour getekend. Dit contour steekt wel duidelijk tegen de achtergrond af, maar er komt nu ook achtergrond, in de vorm van het cijfer. De ingesloten vorm kan een andere kleur krijgen dan de rest van de achtergrond. Maar deze fleurige oplossing is ook een nieuwe bedreiging van de beoogde samenhang tussen de verschillende zegels. De contour wordt namelijk opgenomen in de lichtste kleur.

Als de ondergrond lichter is dan de vorm binnen de contour, dan hoort de contour bij de achtergrond. Het cijfer ziet er mager uit, in het omgekeerde geval zien we de contour samen met de cijfervorm tegen de achtergrond afsteken; het cijfer maakt dan een zwaardere indruk. Als het echt om harmonie tussen de zegels gaat, dan zou dit verschijnsel ook overwogen moeten worden.

Dat het resultaat mij niet beviel blijkt uit het feit dat ik de serie zowel in staand als liggend formaat geprobeerd heb. De cijfervorm was door de nadrukkelijke contouren versluierd en de toevallige vorm die uit het kleurverschil naar voren kwam was beneden de maat. Het ontwerp is onder de theoretische ballast bezweken. Dit onbehagen heeft mij weerhouden van verdere pogingen om het verschil in vlakverdeling te overbruggen.


Het is interessant om te zien hoe Wim Crouwel in het uitgevoerde ontwerp deze brug geslagen heeft: de cijfers hebben dezelfde kleur en bijna hetzelfde toonverloop als de achtergrond. Daarmee is de harmonie in de vlakverdeling van de verschillende waarden verzekerd, terwijl de cijfers toch zo duidelijk mogelijk tegen de achtergrond afsteken door de omkering van het toonverloop. Bij mijn nieuwe opzet heb ik mij helemaal op de vorm van de letters toegelegd. De cijfers die uit mijn schetsen naar voren kwamen, heb ik -bijna zondermeer- in het vlak van de zegel gezet. Iedere waarde kreeg haar eigen vlakverdeling. Dezelfde compromisloze benadering leverde toch een serieverband op van solide ontwerpen. Nieuw is in deze ontwerpen het ct monogram. Ik vind de aanduiding "cent" overbodig, maar zo staat het nu eenmaal in de wet. Mijn eerste ontwerpen voldoen aan de letter van de wet: wie goed kijkt ontdekt een c in een hoekje. In de definitieve ontwerpen heb ik de voorgeschreven elementen loyaal verwerkt. Het is tenslotte niet zo interessant wat de ontwerper van zijn gegevens vindt; het komt er alleen maar op aan wat hij er mee doet. Dit beginsel geldt ook voor de cijfers; ik moet ze niet verzinnen, maar ik moet laten zien hoe ze zijn. Hoe zijn cijfers? Is de acht een krakeling, twee nullen op elkaar of een s die niet ophoudt? Het doet er niet toe welke acht wij de gewoonste vinden, altijd zal iemand onze keuze ongewoon vinden. Gewone cijfers bestaan niet. De vorm van de cijfers is grillig beweeglijk. Dat blijkt alleen al uit de veranderingen die de vier en de vijf sinds 1500 te zien gaven. De lettergieters hebben wel geprobeerd om de cijfers net als de letters in lood te laten stollen maar dat is niet gelukt, omdat bij de cijfers het handschrift in functie is gebleven.

Onduidelijke letters proberen we te raden uit het verband van de tekst, maar cijfers lenen zich daar toe niet: Een onduidelijk cijfer is een gat in de informatie. Daarom bleef iedereen naar leesbare cijfers streven en, omdat er geen maatstaven voor de vorm waren, kon iedereen dat op zijn eigen manier doen. De drukletters kregen plichtmatig "bijpassende cijfers". Dit kwam er meestal op neer dat de cijfers naar de letters toegebogen werden. De eigen aard van de cijfers kwam daarbij niet tot zijn recht. Wij zouden gemakkelijk kunnen begrijpen dat cijfers om een andere benadering vragen dan letters, als wij ons alleen maar realiseren dat wij cijfers van boven naar beneden schrijven en van rechts naar links. Zulke voor de hand liggende verrassingen -er zijn er nog meer- hebben uiteraard hun neerslag in de vorm, en daarmee heeft de ontwerper pas een uitgangspunt. In het letterontwerp worden overeenkomstige vormen op elkaar afgestemd en verschillen benadrukt. Hier, net als alles vast schijnt te liggen, heeft de ontwerper de meeste verantwoordelijkheid. De vier en de acht hebben hun gemeenschappelijke vorm -het kruis- niet als een opgelegd gegeven, maar aleen op grond van mijn beoordeling. De ontwerper, die getroffen is door de overeenkomst tussen acht en drie of tussen acht en nul, zal tot een totaal andere uitkomst komen [ik moet er niet aan denken]. Van mijn cijfers staan alleen de een en de nul op de lijn, de zes en de acht steken er boven uit, de rest steekt er onder uit. In mijn eerste ontwerp was het gekleurde zegelvlak een dwangbuis dat deze verschillen onderdrukte. De cijfers van het definitieve ontwerp verdragen dit nadrukkelijke kader niet. Daarom heb ik het accent op het zegelvak weggelaten: de witte achtergrond gaat over in de witte zegelrand.


Wim Crouwel:

"Het was een uitdaging om cijferzegels te kunnen ontwerpen die de opvolgers moesten worden van de prachtige Van-Krimpenserie uit 1946. Dat het ontwerpen zou plaatsvinden in het kader van een meervoudige opdracht gaf nog een extra dimensie aan de uitdaging. Sandberg en Noordzij zouden ongetwijfeld tot totaal andere oplossingen komen; het kiezen zou niet zozeer moeten geschieden tussen drie variant series maar tussen drie opvattingen. De zegels zouden voor mij aan een drietal uitgangspunten moeten voldoen; ze zouden zeer duidelijk en zeer onderscheidbaar moeten zijn door middel van waarde-aanduiding en kleur, want een cijferzegel is primair een functioneel ding; de cijfer- en lettervormen zouden een eenvoudig mathematisch karakter moeten hebben om zich daarmee te kunnen distancieren van de van-Krimpenserie; de ontwerpen zouden een soort ruimtelijkheid moeten hebben die optisch vergrotend werkt. Vanzelfsprekend hebben deze specifieke uitgangspunten alles te maken met een aantal algemene principes die ik aan mijn werk ten grondslag probeer te leggen. Vormgeven zonder principes leidt uitsluitend tot mooimakerij,

De enige eisen van PTT-zijde waren het formaat en de wens op per zegel zo mogelijk niet meer dan een kleur toe te passen. De cijfers kregen elk hun eigen breedte die mee wordt bepaald door de basisconstructie; de overgangen werden in een 45 graden verloop uitgevoerd.

De plaatsing is asymmetrisch, steeds links op het veld met rechts de aanduiding voor cent. Met symmetrie heb ik altijd grote moeite; het is me te gemakkelijk, heeft gauw een versierend karakter en leidt meestal tot ongewenste monumentaliteit. Door achtergrond en cijfer- en letterbeelden in een verlopend raster uit te voeren en deze tegen elkaar in te gebruiken, ontstond de gewenste ruimtelijkheid. Voor deze ruimtelijkheid werden dus geen middelen als perspectief, horizon of schaduw toegepast; dit zijn schilderkunstige middelen die mijns insziens niet op een grafisch zegeltje thuishoren.

De kleuren zijn op persoonlijke voorkeur gekozen en hebben een goed onderscheidend vermogen; het is een reeks naar het koele neigende kleuren zoals grijs, sepia, azuur- en korenbloemblauw en lila. Voor de laagste waarde [5cent] is opzettelijk het neutrale grijs gekozen, omdat deze zegel vooral als bijplakzegel fungeert en dus meer dan andere zegels, met alle denkbare kleuren gecombineerd zal worden.


Voor de definitieve versie werd gekozen een ontwerp van W. Crouwel.

Het cijfer- en lettertype dat Crouwel voor deze serie ontworpen heeft is ook toegepast bij de vignetten en het drukwerk van de Amphilex-tentoonstelling in 1976-77. Bij de Amphilex-postzegels zelf is dit cijfer- en lettertype niet gebruikt. Dit omdat de moderne cijfers en letters die voor het gezicht naar buiten van de tentoonstelling niet geschikt zijn op het kleine oppervlak van de zegels en niet passen bij de originele postzegels die afgebeeld worden. Op de velranden van deze Amphilex-zegels staan overigens wel telcijfers ontworpen door Crouwel.

In de loop van 1976 kwamen de waarden 5, 10, 25, 40, en 45c gereed.

In 1977 werd een tariefsverhoging verwacht per 1-1-78 (binnenlandse brief van 55c naar 60c) en werden oplagen van de 50c Crouwel aangemaakt. De tariefswijziging, per 1-1-78, ging niet door, echter per vergissing waren enkele rollen 50c verstuurd en in Groningen eind 1977 in omloop gebracht. Vlak voor de tariefswijziging per 7-1-80 kwamen de vellen en rollen 50c Crouwel algemeen aan het loket.

In 1981 ging het binnenlands brieftarief van 60 naar 65c. Op 16-06-81 kwamen de Crouwel 55 en 60c uit ter vervanging van de overeenkomstige Juliana Regina zegels.

Per 01-07-86 werd het binnenlandse brieftarief verhoogd van 70c naar 75c. De 65c werd hierbij als cijferzegel uitgegeven. Op 17-06-86 als rolzegel, op 19-08-86 als velzegel.

Bij de tariefsverhoging van 1 juli 1991 verschenen twee nieuwe waarden, de 70 en 80c, terwijl de 60c weer terug in omloop kwam. In de voorafgaande periode was bij Joh. Enschedé en Zonen, de etserij vervangen door een afdeling electromechanische cylinder-gravering m.b.v. een Hell-Klischograph. De nieuwe waarden verschenen van het begin af met gegraveerde cylinders, en geleidelijk kwamen ook andere reeds eerder verschenen waarden uit met gegraveerde cylinders: 5, 10, 25, en 60c.


2.1  60cAankondigingen/dienstorders/correspondentie

                In de volgende Dienstorders aangekondigd:

                DOH    olgende D5, 10, 25, 40, 45c
                                50c
                                45c verhuiskaart
                                50c verhuiskaart
                                55c verhuiskaart
                DOH  580 11-12-84
                                door PTT met laserprinter voorbedrukte
verhuiskaarten. Plus 25c per kaart, minimum
20 stuks


        2.2     Verkrijgbaarheid/geldigheid

                Vanaf Juni 1981 worden nieuwe permanente uitgiften op een en
dezelfde  dag aan alle postinrichtingen verkrijgbaar gesteld.

3.      Druktechnische gegevens

3.1.    Verschijningsvorm

 .1.    Loketvellen van 10x2:   5-80c
 .1.    Automaatboekjes:10x2:   5, 10, 40, 45, 50, 55, 60c
 .1.    Rollen van 1000:
        -loketafgifte  :        5-80c
        -automaten              40, 45, 50, 55, 60, 65c
        Rollen van 5000/10000:
        -postzegelplakmachines  5, 10, 25, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 80c
        Bundels kaarten:  ines  45, 50, 55c verhuiskaart

        3.2.els Normering

Bij alle cylinders die traditioneel zijn geëtst hebben de loketvellen:  basis naar
rechts.  Echter vanaf medio 1991, bij de invoering van de gegraveerde cylinders
voor de Crouwel-cijfertekening is dit gewijzigd: basis naar links. Aan de stand
van de telcijfers t.o.v. de zegels is onmiddellijk te zien of we met geëtste of
gegraveerde zegels te maken hebben.

        Automaatboekjes: ongenormeerd

Net als bij de loketvellen hebben de traditioneel vervaardigde cylinders voor de
rolzegels:  basis naar rechts.  Echter vanaf medio 1991, voor de gegraveerde
cylinders is dit gewijzigd: basis naar links.

        Verhuiskaarten: ongenormeerd

        Telefoonkaarten: ongenormeerd

        3.3.foonDruk/drukrichting/rasters/drukvormen

        Rasterdiepdruk, geëtst aan de rol,op de Regina

           terdi5-60c [zowel vel als rol]
           terdipzb 20a, 21a, 22a-c, 23a-b, 25a, 26a, 27a, 28a, 33b

Vanaf april 1977 een betere presseur, tegendrukcylinder, in gebruik.

        Rasterdiepdruk, geëtst aan de rol op de Chambon

            erdi5-60c, exc. 40c [alle vel]

        Rasterdiepdruk, geëtst aan de rol op de GOEBEL

                10c, 55c, 65c [vel]
                25c, 55c [rol]
                pzb 33a, verhuiskaart 55c

        Rasterdiepdruk, gegraveerd aan de rol op de GOEBEL

                10c, 25c, 60c, 70c, 80c [vel, rol]
                pzb 44a, 44b, 47a, briefkaart 60c

        Offset-druk, met velinleg

                de verhuiskaarten van 45, 50 en 55c

        Rasters:

Bij de geëtste cylinders is aanvankelijk raster 100 gebruikt. Voor de cylinders
tussen 1977 en 1991 werd raster 125 gehanteerd. Sommige cylinders bleven
gedurende de hele periode 1976-91 doordraaien: 10c LR1. Bij de gegraveerde
cylinders zijn twee instellingen gebruikt: met rasternotatie 7/10 resp. 6.5/8
[alleen de 70c].

De in offset uitgevoerde verhuiskaarten hebben raster 80.

        Drukrichtingen:

Drukrichting:  L of R voor de vellen en  rollen, B en O voor de boekjes, en R
voor de verhuiskaart en briefkaart [op de GOEBEL gedrukt].

        Drukvormen(=cylinders):

        Loketvellen:cyli2x10x20 alle waarden Regina,
                  n:cyli10x20 5-60c [exc. 40] Chambon,
                  n:cyli2x10x20 alle waarden [exc. 40c] GOEBEL

        Automaatboekjes:2x10x20 2x11

        Rollen:tboekjes:2x10x21 alle waarden

        Verhuiskaarten::tot in 1986 7x7 groot, daarna 4x8. Sinds 1984 ook
drukvellen waarbij 4 kaarten  precies (!eacutus)(!eacutus)n A4 zijn. De
afmetingen per kaart zijn een fractie anders, de
papierrichting is | in plaats van <->. Deze kaarten zijn
door de PTT voorbedrukt met de  adresgegevens van
degene die ze bestelt.

Telefoonkaarten: drukvellen 6x6.

3.4. Perforatie/formaat

Voor de velzegels kamtanding AA = 13 1/2:12 3/4 14/16 op de Regina (5-65c) resp. scheerperforaat A = 13 1/2:12 3/4 14/16 op de Chambon (5-60c, exc. 40, 65c) en de GOEBEL. Anders dan bij de voorgaande emissies die op de Regina zijn gedrukt, loopt de perforatie in de zijranden nu overal 2 gaten door. Bij de 55c is een [deel]oplage bekend met geen enkel gat in de zijranden. De rolzegels zijn aan de korte zijde getand: 13 1/2 met de anders op de snijranden te verschijnen pennen eruit gehaald. De oorspronkelijke tot dit perforaat horende lange zijde 12 3/4 is nog slechts op de onversneden zegelbanen te constateren waar deze voorkomt in de velranden. Voor het gebruik op de GOEBEL zijn aparte trommels gemaakt: vanaf de 25c vel [oct'85 ->] en de 55c vel [jan'86 ->].Voor de boekjes is een H-vormige kam, welke gewoonlijk geheel binnen het boekje valt, gebruikt. Bij een te lange of te korte slag kan de correctietand net binnen het boekje vallen. Vanaf boekje 33a zijn er ook aparte trommels voor op de GOEBEL. Met ingang van boekje 33b is de perforatie tussen de linker- en rechterbaanhelft weggehaald.

3.5. Velrandbijzonderheden

Telcijfers, ontworpen door W. Crouwel, 1-20 en 20-1 op de zijranden.

De etsingnummers staan boven zegel 6, de etsingletters boven zegel 5. Bij de gegraveerde cylinders staan de cylindernummers onder zegel 200. De nummers gaan altijd vergezeld van een L [=links] of R [=rechts] ervoor.

Snij-wiggen [Regina, GOEBEL] resp. snij-aambeelden [Chambon] boven 5/6, en onder 195/196.

Registerstrepen op de brug tussen linker- en rechter-vel, op de kruising met opeenvolgende drukvellen.

[GZV]-artikelnummers vanaf medio 1988, als eerste bij de 65c [LR 3] naast zegels 199-200, later bij de gegraveerde zegels onder de zegels 191 en 192:

3.6. Papier/coating/gom

zie de tabellen

Dikte en gewicht variëren nog al in de tijd. Het onderzoek van Th. de Klaver dat overigens geen rekening houdt met papierdoorzicht komt op:

77.8gr/m2 gemiddeld voor de velzegels [zonder gom] in 1976-78, 74.0gr/m2 gemiddeld voor de velzegels [zonder gom] in 1977-80

De gomlaag weeg gemiddeld 19.0gr/m2 in de periode 1976-1980. Vanaf 1980 [bij een andere gomsoort D2b] zijn de gemiddelden: 87.3gr/m2 voor het papier en 10gr/m2 voor de gomlaag. Bij de metingen van het papier wordt de inkt meegewogen.

Medio 1980 naast Harrison D2 gom (=D2a) ook Delft Nationaal D2 (=D2b), daarna uitsluitend D2b. De gomkleur bij D2b wordt mettertijd steeds bleker en de in het begin nog redelijk duidelijke vlekken ook steeds minder opvallend.


Coated Papers Ltd:

De Nederlandse zegels worden al ruim tien jaar bijna uitsluitend gedrukt op papier dat betrokken wordt van Harrison and Sons, Ltd. Om niet gebonden te zijn aan slechts één leverancier heeft Dienst Zegelwaarden rondgekeken naar mogelijke andere leveranciers. Hun oog is daarbij gevallen op Coated Papers Ltd, eveneens uit Engeland, welke ondermeer papier levert aan House of Questa [naast Harrison and Sons, één van de drukkers van de Engelse zegels], en aan de Zuid Afrikaanse Staatsdrukkerij in Pretoria [welke om en om papier van HS en CP gebruikt]. Bestelling 806 van 1 juni 1987 voor de 55ct Crouwel is voor een groot deel gedrukt op papier van Coated Papers, voor de rest op papier van Harrison and Sons. Gebruikt is cylinder L/R 2 met een bijgegraveerde schuine balk boven zegel 10 van het linkervel. Drukrichting is R, scheerperforaat op de GOEBEL, datum accoord op modelvellen: 6 october 1987. Harrison and Sons: papier-doorzicht IIIp, glansdiagonalen -60/40. Coated Papers: papier-doorzicht 'III??, een +40 graden diagonaal is zwak te zien aan de gomzijde, geen glansdiagonalen te zien aan de beeldzijde wel een vage horiz./vertic. structuur.

De intensiteit van de witmaker in de coating is onder de UV-lamp bij Coated Papers een stuk minder dan bij Harrison and Sons. Echter gezien de variatie die het Harrison papier daar zelf in heeft is dat geen bruikbaar kenmerk. Volgens de "geschiedeniskaart" zijn de afleverings-gegevens als volgt: 1e aflevering 14-10-87 [HS] en 13-01-88 [CP], aantal gaaf 257.306 [HS] en 163.910 [CP].


        3.7.ErroVelpositie-kenmerken

4.      oplaag-gegevens

        4.1.ag-gOplaag- en bestellingen-cijfers

        bestel-g     aflever-steknipgen-opl.ers vernietigd
  nr    datum aantal  1e datumteaantaln-opl.ers lettertiin 19..


Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd          Ets  Druk  Raster Papier    Gom  Corr.
nr datum aantal accoord 1e afl. gaaf  nr richting                       tand

5c
  40 29-12 204574 08-06 14-06-76 164582 LR 1   R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 264 15-09 203194 20-09 22-09-76 178288 LR 1   R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 219 30-07 099470 31-10 02-11-79 091208 LR 2   R    125   IIIa -45/45 D2a  L
 248 12-09 200016   -   10-01-80 183554 LR 2   R    125   IIIa -45/45 D2a? ?
 313 12-11 199540 31-01 07-02-80 174856 LR 2   R    125   IIIa -45/45 D2b? R
 354 08-01-80 ingetrokken
 614 05-11 313319 30-01 04-02-81 291906 LR 2   L    125   IIIa -70/20 D2b  L
                    -                   A      R    125   IIIa -45/45 D2b  schp
 708 04-02 317082 24-04 29-04-81 285056 A      R    125   IIIa -70/20 D2b  schp
 674 14-07 300000 16-07 18-08-86 277656 LR 2   R    125 III-80 -45/45 D2b  R

10c

  41 29-12 101270 18-05 02-06-76 084261 LR 1   R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 234 08-07 200060 13-09 16-09-76 181270 LR 1   L    100   IIIa -45/45 D2a  L
 671 09-02 198454 22-02 01-03-78 166892 LR 1   L    100   IIIa -45/45 D2a  L
 280 10-10 202528 05-02 08-02-80 185279 LR 1   R    100   IIIa -45/45 D2b  R
 396 12-02-80 ingetrokken
 709 09-02 300522 10-04 15-04-81 265956 LR 1   R    100   IIIa -70/20 D2b  L
 181 18-02 278276 17-06 22-06-83 269131 A      R    125   IIIb -70/20 D2b  schp
                  27-06                 B      R    125   IIIb -70/20 D2b  schp
 455 14-02 300000 01-07 03-07-85 281552 LR 1   R    100 III-80 -45/45 D2b  R

 822 31-08 300000 15/   20-10-87 294156 LR 1   R    100   IIIp -70/30 D2b  schp
                 16-10


? nr    in de kolom correctie-tand betekent dat aan de hand van het  modelvel niets te
constateren  viel.
- nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen modelvellen zijn,
-*nr    dat het modelvel in het Postmuseum is, niet bij de Dienst Zegelwaarden.

Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd           Etsnr Druk   Raster Papier    Gom Corr.
nr datum  aantal accoord 1e afl. gaaf         richting                     tand
 25c

  42 29-12 198338 02-06 04-06-76 159459 LR 1   R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 441 08-04 108873 12-06/
                  11/
                  12-09 05-06-80 094254 A      R    125   IIIa -70/20 D2b  schp
 145 21-10 274082 10-12 16-12-82 250914 LR 1   R    100   IIIb -70/20 D2b  R
                    -                   LR 1   R    100   IIIa -70/20 D2b

80227 09-09 100000 21-10 27-10-88 130570 LR 1  R    100 III-80 -60/40 D2b  R
                     -                   LR 2  R    100 III-80 -60/40 D2b  R

40c

  14 10-11 300814 30-08 03-09-76 233437  LR 1  R    100   IIIa -45/45 D2a  R
                    -*          [12000]  LR 2  L    100   IIIa -45/45 D2a  ?
 263 15-09 299998 22-09 27-09-76 250995  LR 3  R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 442 03-03 305680 21-04 26-04-77 271301  LR 3  R    100   IIIa -45/45 D2a  R
                                         LR 3  R    100   IIIa -60/30 D2a  ?
 529 28-07 199992 30-09 04-10-77 186751  LR 3  L    100   IIIa -45/45 D2a  L
 797 20-04 197556 27-04 03-05-78 184302  LR 3  R    100   IIIa -45/45 D2a  R

?*nr    in de kolom correctie-tand betekent dat aan de hand van het modelvel niets te
constateren viel.
-*nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen modelvellen zijn.
-*nr    dat het modelvel in het Postmuseum is, niet bij de Dienst Zegelwaarden.

Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd          Etsnr Druk  Raster Papier     Gom Corr.
nr datum  aantal accoord 1e afl. gaaf      richting                       tand

45c

1000 28-10 297002 05-10 11-10-76 282002 LR 2  R    100   IIIa -45/45 D2a  R
 319 29-11 299458 22-12 03-01-77 263633 LR 2  R    100   IIIa -45/45 D2a  R
                    -                   LR 2  L    100   IIIa -45/45 D2a  ?
 383 02-02 305388 11-03 15-03-77 276941 LR 3  R    125   IIIa -45/45 D2a  R
 530 28-07 299290 04-10 07-10-77 251623 LR 3  L    125   IIIa -45/45 D2a  L
 589 07-10 300634 14-10 20-10-77 262850 LR 3  R    125   IIIs -45/45 D2a  R
 281 10-10 016245   -   01-02-80 proef met scheerperforaat
 312 12-11 304372 23-11 28-11-79 268158 LR 4  L    125   IIIa -45/45 D2a  R
 617 05-11 309984 24-12 31-12-80 258756  A    L    125   IIIa -70/20 D2b  schp
 833 20-10 211981 27-08 02-09-81 174257  A    R    125   IIIa -70/20 D2b  schp
                  01-09                  B    R    125   IIIa -70/20 D2b  schp
 940 22-12 103337 22-12 04-01-82 099103  B    R    125   IIIa -70/20 D2b  schp

Etsingnummer LR 1 van de 45c werd niet gebruikt wegens technische
moeilijkheden met de cylinder.

50c
 370 17-01 294986   -   21-06-77 253992 LR 1  L    125   IIIa -60/30 D2a  L
                    -                   LR 1  R    125   IIIa -60/30 D2a  ?
 396 08-02-77 300000 vervallen
 247 12-09 299006 10-12 21-12-79 262006 LR 1  R    125   IIIa -45/45 D2a  L
 355 08-01 304468 20-02 25-02-80 271452 LR 1  L    125   IIIa -45/45 D2b  L
 933 13-12 282958 02-02 04-02-82 264556 LR 1  R    125   IIIa -45/45 D2b  R
                    -                   LR 1  R    125   IIIa -70/25 D2b  ?
  72 22-06 320037 25/
                  26-11 03-12-82 305291 LR 1  R    125   IIIb -70/25 D2b  R
 182 18-02 287872 13-07      -83 268204  B    R    125   IIIb -70/20 D2b  schp
                  14-09      -83         C    R    125   IIIa -70/20 D2b  schp
                    -                    C    R    125   IIIa -45/45 D2b  schp
 281 10-11 300000 06-02      -84 284168 LR 2  L    125 III-80 -70/20 D2b  R
                    -        -84        LR 2  R    125 III-80 -70/20 D2b  ?
                  25-01      -84        LR 3  R    125 III-80 -70/20 D2b  R
                  16/
                  17-02      -84        LR 3  R    125 III-80 -70/20 D2b  R
#412 12-12 300000 13-12 17-12-84 289006 LR 3  R    125   IIIq -45/45 D2b  R
 456 14-02 300000 21/                   LR 3  R    125 III-80 -45/45 D2b  R
                  25-03      -85 280350
 521 26-06 300000   -        -85 vervallen

#*nr    gegevens staan ook op de geschiedeniskaart van de 25c, daar gaaf: 298224!

?*nr    in de kolom correctie-tand betekent dat aan de hand van het  modelvel niets te
constateren  viel.
-*nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen modelvellen zijn,
-*nr    dat het modelvel in het Postmuseum is, niet bij de Dienst Zegelwaarden.

Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd           Etsnr Druk   Raster Papier    Gom Corr.
nr datum  aantal accoord 1e afl. gaaf         richting                     tand

55c
 717 03-03 296186 11-05 18-05-81 267002 LR 1  L   125  IIIa   -45/45  D2b  L
 895 13-11 324252 25-11 03-12-81 175008  A    R   125  IIIa   -70/20  D2b  schp
                  04-12                  B    R   125  IIIa   -70/20  D2b  schp
                    -*                   C    R   125  IIIa   -70/20  D2b  schp
 592 01-01 300000 24+25
                    -02 27-02-86 278156 LR 2  R   125  IIIp   -55/40  D2b  schp
 678 23-07 300000 08/
                  09-10 16-10-86 290856 LR 2  R   125 I-45/45 -45/45  D2b  schp
 732 04-12 300000 19-12      -86 265206 LR 2  R   125 III-80  -45/45  D2b  schp
 806 01-06 300000 06-10 14-10-87 257306 LR 2  R   125   IIIp  -60/40  D2b  schp
                  06-10 13-01-88 163910 LR 2  R   125   CP D2b             schp
  18              25-01      -90      + LR 4  R   125   IIIp  -45/45  D2b  schp

60c
 718 03-03 327000   -   11-05-81 272802 LR 1  L   125   IIIa  -45/45  D2b  L
                                              R   125   IIIa  -70/20  D2b  ?
  40 24-05 317694 15-06 21-06-82 299456  A    R   125  'IIIa  -60/30  D2b  schp
  73 22-06 309893 13/   19-10-82 293855  A    R   125   IIIb  -70/20  D2b  schp
                  14-10  scheergom
 163 13-12 316252 12-01 18-01-83 302468 LR 1  R   125   IIIa  -70/20  D2b  R
 183 18-02 284661 01/
                  06-04      -83 256253  A    R   125   IIIb  -70/20  D2b  schp
 271 12-10 300000 17-11 21-11-83 282131 LR 1  R   125 III-80  -70/20  D2b  R
 293 18-01 300000 26-01 30-01-84 281036 LR 1  R   125 III-80  -70/20  D2b  R
 387 14-09 300000 26-10 02-11-84 291406 LR 1  R   125 III-80  -45/45  D2b  R
 433 17-01 300000 13-03 15-03-85 293786 LR 1  R   125   IIIq  -45/45  D2b  R
 519 26-06 300000 18-09 21-09-85 277791 LR 1  R   125 III-80  -45/45  D2b  R

?*nr    in de kolom correctie-tand betekent dat aan de hand van het modelvel niets te
constateren  viel.
-*nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen modelvellen zijn, of de oplage
nog te recent.
-*nr    dat het modelvel in het Postmuseum is, niet bij de Dienst Zegelwaarden.
+*nr    GZV-artikelnummer: 100008 onder zegels 191-193, ets.nr onder 200

Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd       Etsnr Druk     Raster   Papier     Gom Corr.
nr datum  aantal accoord 1e afl. gaaf    richting                           tand

65c
 593 03-01 300000 02-05 04-05-86 280306 LR 1  R   125 III-80  -45/45  D2b   schp
                  06-05                 LR 1  R   125 III-80  -45/45  D2b   schp
 694 09-09 300000 03-10 07-10-86 289510 LR 1  R   125 III-80  -45/45  D2b   schp
 823 31-08 300000 09/
                  10-11 12-11-87 296156 LR 2  L   125   IIIp  -45/45  D2b   L

80005 14-01 300000 02/
                  04-03 08-03-88 300510 LR 3  L   125   IIIp  -70/30  D2b   schp
900042            01-06      -89        LR 4  R   125   IIIp  -70/30  D2b   schp
                  10-07      -89      + LR 6  R   125   IIIp  -70/30  D2b   schp
                  12-07      -89        LR 6  R   125   IIIp  -70/30  D2b   schp
90208             02-11      -89        LR 6  R   125 III-80  -45/45  D2b   schp
  218 [60]        11-10      -90        LR 6  R   125 III-80  -45/45  D2b   schp

?*nr    in de kolom correctie-tand betekent dat aan de hand van het modelvel niets te
constateren  viel.
-*nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen  modelvellen zijn.
+*nr    GZV-artikelnummer: 100080 onder zegels 191-193, ets.nr onder 200

Velzegels:

  Bestelling       Afgeleverd       Etsnr Druk Raster Papier   Gom Corr.
nr datum  aantal accoord 1e afl. gaaf    richting                     tand


75c turquoise
                       non-emis


Rolzegels:

     bestelling       aflevering           rug- druk-       papier    gom   corr.
nr datum aantal   accoord 1e afl.  gaaf    nr richting raster                tand

5c
  43 29-12  9.403+942 12-05 14-05-76  7.800+1 k1 L    100  IIIa  -45/45 D2a   L
 382 26-01  9.503+650 18-02 22-02-77  7.341+2 k1 L    125  IIIa  -45/45 D2a   L
 614 02-11 15.940+810 21-12 23-12-77 13.732+1 k2 L    125  IIIa  -45/45 D2a   L
 804 25-04 18.548+240 11-05 16-05-78 16.842+2 k2 L    125  IIIa  -45/45 D2a   L
 999 28-12 19.050+820 07-02 14-02-79 14.865+1 k2 L    125  IIIs  -45/45 D2a   L
 220 10-08 20.799+570 05-11 07-11-79 18.755+2 k2 L    125  IIIa  -45/45 D2a   L
 398 12-02 35.860+760 19-05 20-05-80 31.830+1 k2 L    125  IIIa  -45/45 D2b   L
 348 24-04  5.000     08-06 19-06-84  6.450+1 k2 L    125 III-80 -45/45 D2b   L
 529 26-08 10.000     17-10 21-10-85 11.650+1 k2 L    125  IIIp  -45/45 D2b   L

Er zijn 4 cylinders gebruikt: 1e cylinder voor bestelling 43, met R100. De 2e cylinder, met R125,
[G7], voor bestelling 382 met modelvel 18-02-77, hiervan is  geen oplage gedraaid, met praktische
dezelfde kenmerken wel een modelvel van 21/22-02-77, en later voor bestelling 614.

De 3e cylinder met R125 voor bestelling 804 en 999, de horizontale registerbalk zit iets te hoog,
niet tussen de rijen in.

De 4e cylinder met R125 voor bestelling 220 en volgende, de horizontale registerbalk weer normaal
tussen de rijen in.

10c
  44 29-12 10.417+830 10-05 13-05-76  9.568+1 k1 L    100  IIIa   -45/45 D2a   L
 610 02-11 10.130+390 22-11 30-11-77  8.819+1 k2 L    100  IIIa   -45/45 D2a   L
 399 12-02 17.620+830 25-02 27-02-80 15.075+1 k2 L    100  IIIa   -45/45 D2b   L
 194 23-03 11.411+700 11-04 21-04-83 10.020+3 k2 L    100  IIIb   -45/45 D2b   L
                         -                    k2 L    100  IIIb   -70/20 D2b
 388 14-09 10.000     14-11 15-11-84 15.530+1 k2 L    100  IIIq   -45/45 D2b   L
 410 06-12  4.000$    18-12 19-12-84  4.52$+1 k2 L    100  IIIq   -45/45 D2b   L
 438 29-01    600$    20-02 22-02-85 10.85$+1 k2 L    100  IIIq   -45/45 D2b   L
                                       2.100 van 1000
  492 12-04    500$   24-05 28-05-85 12.70$+1 k2 L   100 III-80   -45/45 D2b   L
  544 19-09  1.000$   16-10 17-10-85 10.35$+1 k2 L    100  IIIp   -55/40 D2b   L

 80009 14-01 10.000   01-02 18-04-88 12.190+1    L    100  IIIp   -60/40 D2b   L

Alle van dezelfde cylinder!!

 $nr    rollen van 5000
-$nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen modelvellen zijn, of bij recente
oplagen dat ze nog niet gezien zijn.

Rolzegels:

     bestelling       aflevering           rug- druk-        papier       gom  corr.
nr datum aantal   accoord 1e afl.  gaaf    nr richting raster                  tand

25c
  45 29-12 10.499+240 13-05 17-05-76  9.240+2 k1 L      100  IIIa   -45/45 D2a   L
 611 02-11 10.219+220 24-11 29-11-77  9.115+2 k2 L      100  IIIa   -45/45 D2a   L
  83 07-07 12.800+860 10-09 14-09-82 11.355+1 k2 L      100  IIIb   -70/25 D2b   L
 400 14-11  1.000$    28-11 04-12-84  3.94$+1 k2 L      100  IIIq   -45/45 D2b   L
 439 29-01  1.000$    21-02 22-02-85  3.77$+1 k2 L      100  IIIq   -45/45 D2b   L
                                     1000 van 1000
 494 12-04    500$    geen  31-12-85   500$
 497 22-04 10.000     16/
                      17-10 21-10-85 10.940+1 k2 L      100 I-45/45 -45/45 D2b   schp

Er zijn 2  cylinders gebruikt, de eerste voor de eerste bestelling,  de tweede [G88]  voor de
latere. Bij de bestelling 494 en 497 zijn  ten behoeve van gebruik op de GOEBEL er registerblokken
bijgeëtst:

 hor. balk met punt er boven naast rij 14 [gerasterd]
 schuine balk naast rij 15 [gerasterd]
 hor. balk naast rij 17 [gegraveerd]
 schuine balk naast rij 18 [gerasterd]
 hor. balk naast rij 19 [gerasterd]

40c
  13 10-11 10.215+824 27/
                      30-08 01-09-76  9.705+1 k1 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 524 28-07 10.137+039 17-08 19-08-77  9.414+2 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 781 03-04 10.686+840 08-05 10-05-78  9.810+1 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 901 23-08 10.080+870 06-10 12-10-78  8.600+1 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L

Alle van dezelfde cylinder!!

45c
  12 10-11 10.417+260 05-10 08-09-76  9.956+2 k1 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 526 28-07 11.741+410 31-08/
                      01-09 05-09-77 11.313+2 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 796 20-04  9.060+820 09-05 12-05-78  6.333+1 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 941 09-10 10.670+840 23-10 26-10-78  9.330+1 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2a   L
 521 05-08  9.740+840 05-11 06-11-80  8.525+1 k2 L     100  IIIa  -45/45 D2b   L
 620 05-11 12.090+780 10-   12-02-81 11.300+1 k2 L     100  IIIa  -70/20 D2b   L
 440 29-01    725$    19/
                      20-02 21-02-85  1580$+1 k2 L     100  IIIq  -45/45 D2b   L
 491 12-04    500$    22/
                      23-05 23-05-85  1215$+1 k2 L     100 III-80 -45/45 D2b   L

Er zijn 2 cylinders gebruikt: de eerste voor de bestellingen  12 t/m  941, de 2e voor de latere
bestellingen.

$$nr    rollen van 5000
-$nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen  modelvellen zijn, of bij recente
oplagen dat ze nog niet gezien zijn.


Rolzegels:

     bestelling           aflevering        rug- druk-            papier    gom corr.
nr datum aantal     accoord 1e afl.  gaaf   nr richting raster                  tand

50c
 371 17-01 21.311+650 14-06 17-06-77 20.553+4 k2 L    125  IIIa   -60/30  D2a   L
 934 19-12 12.470+795 05-02 24-02-82 10.395+1 k2 L    125  IIIa   -70/20  D2b   L
 110 23-09 13.381+680 22/
                      23-11 25-11-82 12.735+3 k2 L    125  IIIb   -70/20  D2b   L
 245 14-06 11.700+840 08-07 09-07-83 11.700+2 k2 L    125  IIIb   -45/45  D2b   L
 315 13-02 10.000     19-04 16-04-84 11.140+2 k2 L    125 III-80  -45/45  D2b   L
 392 17-10 10.000     07-11 08-11-84 11.695+1 k2 L    125  IIIq   -45/45  D2b   L
 432 17-01 10.000     07-02 24-01-85 13.050   k2 L    125  IIIq   -45/45  D2b   L
 436 29-01            07-02 08-02-85  1640$+1 k2 L    125  IIIq   -45/45  D2b   L
 774 26-03  500#      23/
                      24-04 27-04-87   500#+1 L4 L    125  IIIp   -45/45  D2b   L

Er zijn 2  cylinders gebruikt, de eerste voor de eerste tot en met de vierde  bestelling, de tweede
voor de latere.

$$nr    rollen van 5000  # rollen van 10000
-$nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen  modelvellen zijn, of bij recente
oplagen dat ze nog niet gezien zijn.


Rolzegels:

     bestelling           aflevering        rug- druk-             papier   gom corr.
nr datum aantal     accoord 1e afl.  gaaf    nr richting raster                  tand

55c
 711 11-02 10.301+250 18/
                      19-05 22-05-81  9.300+2 k2 L      125   IIIa    -45/45  D2b  ?
 385 03-09    500$    18/              542$+1 k2 L      125  III-80   -45/45  D2b  L
                      19-09 19-09-84   875 van 1000
 522 26-06    210$    12-09 16-09-85   452$+1    L      125  IIIp     -45/45  D2b  L
 586 03-01  1.000$    15-01      -86             L      125  III-80   -45/45  D2b  L
                      20-01      -86             L      125  IIIp     -45/45  D2b  L
 599 06-01 10.000     geen  30-05-86 10.800
 600 06-01 10.000     17-01 24-01-86 10.000      L      125  I-45/45  -45/45  D2b  schp
 735 04-12 10.000     geen       -86 10.145+1
 738 10-12  1.000$    19-01 20-01-87  1.025$+1   L      125 I-45/45   -45/45  D2b  schp
 775 26-03    500#    14-10 10-11-87    510#+1   L      125   IIIp    -60/40  D2b  schp
 824 = 700017 [07-12]
     31-08  10.000    15-10 14-10-87 10.260+1    L      125   IIIp    -60/40  D2b  schp

80008 14-01 10.000 *  05-02 13-04-88 12.530+10   L      125   IIIp    -60/40  D2b  L

Slechts een cylinder!! Ten behoeve van de GOEBEL is onder de hor. registerbalk een schuine
gegraveerd. Het scheerperforaat is bij bestelling 775 van een nieuwe trommel: linkerbaan links een
doorlopend verticaal perforaat, linkerbaan rechts op een plaats en aantal horiz. pennen [ter
plaatsbepaling op de trommel], de rechterbaan heeft hetzelfde beeld als de linkerbaan.

90041                28-04       -89             L      125   IIIp    -70/30  D2b   schp
90087                16/
                     18-05       -89             L      125   IIIp    -70/30  D2b   schp
   21                24-01       -90             L      125  III-80   -45/45  D2b   schp
  237                20/
                     26-11       -90             L      125   IIIp    -70/30  D2b   schp

60c  712 11-02 11.431+245 08/
                      11-05 14-05-81 10.280+2 k2 L      125   IIIa    -45/45  D2b   L
 111 23-09 13.500+780 22-11 23-11-82 12.895+1 k2 L      125   IIIb    -70/20  D2b   L
 228 10-05 13.670+840 05-07 08-07-83 12.910+1 k2 L      125   IIIb    -45/45  D2b   L
 383 25-08    275$    28-08 30-08-84   318$+1 k2 L      125   IIIq    -45/45  D2b   L
 389 14-09  5.000     06-11 08-11-84  7.200+1 k2 L      125   IIIq    -45/45  D2b   L
 431 17-01 10.000     22-02 27-02-85 13.850+1 k2 L      125   IIIq    -45/45  D2b   L
 516 26-06    500$      -   15-10-85   780$
 518 26-08 10.000     12/
                      13-09 16-09-85 10.000+1 k2 L      125  III-80   -45/45  D2b   L
 585 03-01    500$    21/              540$+1 k2 L      125  III-80   -45/45  D2b   L
                   %  23-01      -86
 680 23-07    500$      -   15-10-86   540$

*$nr    lichtechte inkt
$$nr    rollen van 5000  # rollen van 10000
-$nr    zonder datum in de kolom accoord betekent dat er geen  modelvellen zijn, of bij recente
oplagen dat ze nog niet gezien zijn.


Rolzegels:

     bestelling           aflevering       rug- druk-         papier            corr.
nr datum aantal     accoord 1e afl.  gaaf  nr.  richting raster           gom  tand

65c
 601 06-01 10.000     15-05 20-05-86  7.755 + 40 los L   125  IIIp  -45/45 D2b   L
 635 02-04    500$    15-05      -86    520$ + 2 k2  L   125 III-80 -45/45 D2b   L
 673 09-07 10.000     14/
                      15-07      -86 10.250 + 2      L   125  IIIp  -45/45 D2b   L
 695 09-09 10.000     10-10      -86 10.730 + 1      R   125 III-80  -  /  D2b   R
 825 = 70019 [07-12]
     31-08 10.000     21-12 23-12-87  8.790 + 1      L   125  IIIp  -70/30 D2b   L
80007 14-01 10.000    16/
                      17-02 20-04-88 12.300 + 1      L   125  IIIp  -70/30 D2b   L
90040                 29-05      -89                 L   125  IIIp  -70/30 D2b   schp
   90                 21-11      -90                 L   125 III-80 -45/45 D2b   schp
  427                 12-03      -91                 L   125 III-80 -45/45 D2b   schp

De eerste vier en de zesde bestellingen alle dezelfde cylinder. Op de middenbaan: hor.
registerbalk, schuine en daaronder weer een horizontale. De vijfde bestelling heeft een afwijkende
cylinder met twee schuine  registerbalken. Bij de zevende, achtste en negende bestelling staan de
drie registerbalken iets lager dan bij de zesde

%$nr    weer op de Regina na de verhuizing eind 1985 naar de Waarderpolder.
$$nr    rollen van 5000    - zonder datum in de kolom accoord betekent dat  er geen modelvellen
zijn, of bij recente oplagen dat ze nog niet gezien zijn.

Automaatboekjes:


1e dag:

20ar    10-03-76
21ar    10-03-76
22ar    23-09-76
22br    26-05-77
22cr    01-08-76
23ar    23-09-76
23br    26-05-77
25ar    14-01-80
26ar    02-01-80
27ar    16-03-82
27br    01-04-85
28ar    16-03-82
33ar    17-06-86
33br    06-10-87


     bestelling              aflevering            gom doorzicht glans kaft
 nummer datum aantal    accoord 1e afl.  gaaf

20a
  15  13-11  3.055.589         23-02-76  3.055.567   D2a  IIIa   -45/45  II
 170  05-05    951.045         15-06-76    951.023   D2a  IIIa   -45/45  II

21a
  16  13-11  2.089.089         16-02-76  2.089.067   D2a  IIIa   -45/45  III
 138  09-04  2.196.131         03-05-76  2.196.109   D2a  IIIa   -45/45  II

22a
 171  05-05  2.950.545         29-07-76  2.950.523   D2a  IIIa   -45/45

22b
 449  09-03  2.969.840         09-05-77  2.969.818   D2a  IIIa   -45/45

22c
 869  05-07  1.943.189         28-07-78  1.943.167   D2a  IIIa   -45/45  II
 962  31-10  2.331.923         20-11-78  2.331.923   D2a  IIIa   -45/45  II
  79  21-03    925.295         04-05-79    925.273   D2a  IIIs           III

23a
 172  05-05  2.085.995         14-07-76  2.085.973   D2a  IIIa   -45/45  IIt  *
 306  11-11  2.000.084         07-12-76  2.000.040   D2a  IIIa   -45/45  IIt **

23b
 450  09-03  2.721.650         12-04-77  2.721.628   D2a  IIIa   -45/45  IIt
            [1.535.049]                 [1.535.027 +
                                         1.186.601  bijgedrukt t.b.v. Amphilex]
*3br    40c met R100
**br    40c met R100 resp. R125

     bestelling              aflevering            gom doorzicht glans kaft
 nummer datum aantal    accoord 1e afl.  gaaf

25a
 275  17-10  2.132.612         11-01-80  2.132.568
 361  17-01  2.000.000              -80  2.225.545

26a
 597  08-10  3.019.089         26-11-80  3.019.067   D2b  IIIa
 619  05-11  3.147.001         01-12-80  3.147.001   D2b  IIIa

27a
 942  24-12  3.232.572         24-02-82  3.232.550   D2b  IIIa
                                                     D2b  IIIb  -70/20
 982  19-02  3.061.444         08-04-82  3.061.422   D2b 'III?  -45/45

27b
 395  31-10  1.000.000         15-01-85  2.535.098   D2b  IIIq  -45/45
 525  29-07  1.000.000         08-10-85  1.000.023

28a
 943  24-12  3.410.073         04-03-82  3.410.051   D2b  IIIb  -70/20
 983  19-02  3.304.044         30-03-82  3.304.022   D2b 'III?  -45/45

33a
?560  03-02  2.500.000 14-03   17-03-86  2.460.267   D2b III-80 -45/45 schp
                                         1.880.767?  D2b  IIIp  -45/45 schp
33b
      01-07?
 783  08-04  1.800.000              -87              D2a  IIIp  -70/30  ?
 178  30-06                         -88

37
 812  14-06 10.000.000   -08        -87

Kortings-zegel 1e dag 01-12-87.

Verhuiskaarten:

     bestelling              aflevering              opmerkingen
 nummer datum aantal    accoord 1e afl.  gaaf

45c
 394  08-02                         -77 vervallen   [vanwege postcode-kaart]
 252  12-09  4.900.000         14-12-79  3.706.598
 351  21-12  4.900.000         14-03-80             aan de kantoren circa 1 april
 505  03-06  4.900.000         08-09-80  4.678.500
 659  09-12  4.900.000         04-03-81  4.682.598
 792  18-06  2.450.000         11-11-81  2.353.000
 876  23-10  4.900.000              -81 vervallen

50c
 932  18-12  4.900.000         18-01-82  4.636.696
 958  20-01  4.900.000         11-03-82  4.682.500
  14  23-03  4.900.000              -82  3.816.040
                                            97.900   kosteloos studiegebruik
 204  19-04  4.900.000         21-06-83  4.764.549
 259  15-08  4.900.000         27-10-83  4.771.449   waarvan 137.000 studiegebruik
 316  10-02  4.900.000         27-03-84  4.792.849
 393  17-10  4.900.000         25-01-85  4.738.000
 487  11-04  4.900.000         10-07-85  4.823.500
 524  29-07  4.900.000         15-01-86  4.744.500

50c A5
 361  15-06    250.000         05-09-84    292.790
 523  27-07    250.000         31-10-85    272.500

55c
?571  22-01  4.900.000              -86  4.488.000  waarvan 98.500 studiegebruik
 622  22-01  4.900.000              -86  4.570.249
 725  21-10  4.900.000 24/
                       27-11        -86  4.615.536
 770  19-03            23-06        -87
 848                   17-11        -87
90023                  27-06        -89

55c A5
 589  03-01    250.000 21-05   12-06-86    288.008
 709  10-10    250.000 07-10   15-10-86    286.516
 814  12-06    250.000 19/
                       20-08        -87
 849                   30-11        -87
90270                  27-12        -89

A5 = 4x8 kaarten, anders 6x6 kaarten = 102x148mm, alle op een offset-pers. Vanaf bestelling 90023
voor de gewone kaarten op de 5-kleuren GOEBEL in rasterdiepdruk met 4x5 kaarten.

        4.2.met Eventuele  groepen uitgewerkt naar varianten

In de hiernavolgende lijst staan per groep, per waarde de varianten aangegeven
met een kleine letter gevolgd door: papierdoorzicht/drukrichting,
verschijningsvorm. De gebruikte afkortingen voor de papiersoorten:

        a-b = IIIa
        c-d =
        e-f = IIIr
        g-h = 'IIIb+
        j-k = IIIs
        l-m = IIIb 30/16
        n-o = 'III?
        p-q = IIIq
        r-s = III -80
        t-u = IIIp
        v-w = I-45

A = raster 100, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2a:

4-zijdig getand, vellen

 5c             b. IIIa/R     LR 1             1976

10c             a. IIIa/L     LR 1             1976,78
                b. IIIa/R     LR 1             1976
                                               1980-81        D2b
                s. III-80/R   LR 1             1985           D2b

25c             b. IIIa/R     LR 1             1976
                                               1982           D2b
                m. IIIb/R     LR 1             1982           D2b

40c             a. IIIa/L     LR 2             1976
                              LR 3             1977
                b. IIIa/R     LR 1             1976
                              LR 3             1976-78

45c             a. IIIa/L     LR 2             1977

A = raster 100, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2a:

3-zijdig getand, boekjes

5c volle vlag

    B           ab. IIIa/BO     20a            1976
    B                           21a            1976
    B                           23a            1976
    B                           23b            1977

    B           ef. IIIr/BO     21a            1976
    B           gh.'III+/BO     21a

5c lege vlag

    B           ab. IIIa/BO     22a            1976

10c
    B           ab. IIIa/BO     20a            1976
    O                           20a            1976
    B                           21a            1976
    O                           21a            1976
    B                           22a            1976
    B                           22b            1977
    B                           22c            1978-79

    B           ef. IIIr/BO     21a            1976
    O                           21a            1976
    B           gh.'III+/BO     21a
    O                           21a
    B           jk. IIIs/BO     22c            1978-79

40c
    O           ab. IIIa/BO     21a            1976
    O                           23a            1976  [1e oplage
    B                           23a            1976   en deel 2e]
    O           ef. IIIr/BO     21a            1976
    O           gh.'III+/BO     21a

A = raster 100, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2a:

2-zijdig getand, rollen

5c              a. IIIa/L       k1             1976

10c             a. IIIa/L       k1             1976
                                k2             1977
                                               1980         D2b
                l. IIIb/L       k2             1983         D2b
                p. IIIq/L       k2             1984-85      D2b
                r. III-80/L     k2             1985         D2b
                t. IIIp/L       k2             1985         D2b

25c             a. IIIa/L       k1 1976
                                k2             1977
                l. IIIb/L       k2             1982         D2b
                p. IIIq/L       k2             1984-85      D2b

40c             a. IIIa/L       k1             1976
                                k2             1977-78

45c             a. IIIa/L       k1             1976
                                k2             1977-78
                                k2             1980-81      D2b
                p. IIIq/L       k2             1985
                r. III-80/L     k2             1985

B = raster 125, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2b:

4-zijdig getand, vellen

 5c             a.  IIIa/L     LR 2            1981
                b.  IIIa/R     LR 2            1979           D2a
                                               1980
                                A              1981

10c             m.  IIIb/R      A              1983
                                B              1983

25c             b.  IIIa/R      A              1980

45c             a.  IIIa/L     LR 3            1977           D2a
                               LR 4            1979           D2a
                                A              1980           D2a
                b.  IIIa/R     LR 3            1977           D2a
                                A              1981
                                B              1981-82
                k.  IIIs/R     LR 3            1977           D2a

50c             a   IIIa/L     LR 1            1977           D2a
                                               1980
                b.  IIIa/R     LR 1            1977, 1979     D2a
                                               1982
                                C              1983
                m.  IIIb/R     LR 1            1982
                                B              1983
                q   IIIq/R     LR 3            1984
                r.  III-80/L   LR 2            1984
                s.  III-80/R   LR 2            1984
                               LR 3            1984-85

55c             b.  IIIa/R     LR 1            1981
                                A              1981
                                B              1981
                                C              1981
                u.  IIIp/R     LR 2            1986

60c             a.  IIIa/L     LR 1            1981
                b.  IIIa/R     LR 1            1981
                                A              1982
                m.  IIIb/R      A              1982
                q.  IIIq/R     LR 1            1985
                s.  III-80/R   LR 1            1983-84

65c             s.  III-80/R   LR 1            1986

B = raster 125, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2b:

3-zijdig getand, boekjes

5c  B           ab. IIIa/BO     22b            1977
    B                           22c            1978-79
    B                           25a            1980
    B                           26a
    O                           26a

    B           jk. IIIs/BO     22c            1978-79
    B                           25a            1980

    B           a.  IIIa/O      27a            1982         D2b
    B           m.  IIIb/O      27a            1982         D2b
    B           o. 'III?/O      27a            1982         D2b
    B           q.  IIIq/O      27b            1985         D2b
    B           s.  III-80/O    33a            1986         D2b

10c B           ab. IIIa/BO     26a
    B           m.  IIIb/O      28a            1982         D2b
    B           o. 'III?/O      28a            1982         D2b
    B           s.  III-80/O    33a            1986         D2b

40c B           ab. IIIa/BO     23a            1976
    O                           23a            1976
                                               [deel 2e oplage]
    B                           23b            1977
    O                           23b            1977

45c B           ab. IIIa/BO     25a            1980
    O                           26a            1980
    B           jk. IIIs/BO     25a            1980

50c O           ab. IIIa/BO     25a            1980
    O           jk. IIIs/BO     25a            1980

    O           m.  IIIb/O      28a            1982         D2b
    O           o. 'III?/O      28a            1982         D2b

55c O           s.  III-80/O    33a            1986         D2b

B = raster 125, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2b:

2-zijdig getand, rollen

5c              a. IIIa/L       k1             1977         D2a
                                k2             1977-79      D2a
                                               1980
                r. III-80/L     k2             1984
                t. IIIp/L       k2             1985

50c             a. IIIa/L       k2             1977         D2a
                                               1982
                l. IIIb/L       k2             1982-83
                p. IIIq/L       k2             1984-85
                r. III-80/L     k2             1984

55c             a. IIIa/L       k2             1981
                r. III-80/L     k2             1984
                t. IIIp/L       k2             1986

60c             a. IIIa/L       k2             1981
                l. IIIb/L       k2             1982-83
                p. IIIq/L       k2             1984-85
                r. III-80/L     k2             1984

65c             r. III-80/L     k2             1986
                t. IIIp/L       k2             1986

B = raster 125, fosfor. Harrison papier, papierrichting <->, gom D2b:

2-zijdig getand, boekjes

5c
   B            a. IIIa/O       27a            1982
   B            l. IIIb/O       27a            1982
   B            o.'III?/O       27a            1982
   B            q. IIIq/O       27b            1984

10c
   B            l. IIIb/O       28a            1982
   B            o.'III?/O       28a            1982

50c
   O            l. IIIb/O       28a            1982
   O            o.'III?/O       28a            1982

55c
   O            s. III-80/O     33a            1986
   B                            33a            1986
   O            u. IIIp/O       33a            1986
   B                            33a            1986

        4.3.= I-Kleurnuances

5.      Gebruik/verkochte aantallen

        5.1ruik/Verbruik totaal

        5.2ruik/Verbruik uitgesplitst naar jaren


6.      Literatuur

        Bulletin Velrandbijzonderheden:

                          nr 3 Juli 1977 pag 38-41
                             5 Jan  1978 pag 91

        R.C. Bakhuizen van den  Brink: Het Harrison papier:1970-?

                         nr 17 Jan 1981 pag 349-359
                         nr 22 Apr 1982 pag 453-465

        R.C. Bakhuizen van den Brink:   Doorzicht

                         nr 16 Nov 1980 pag 339-340

        R. v.d. Heuvel:            emissie cijfertype Crouwel
                         nr 22 Jan 1982 pag 451-452

        Th. de Klaver:           scheerperforaat en drukrichting

        Bulletin Automaatboekjes en rolzegels:

              R.C. Bakhuizen van den Brink


                   ??    Maart 1982  nr. 34

              Th. de Klaver:

        Ned.Maandblad voor Philatelie:

          1981 pag 12             Nieuw perforaat bij Enschede
                                  in Haarlem
          1982 pag 417-424
              Th. de Klaver: Cijferzegels type Crouwel 1976-heden
          1985 pag 553
              C. Stapel:  Bedrukte Verhuiskaarten
          1990 pag
              R.C. Bakhuizen van den Brink


        Postzak:

          1991
             C. Stapel


De gegraveerde Crouwel-zegels:

Alle nieuw te maken  cylinders voor rasterdiepdruk zijn sinds eind 1990 gegraveerd. Dus ook nieuwe cylinders in de Crouwel-frankeerserie. Had het sinds eind 1990 bij rasterdiepdruk moeten aanmaken van cylinders met de Hell Helio Klischograph apparatuur - immmers de etsafdeling van Johez ging niet verhuizen naar het industrieterrein de Waarderpolder - ondermeer als bijwerking gehad dat bij de Beatrix-zegels de ondergrond-kleur geinverteerd werd en de zwarte stippen voortaan een kleur kregen, bij de Crouwel zegels is de bijwerking geweest dat de normering, de stand van de randbedrukking ten opzichte van het zegelbeeld gewijzigd is van basis naar rechts tot basis naar links. Ook de plaats van de cylindernummers is anders geworden. N.B. Het is nu niet meer correct om van etsingnummers te spreken aangezien er niet meer geëtst wordt! De Crouwel zegels zijn als losse zegels het beste te herkennen door de vorm van de rasterpunten. Filatelistisch dient eigenlijk van een tweede Crouwel-reeks te worden gesproken: Crouwel II.


Alle velzegels in de Crouwel-tekening zijn gedrukt in dubbelvellen: 2x10x20 zegels, telcijfers in 1-20 links, 20-1 rechts. De zegels staan met de basis naar links in het vel als we de velrandbedrukking als uitgangspunt nemen. Een beschrijving noemen we genormeerd als we [ook bij de zegel-beschrijving] uitgaan van die stand. Onder zegel 200, een L of R met een gegenereerde "1". Onder zegels 191-193 de tekst "Artikelnummer: 100002" [5c], waarvan de cijfers gegenereerd". Onder zegel 194 een schuine register-balk, onder 195 een horizontale registerbalk.  Op het linkervel naast de  rijen 1/2 een van boven naar beneden in intensiteit toenemende 7-tal blokjes grijs. Tussen linker- en rechtervel op de horizontale afsnijding  een 6-tal horizontale rasterlijntjes, zowel boven als onder terug te vinden.

De zegels worden meestal op de 5-kleuren GOEBEL-pers gedrukt en hebben dan als tanding  het scheerperforaat dat bij die pers hoort, maar het komt toch nog vaak voor dat  voor de druk uitgeweken wordt naar de REGINA-pers [een 4-kleuren rasterdiepdruk aan de rol pers van GOEBEL Darmstadt] met kamtanding. De perforatiemaat is in beide gevallen 13 1/2:12 3/4 14/16 tanden horizontaal/verticaal. Scheerperforaat is te herkennen aan de vliesjes die in de perforatie zijn blijven hangen en de restjes papier die aan (!eacutus)(!eacutus)n zijde omgeslagen aan de gomzijde zijn te zien. Bij kamtanding zijn de gaten meestal egaal glad of gelijkmatig gerafeld, er zijn geen vliesjes en hier en daar zitten min of meer komplete perforatie-rondjes nog aan het zegel vast. Bij de Regina-kam met een dubbele slag ziet men die perforatie-rondjes vaak twee zegels verderop op precies dezelfde plaats. Ook de kam-slag kan wordt korter of langer zijn wat betekent dat aan de uiteinden van het zegel er smallere of dikkere tanden te zien zijn. Deze worden correctie-tanden genoemd omdat ze vaak ontstonden als de perforeer-machine bij een geleidelijk verloop van de kamslag een correctie uitvoerde. Bij de Crouwel-zegels vinden we eventuele correctie-tanden aan de uiterst linkerzijde resp. rechterzijde genoteerd met corr.L resp. corr.R.

De hieronder aangegeven drukrichting gelden ook voor de ongenormeerde  dus losse zegels. Drukrichting R voor de losse zegels betekent O voor het loketvel.


Het papier is fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert] resp. niet of nauwelijks meer oplicht. De papierrichting is <->, voor de ongenormeerde zegels, | voor het genormeerde vel. De gom is de door JOHEZ aangebrachte D2b gom.

De rolzegels hebben een dubbelbaan van 2x10x21 zegels. Op de linkervelrand van de linkerbaan naast de rijen 1/2 een van boven naar beneden in intensiteit toenemend 7-tal blokjes. Naast rij 10 op de tussenstrook een schuine register-balk [met een  lichte punt erin die we terugvinden bij alle waarden!], naast rij 11 een horizontale registerbalk. Bij de 10c is dat rij 9 en 10, bij de 70c en 80c rij 10 en 11. Bij de 5c en 60c moet dat nog eens nagekeken worden.

De tanding is ook weer afhankelijk van op welke pers gedrukt scheerperforaat of kamtanding. Tussen de zegels is de tanding horizontaal onderbroken en verder zien we op de drukvellen nog een verticaal geheel doorlopende perforatie alleen op de linker- en rechtervelranden van zowel linker- als rechterbaan. Bij sommige oplagen, met scheerperforaat, ontbreekt de perforatie aan de linker-kant resp. aan de rechterkant. Drukrichting [aan losse zegels] is L. Het papier is in principe hetzelde fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%.

De gegraveerde rasterpunten zijn enigszins ruitvormig en maken,  genormeerd, een hoek van -30/30 met de horizon, en tellen horizontaal 7 punten per millimeter resp.  verticaal 10 punten  per millimeter. De 70c heeft een wat grover raster en telt 6.5/8 punten horizontaal/verticaal per millimeter en hoeken van -40/40.



bestel-     accoord            atelie:  tanding                 papier
staat-      datum
nummer

vellen:

5c vel, grijs,  L/R 1, artikelnummer 100002

140tel- 16 januari 1991        atelie:  scheerperf.             IIIp -45/45
1136el- 24 juli 1991991        atelie:  scheerpekam, corr.R     IIIp -45IIIp
1430el- 22/29 oktober 1991     atelie:  scheerpekam, corr.R     IIIp -45IIIp -45/45
5384el- 22 februari 199391     atelie:  scheerpekam, corscheerperf.p -45IIIp -45IIIp -45/45

10c vel, blauw, L/R 1, artikelnummer 100003

1414el- 17 januari 1991391     atelie:  scheerpescheerperf. erperf.p -45IIIp -60/30
3432el- 2/6 april 19921391     atelie:  scheerpescheerperf. erperf.p -45IIIp -45/45
7482el- 24 augustus 199491     a*elie:  scheerpescheerpescheerperf.  -45IIIp -45IIIq -45/45!

25c vel, paars, L/R 1, artikelnummer 100004

2733el- 16/21 januari 1992     a*elie:  scheerpekam, corr.ReerpeIIIp -45/45
        16/21 ja[7 januari ongetand vel]

60c vel, okergeel, L/R 1,  artikelnummer 100009

56      2 augustus 1991ari ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -30/60
2736    2/6 april 19921ari ongetand vel]        scheerperf.     III-80 -45/45!

70c vel, violet , L/R 1, artikelnummer 100170

5416    17 mei 19919921ari ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -60/30
8996    25/29 oktober 1991 ongetand vel]        kam, corr.R     IIIp -45/45
2737    11 mei 1992er 1991 ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -45/45
5682    5 april 1993r 1991 ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -45/45
6150    4 oktober 19931991 ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -45/45
6666    3 maart 19949319** ongetand vel]        scheerperf.     IIIp -45/45
7483    1 augustus 19949***ongetand vel]        scheerperf.     IIIq -45/45!
7693    22/24 november 1994onget  ****l]scheerperf. erpeIIIp -45/45

80c vel, roodpaars, L/R 1, artikelnummer 100171

2193    30 oktober 19901994onget  ****l]scheerpescheerperf.p -45III-80 -45/45!
1160    24 juli 19919901994onget  ****l]scheerpekam,corr.R.p -45III-80 -IIIp -45/45

Rollen:

5c rol, grijs

1086    15 juli 19919901994onget  ****l]scheerpescheerperf.p -45III-80 -IIIp -30/60
3866    21 augustus 1992994onget  ****l]scheerpescheerpescheerperf.-80 -IIIp -30IIIp -45/45

10c rol, blauw

4402    13 oktober 19922994onget  ****l]scheerpescheerperf.eerperf.-80 -IIIp -45/45
6667    14 februari 1994994onget  ****l]scheerpescheerpescheerperf.-80 - *****45IIIp -45/45

25c rol,paars

???7    was onderweg???

60c rol, okergeel

1313    28 augustus 1991                                kam, corr.L-80 -IIIp -30/60
2740    7/9 april 199291                        kam, corr.L, corIII-80 -45/45!
4401    21 aug/5 okt 1992                       scheerperf.  corIIIp -45/45

70c rol, violet

5421    19 april 19911992                       scheerperf.  corIIIp -45IIIp -45/45
1314    29 augustus 19912                       scheerpekam, corr.Lp -45IIIp -30/60
2741    13 april 19929912                       kam, corr.L, corIIIp
6083    10/26 augustus 1993                     scheerperf., corIIIp    IIIp -45/45
6151    4 oktober 1993 1993                     scheerperf., corIIIp    IIIp -45/45
6431    13 december 1993993                     scheerpescheerperf. *****IIp -45IIIp -45/45
6668    14 februari 1994993                     scheerpescheerperf. *****IIp -45IIIp -45/45
7230    20 juni 19941994993                     scheerperf.eerperf. ****IIIp -45/45
7484    18 augustus 1994993                     scheerpescheerperf.  ***IIIp -45/45
7694    11 november 1994993                     scheerpescheerperf.  ***IIIp -45IIIp -45/45
8087    21 maart 1995994993                     scheerperf.eerperf.  ***IIIp? -45/45

80c rol, roodpaars

2207    13 november 1990993                     scheerpescheerperf.  ***IIIp? -4III-80 -60/40!
(1)900  5 augustus 19910993             scheerperfheerpescheerpeIIIp


*1)900  met drukdatum 23-AUG-94  7482/000019851 [L-vel naast telcijfers 11/13],
19850 [R-vel naast telcijfers 10/8], basis naar rechts.

**)900  de eerste Crouwel-zegel met drukdatum: 3-MRT-94 6666/000008360 [R-vel,
naast telcijfers 10-8] resp.  3-MRT-94 6666/000008367 [L-vel, naast telcijfers
11-13], basis naar links.

***900  met drukdatum 29-JUL-94 1116/000009185 [L-vel naast telcijfers 11/13], 9186
[R-vel naast telcijfers 10/8], basis naar links.

****00  met drukdatum 21-NOV-94 115/000015439 [L-vel naast telcijfers 11/13],
15438 [R-vel naast t elcijfers 10/8],  basis naar rechts.

*****0  de drukrichting is hier anders: aan de losse zegels /R in plaats van /L.

Postzegelboekje 47a:

De postzegelboekjes hebben rechts naast het tekstgedeelte eerst twee zegels met Andreas-kruis boven elkaar, rechts daarvan op de bovenste rij 5 zegels van 70c Crouwel en op de onderste rij 5 zegels van 10 Crouwel. De beide Crouwel-zegels zijn gewoon leesbaar als het boekje opengeslagen wordt met de teksten aan de linkerkant. Cylinders gemaakt met gegraveerde cylinders. De lay-out is nog steeds 2 banen van 11 boekjes naast elkaar op de cylinders. Het modelvel [bestelstaat nummer 4796] was voor accoord getekend op 1 december 1992 en vertoont de volgende randverschijnselen waarbij de rijen genummerd zijn naar positie op het modelvel. Gezien de plaats van de paskruizen echter mogen we wel van een [toevallig] genormeerde stand uitgaan [zoals bij de vellen en rollen naar de plaats van de pasrondjes op de onderste rij]. Paskruizen zowel links als rechts naast de rijen 1 en 11. Naast rij 8 staat links een 7-tal van boven naar beneden lichter wordende blokjes [blauwpaars], naast rij 9 idem maar dan in blauw resp. rood. Horizontale registerbalken staan op de linkervelrand naast de rijen 5 [rood en blauwpaars], en 6 [blauw en blauwpaars]. Een schuine blauwpaarse balk naast rij 7. Het modelvel was voorzien van scheerperforaat. Drukrichting is O. Het vaststellen van de rastermaat is nog al goed vast te stellen. Een grove omschrijving geeft het volgende te zien:

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

rood 7 10 -30/30 blauwpaars 7 10 -30/30 blauw 7 10 -30/30

Het papier is fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde niet oplicht. De papierrichting is |. Het papierdoorzicht is IIIp met glansdiagonalen -60/40. Het zegelformaat en de tandingsmaat is E zoals gebruikelijk bij de postzegelboekjes.

De tekst bij het boekje:

Tarieven vanaf 1 januari 1993: 70c Briefkaarten, drukwerken in kaartvorm en overige drukwerken tot en met 20 gram 80c Brieven tot en met 20 gram Boekje posttarieven verkrijgbaar op het postkantoor

60c Briefkaart met Crouwel-tekening:

De nieuwe briefkaarten van 60c hebben de Crouwel cijfertekening in plaats van de tot dan gebruikelijke Beatrix.De kleur is bleek-okergeel + groengeel. De kaarten zijn gedrukt in rasterdiepdruk met gegraveerd raster waarvan nauwelijks iets meer vast te stellen is dan dat het raster een hoek van 60 graden maakt. De drukrichting is R. Naast de zegelafdruk een brede fosforbalk. De briefkaarten komen 4x5 keer voor op een drukvel. Op de linkerdrukvelrand naast rij 3 bovenaan een schuine groengele registerbalk met daaronder twee verticale balken: groengeel en okergeel. Op de rechterdrukvelrand nog een deel van dezelfde registerbalken: de schuine. Het modelvel is voor accoord getekend op 25 april 1991. De kartonrichting is ↔, de dikte is 15/100mm.

Briefkaart 60c:

De briefkaarten van 60c waren gedrukt in rasterdiepdruk met gegraveerd raster waarvan nauwelijks iets meer vast te stellen is dan dat het raster een hoek van 60 graden maakt. De kleur is bleek-okergeel voor het zegelbeeld + groengeel voor de rest.De drukrichting is R. Naast de zegelafdruk een brede fosforbalk. De briefkaarten komen 4x5 keer voor op een drukvel. Op de linkerdrukvelrand naast rij 3 bovenaan een schuine groengele registerbalk met daaronder twee verticale balken: groengeel en okergeel. Op de rechterdrukvelrand nog een deel van dezelfde registerbalken: de schuine.Bij de nieuwe uitvoering zijn de lijnen van afzender en adres niet meer opgebouwd uit puntjes maar getrokken, en wat direct opvalt is de toevoeging van een postcode-kader aan het adres. Het kader is opgebouwd uit horizontale, verticale en diagonale stippellijnen, met de volgende hoeveelheid stippen: 7 horizontaal, 13 verticaal, en schuin 2 als de stippen die horen tot de h/v lijnen niet worden meegerekend. Het modelvel van de eerste bestelling 539 was voor accoord getekend op 25 april 1991, bij de tweede bestelling 1282 is het modelvel voor accoord getekend op 8 october 1991. De kartonrichting is ↔, de dikte is 15/100mm.

Postzegelboekje 47B met nieuwe tekst:

De postzegelboekjes hebben rechts naast het tekstgedeelte eerst twee zegels met Andreas-kruis boven elkaar, rechts daarvan op de bovenste rij 5 zegels van 70c Crouwel en op de onderste rij 5 zegels van 10 Crouwel. De beide Crouwel-zegels zijn gewoon leesbaar als het boekje opengeslagen wordt met de teksten aan de linkerkant. Cylinders gemaakt met gegraveerde cylinders. De lay-out is nog steeds 2 banen van 11 boekjes naast elkaar op de cylinders. Het modelvel [PTTT Ordernummer 6280] was voor accoord getekend op 18 oktober 1993 en vertoont de volgende randverschijnselen waarbij de rijen genummerd zijn naar positie op het modelvel.

De afsnijding is echter zo dat zich aan de bovenkant van het modelvel de onderhelft van een boekje bevindt. De eerste volledige rij krijgt in de hiervolgende beschrijving rijnummer 1. De onderhelft van rij 11 zit op het modelvel boven rij 1.

Paskruizen zowel links als rechts naast de rijen 4 en 5. Naast rij 1 staat links een 7-tal van boven naar beneden lichter wordende blokjes [blauwpaars], naast rij 2 idem maar dan in blauw resp. rood. Horizontale registerbalken staan op de linkervelrand naast de rijen 9 [rood en blauwpaars], en 10 [blauw en blauwpaars]. Een schuine blauwpaarse balk naast rij 11 [de bovenhelft die zich onderaan het modelvel bevindt].

Het modelvel was voorzien van scheerperforaat, aan de gomzijde zijn de papierresten naar boven toe omgeslagen. Drukrichting is O. Het vaststellen van de rastermaat is nog al goed vast te stellen. Een grove omschrijving geeft het volgende te zien:

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

rood 7 10 -30/30 blauwpaars 7 10 -30/30 blauw 7 10 -30/30

Het papier is fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde niet oplicht. De papierrichting is |. Het papierdoorzicht is IIIp met glansdiagonalen -60/40. Het zegelformaat en de tandingsmaat is E zoals gebruikelijk bij de postzegelboekjes. De modelboekjes met groene kaft zijn voor accoord getekend op 28 oktober 1993.


Drukdatum
Begin januari 1994 werden bij de Nederlandse zegels een drukdatum in de marge gezet. Het eerst bij een nieuwe oplage met de van 1,30 Beatrix inversie. zie NMP 1994 p.205
Is het nodig alle drukdata te noemen of misschien verkort of nog anders
voorbeelden verkort:
Waarde          drukdatum
5 cent  13-FEB-95 8086
(L1 of R1)-FEB-911-APR-96 10128
        15-APR-96 10128
        16-APR-96 10128
        25-10-00 7246
of nog anders:
5 cent (L1 of R1):13-FEB-95/8086; 11-APR-96/10128; 15-APR-96/10128; 16-APR-96/10128; 25-10-00/7246.


Waarde  drukdatum en oplage / nummer
5 cent  13-FEB-95 8086/000003666
(L1 of R1)-FEB-913-FEB-95 8086/000052019
        11-APR-96 10128/000003808
        11-APR-96 10128/000003809
        11-APR-96 10128/000003812
        11-APR-96 10128/000003813
        11-APR-96 10128/000004073
        11-APR-96 10128/000008500
        11-APR-96 10128/000017916
        15-APR-96 10128/000020542
        15-APR-96 10128/000113133
        16-APR-96 10128/000114332
        16-APR-96 10128/000120956
        25-10-00 7246/000002150
        25-10-00 7246/000006541
        25-10-00 7246/000027099
        25-10-00 7246/000027100
        25-10-00 7246/000027101
        25-10-00 7246/000027102
        25-10-00 7246/000030192

10 cent 23-AUG-94 7482/000003829
(L1 of R1)-AUG-923-AUG-94 7482/000019850
        23-AUG-94 7482/000019851
        23-AUG-94 7482/000061631
        23-AUG-94 7482/000063670
        23-AUG-94 7482/000063671
        24-AUG-94 7482/000080047
        24-AUG-94 7482/000136380
        24-AUG-94 7482/000136382
        24-AUG-94 7482/000164415
        22-JAN-96 9864/000006055
        22-JAN-96 9864/000006056
        22-JAN-96 9864/000008634
        22-JAN-96 9864/000030801
        22-JAN-96 9864/000030802
        22-JAN-96 9864/000039637
        23-JAN-96 9864/000042094
        23-JAN-96 9864/000045493
        23-JAN-96 9864/000045494
        23-JAN-96 9864/000048413
        23-JAN-96 9864/000048415
                23-JAN-96 9864/000048417
        23-JAN-96 9864/000097164
        24-JAN-96 9864/000104083
        24-JAN-96 9864/000125088
        29-AUG-96 10984/000004686
        29-AUG-96 10984/000007979
        29-AUG-96 10984/000009570
        29-AUG-96 10984/000009573
        30-AUG-96 10984/000015383
        30-AUG-96 10984/000044753
        30-AUG-96 10984/000044754
        30-AUG-96 10984/000050713
        30-AUG-96 10984/000112608
        16-SEP-96 11104/000000688
        16-SEP-96 11104/000000689
        16-SEP-96 11104/000001350
        16-SEP-96 11104/000002729
        16-SEP-96 11104/000004271
        17-SEP-96 11104/000004750
        17-SEP-96 11104/000016002
        17-SEP-96 11104/000016003
        17-SEP-96 11104/000019580
        17-SEP-96 11104/000079297
        18-SEP-96 11104/000089455
        18-SEP-96 11104/000106422
        18-SEP-96 11104/000106423
        18-SEP-96 11104/000141167
        18-SEP-96 11104/000150354
        19-SEP-96 11104/000152944
        19-SEP-96 11104/000174060
        19-SEP-96 11104/000218174
        24-10-00 7151/000002890
        24-10-00 7151/000003815
        24-10-00 7151/000003816
        24-10-00 7151/000003817
        24-10-00 7151/000003818
        24-10-00 7151/000010362
        24-10-00 7151/000032694

25 cent 02-SEP-96 11045/000004891
(L1 of R1)-SEP-902-SEP-96 11045/000004972
        02-SEP-96 11045/000030367
        02-SEP-96 11045/000030368
        02-SEP-96 11045/000033562
        02-SEP-96 11045/000056319
        08-JAN-98 13369/000002211
        08-JAN-98 13369/000002212
        08-JAN-98 13369/000002781
        08-JAN-98 13369/000027934
        08-JAN-98 13369/000057811
        29-04-99 4846/000002182
        29-04-99 4846/000002183
        29-04-99 4846/000003062
        29-04-99 4846/000027827
        29-04-99 4846/000031556
        29-04-99 4846/000051977
        04-05-99 4846/000002182
        04-05-99 4846/000002183
        04-05-99 4846/000006325
        04-05-99 4846/000006326
        04-05-99 4846/000006327
        04-05-99 4846/000006328

25 cent 04-05-99 4846/000056327
(L2 of R2)-05-9904-05-99 4846/000056328
        04-05-99 4846/000057667
        04-05-99 4846/000066257

70 cent 3-MRT-94 6666/000008360
(L1 of R1)MRT-943-MRT-94 6666/000008367
        3-MRT-94 6666/000011759
        3-MRT-94 6666/000125134
        4-MRT-94 6666/000197278
        4-MRT-94 6666/000210117
        4-MRT-94 6666/000218026
        4-MRT-94 6666/000284666
        29-JUL-94 1116/000009185
        29-JUL-94 1116/000009186
        29-JUL-94 1116/000020197
        29-JUL-94 1116/000032765 (afb. 405)
        29-JUL-94 1116/000138580
        1-AUG-94 1116/000140238
        1-AUG-94 1116/000215814
        1-AUG-94 1116/000215815
        1-AUG-94 1116/000338559
        21-NOV-94 1155/000005679
        21-NOV-94 1155/000015438
        21-NOV-94 1155/000015439
        21-NOV-94 1155/000113883
        22-NOV-94 1155/000135185
        22-NOV-94 1155/000308894
        22-NOV-94 1155/000313710
        22-NOV-94 1155/000313711
        26-JUL-95 9071/000002840
        26-JUL-95 9071/000006322
        26-JUL-95 9071/000006323
        26-JUL-95 9071/000006800
        26-JUL-95 9071/000025206
        26-JUL-95 9071/000025856
        27-JUL-95 9071/000053310
        27-JUL-95 9071/000053311
        27-JUL-95 9071/000053312
        27-JUL-95 9071/000053313
        27-JUL-95 9071/000029037
        27-JUL-95 9071/000091444
        28-JUL-95 9071/000108034
        28-JUL-95 9071/000174004
        28-JUL-95 9071/000174005
        28-JUL-95 9071/000249387
        28-JUL-95 9071/000250069
        28-JUL-95 9071/000264593
        28-JUL-95 9071/000302462
        28-JUL-95 9071/000308784
        31-JUL-95 9071/000310588
        31-JUL-95 9071/000310589
        31-JUL-95 9071/000323444
        31-JUL-95 9071/000330776
        31-JUL-95 9071/000330780
        31-JUL-95 9071/000334565
        5-FEB-96 9865/000003685
        5-FEB-96 9865/000006408
        5-FEB-96 9865/000006409
        5-FEB-96 9865/000006412
        5-FEB-96 9865/000006413
        5-FEB-96 9865/000006446
        6-FEB-96 9865/000017285
        6-FEB-96 9865/000017396
        6-FEB-96 9865/000017397
        6-FEB-96 9865/000155261
        26-FEB-96 9865/000183182
        26-FEB-96 9865/000294200
        26-FEB-96 9865/ 000308931
        26-FEB-96 9865/000311367
        28-AUG-96 10567/000005287
        28-AUG-96 10567/000005288
        28-AUG-96 10567/000005291
        28-AUG-96 10567/000005292
        28-AUG-96 10567/000050699
        28-AUG-96 10567/000080711
        28-AUG-96 10567/000133844
        28-AUG-96 10567/000135218
        29-AUG-96 10567/000162428
        29-AUG-96 10567/000162429
        29-AUG-96 10567/000209122
        29-AUG-96 10567/000210394
        29-AUG-96 10567/000210419
        29-AUG-96 10567/000211553
        29-AUG-96 10567/000219699


#!include ned\tralie.ui
!node   29-AUG-91940    "Tralie" op 3c Lebeau, ontwerp J. van Krimpen
!html_name-AUG-9ned_1940_tralie.htm

!(beg_pag)

!html_img_suffixned_1940jpg

!begin_descriptiond_1940!short
!item _d[A=]ipti raster 90 (3c) + 90 (Tralie)
!item _d[A=]ipti[B=]ter  raster 90 (3c) + 67 1/2 (Tralie)
!item _d[A=]ipti[C=]ter  raster 67 1/2 (3c) + 90 (Tralie)
!item _d[A=]ipti[D=]ter  raster 67 1/2 (3c) + 67 1/2 (Tralie)
!end_description

nr   waarde    kleur              A     B     C     D

1      2 1/2  steenrood           -     -     -     x
2      5      lichtgroen          x     x     -     x
3      7 1/2  steenrood           x     -     -     x
4      10     lichtgroen          x     x     -     -
5      12 1/2 lichtblauw          x     -     x     x
6      17 1/2 lichtgroen          x     -     -     x
7      20     lichtgroen          x     -     -     x
8      22 1/2 lichtgroen          x     -     -     x
9      25     lichtgroen          x     -     -     x
10     30     lichtgroen          x     -     x     -
11     40     lichtgroen          x     -     -     x
12     50     lichtgroen          x     -     x     -
13     60     lichtgroen          x     -     -     -
14     70     lichtgroen          x     -     -     -
15     80     lichtgroen          x     -     -     -
16     100    lichtgroen          -     -     -     x
17     250    lichtgroen          x     -     -     -
18     500    lichtgroen          x     -     -     -


                DOH   438b      25-09-40
                      502       06-11-40  rollen

Beknopte geschiedenis:

Verschijningsvorm:

        loketvellen:
              10x20  5-60c
              10x10  70-500c
        loketboekjes:
              4 blaadjes (3x2) 5, 7 1/2, 12 1/2c
              gemengd          7 1/2c + (1 1/2, 2 1/2c offset Lebeau)
        rollen:
              500   7 1/2c + 2 1/2c

Normering:

basis naar links: 5-60c,

basis naar rechts: 70-500c


Druk, drukvormen:

rasterdiepdruk, velinleg Palatia:
                                loketvellen 10x20  5-60c
                                            10x10  70-500c
                                loketboekjes 2x6x20 5, 7 1/2, 12 1/2c

rasterdiepdruk, aan de rol AF:
                                loketvellen 10x20  5-10, 22 1/2, 25,
40c
                                rollen      15x20  7 1/2c + 2 1/2c

Velranden:

                    oplaagletters op boven en onderrand:
                                   A
                                   B

                    telcijfers 1-20 en 20-1 op de zijranden
                    dubbele lijnen om het hele vel

                    etsingnummers AF:

                    ets.nr.(3c)         1   boven zegel 4 (5, 7 1/2c AF)
                                            boven   zegel 5 (overige)
                    ets.nr.(3c)         2   boven zegel 5
                    ets.nr.(3c)         3   boven ?
                    ets.nr.(3c)         4   boven zegel 8/9
                    ets.nr.(Tralie)     1   boven zegel 7/8 (5, 7 1/2c AF)
                                            boven zegel 6/7 (10-60, 80c)
                    ets.nr. (Tralie)    2   boven zegel 7 (5c AF)
                                        3   boven zegel 3
                                        4   boven zegel 2
                                        5   boven zegel ?

                    etsingnummers Palatia:


                    ets.nr.(3c)         1   boven zegel 6/7  (70c)
                                            boven zegel 4/5  (80, 500c)
                                            boven   zegel 5 (overige)
                    ets.nr.(3c)         2   boven zegel 5
                    ets.nr.(3c)         3   boven ?
                    ets.nr.(3c)         4   boven zegel 8/9
                    ets.nr.(Tralie)     1   boven zegel 6/7 (10-60, 80c)
                                            boven zegel 4/5 (70c)
                                            boven zegel 6   (100c)
                                            boven     ?     (250, 500c)
                    ets.nr. (Tralie)    2   boven zegel ?
                                        3   boven zegel 3


Drukrichting:

                L  voor alle AF vellen
                R  voor alle rollen
                O  voor 10-60c (1e oplage), 12 1/2, 20c (2e oplage)
                B  voor 70-500c (1e oplage), 5, 17 1/2, 30, 50c (2e oplage)
                B en O voor 5, 7 1/2, 12 1/2c boekjes

Vanwege de verschillen in normering tussen de 5-60c en 70-500c is de richting waarin de drukinkt uitvloeit ten opzichte van een "leesbaar vel" bij de 1e oplage op de Palatia bij alle waarden gelijk.

Verkrijgbaar:

t/m 31-03-1941 5, 7 1/2, 17 1/2, 25, 30, 50c

t/m 15-04-1941 rest

Geldigheid:

t/m 31-03-1944

Literatuur:

                Bulletin Velrandbijzonderheden:
                                     nr 4 Oct 1977 pag 72-73
                                     nr 12 Nov 1979 pag 242 (correctie)
                   B. Verbeek: 1940 Guilloche opdrukken

                Ned.Maandblad voor Philatelie:
                                    1979 pag 639-641, 728

                   D. Hille Ris Lambers en R.C. Bakhuizen v.d, Brink "De traliezegels onder de Loep"
                                    1979 pag 909-915

                   D. Hille Ris Lambers  "De traliezegels een aanzet tot onderzoek"


A= raster 90 (3c) + 90 (Tralie)

5c              a.              II/L            vellen AF      etsnrs
7 1/2           a.              II/L            vellen AF
10              d.              II/O            vellen Palatia
12 1/2          d.              II/O                    "
17 1/2          d.              II/O                    "
20              d.              II/O                    "
22 1/2          d.              II/O                    "
25              d.              II/O                    "
30              d.              II/O                    "
40              d.              II/O                    "
50              d.              II/O                    "
60              d.              II/O                    "
70              c.              II/B                    "
80              c.              II/B                    "
250             c.              II/B                    "
500             c.              II/B                    "

B= raster 90 (3c) + 67 1/2 (Tralie)

5c              a.              II/L            vellen AF     etsnrs
10c             a.              II/L            vellen AF

C= raster 67 1/2 (3c) + 90 (Tralie)

12 1/2c         d.              II/O            vellen Palatia
30              d.              II/B                    "
50              d.              II/B                    "

D= raster 67 1/2 (3c) + 67 1/2 (Tralie)

2 1/2c          b.              II/R            rollen AF
                e.              IVd/R               "
5               a.              II/L            vellen AF
                c.              II/B            vellen Palatia,
                                                boekjes Palatia
                d.              II/O            vellen Palatia,
                                                boekjes Palatia
7 1/2           a.              II/L            vellen AF
                b.              II/R            rollen AF
                c.              II/B            boekjes Palatia
                d.              II/O                  "
                e.              IVd/R           rollen AF
12 1/2          c.              II/B            boekjes Palatia
                d.              II/O                  "
17 1/2          c.              II/B            vellen Palatia
20              d.              II/O                  "
22 1/2          a.              II/L            vellen AF
25              a.              II/L                 "
40              a.              II/L                 "
100             c.              II/B            vellen Palatia


Oplage-cijfers:

   bestelling        aflevering      oplage          druk-    papier  raster
nr   datum aantal    1e afl.   gaaf  letter knip ets richting        3 tralie

5c lichtgroen

922 17-08   100.000 09-09-40   81.595  A     -   1-1  L     II   90  90
                                             -   1-2  L     II   90  67 1/2
148 04-11   300.000 15-11-40  264.231  B     -   4-2  L     II   67 1/2 67 1/2
                                             -   4-3  L     II   67 1/2 67 1/2
                                            15   2-4  B     II   67 1/2 67 1/2
                                            15   2-5  B     II   67 1/2 67 1/2

  vernietigd in juli 1941:   148.145 70/200

7 1/2c rood

923 17-08   300.000 23-09-40  264.093  A     -   1-1  L     II   90  90
149 04-11   300.000 03-12-40  273.275  B     -   4-2  L     II   67 1/2 67 1/2

  vernietigd in juli 1941:   115.349 174/200

10c lichtgroen

943 29-08    20.000 24-09-40   17.292  A     6   1-1  O     II   90  90
100 22-10    50.000   vervallen        B     3
      [bestelling 943 opgehoogd met 60.000 vel]
943 31-10    60.000            53.321  A     -   1-2  L     II   90? 67 1/2

  vernietigd in juli 1941:  27.025 186/200

12 1/2c lichtblauw

944 29-08    20.000 11-09-40   17.879  A     3   1-1  O     II   90  90
150 04-11    35.000 10-12-40   28.685  B    15   2-1  O     II   67 1/2 90

   vernietigd in juli 1941:  30.162 102/200

17 1/2 lichtgroen

945 29-08    10.000 19-09-40    8.684  A    11   1-1  O     II   90  90
152 04-11    10.000 11-12-40    8.859  B    18   2-2  B     II   67 1/2 67 1/2

   vernietigd in juli 1941:  11.953 72/200

20c  lichtgroen

946 29-08    10.000 24-09-40    9.062  A    18   1-1  O     II   90  90
151 04-11    25.000 28-11-40   22.313  B     6   2-2  O     II   67 1/2 67 1/2

   vernietigd in juli 1941:  18.550  26/200

22 1/2c lichtgroen

947 29-08     4.000 24-09-40    3.382  A    17   1-1  O     II   90  90
101 22-10     5.000 14-11-40    3.763  B    16   3-2  L     II   67 1/2 67 1/2

   vernietigd in juli 1941:  4.386 159/200

25c lichtgroen

948 29-08     6.000 24-09-40    5.539  A    16   1-1  O     II   90  90
102 22-10     6.000 14-11-40    4.979  B    15   3-2  L     II   67 1/2 67 1/2

   vernietigd in juli 1941:  2.572 162/200

30c lichtgroen

949 29-08     4.000 04-10-40    3.605  A    15   1-1   O    II   90  90
103 22-10     6.000 06-11-40    5.543  B    14   2-1   B    II   67 1/2 90

   vernietigd in juli 1941:   3.131 79/200

40c lichtgroen

950 29-08     4.000 04-10-40    3.459  A    14   1-1   O    II   90  90
153 05-11    10.000 18-11-40    6.437  B     1   3-2   L    II   67 1/2 67 1/2
                                                 3-
    vernietigd in juli 1941:  7.208 126/200

50c lichtgroen

951 29-08     3.000 04-10-40    2.711  A    13   1-1   O    II   90  90
104 22-10     3.000 07-11-40    2.608  B    17   2-1   B    II   67 1/2 90

    vernietigd in juli 1941: 1.919 169/200

60c lichtgroen

952 29-08     4.000 04-10-40    3.449  A    12   1-1   O    II   90  90

    vernietigd in juli 1941:  1.301

70c lichtgroen

953 29-08     4.000 04-10-40    3.565  A    10   1-1   B    II   90  90

    vernietigd in juli 1941:   663 33/100

80c lichtgroen

954 29-08     4.000 04-10-40    3.562  A     9   1-1   B    II   90  90

    vernietigd in juli 1941:  1.381 62/100

100c  lichtgroen

955 29-08     7.000 07-10-40    6.189  A     8   1-1   B    II   67 1/2 67 1/2

    vernietigd in juli 1941:  4.642 41/100

250c  lichtgroen

956 29-08     4.000 04-10-40    3.475  A     7   1-1   B    II   90  90

    vernietigd  in juli 1941:  2.349 24/100

500c  lichtgroen

957 29-08     4.000 04-10-40    3.392  A     4   1-1   B    II   90  90
     vernietigd in juli 1941:  2.284 75/100


Oplage-cijfers:

Rolzegels:

   bestelling               aflevering            druk-    papier  raster
nr   datum aantal       1e afl.   gaaf            richting        3 tralie

7 1/2 + 2 1/2c

 061  10-10  26.316+270  24-10-40   25.371+270      R     II   A 67 1/2 67 1/2
                                                    R     IV   A 67 1/2 67 1/2

12 1/2c

 139  31-10                   -40   vervallen

Oplage-cijfers:!

Loketboekjes:

   bestelling             aflevering  oplage         druk-    papier  raster
nr   datum aantal    1e afl.   gaaf  letter knip ets richting        3 tralie

24x5c

089 18-10    50.000 22-11-40  43.731                            67 1/2 67 1/2

24x7 1/2c

090 18-10   200.000 22-11-40 173.716                            67 1/2 67 1/2

24x12 1/2c

091 18-10    50.000 15-11-40   3.960                            67 1/2 67 1/2
                                 306

6x [1 1/2, 2 1/2c Lebeau offset!!        + 5, 7 1/2c Tralie]

092 18-10    80.000 22-11-40  65.206                            67 1/2 67 1/2


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on October 22, 2020

HomeKon. Beatrix, ontwerp portret Peter Struycken, type VINederland - Track and Trace 1995->