|
Ter gelegenheid van de privatisering van de PTT wordt op 3 januari een zegel van 75c uitgegeven. Het zegel is gedrukt in zes kleuren offset op de Roland 362 in twee drukgangen, plus 1-kleur plaatdruk. Voor Nederland een zeer ongebruikelijke combinatie van drukprocede's, voor andere landen [Zwitserland, Oostenrijk o.a. niets bijzonders]. Gecombineerde plaatdruk voor het laatst bij 1985 Blindegeleidehond [plaatdruk + rasterdiepdruk], 1973 Regeringsjubileum [idem], en 1970 Zomer [plaatdruk + offset]. De zegels zijn wat betreft de offset gedrukt in enkelvellen van 5x10, voor wat betreft de plaatdruk in vier vellen van 5x10. Ontwerp: S. Graatsma. De kleuren zijn de volgende: donkerblauw [plaatdruk], [PTT Post] rood, [PTT telecommunicatie] groen, [PTT Nederland NV] donkerblauw, geel, magenta en blauw [alle offset]. Het plaatdruk is gebruikt voor "75c PTT Nederland NV 01011989". Alle offset-kleuren zijn gerasterd met rastermaat 100 behalve rood en groen: donkerblauw onder een hoek van 0 graden, magenta onder 15, geel onder 0, en blauw onder 75. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in donkerblauw: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen naast de zegels 1, 5, 46 en 50. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Op grote afstand links van zegel 16 een horizontale donkerblauw streep, rechts van de zegels 15/20 donkerblauwe en groene krabbels [waarin weer JOS te herkennen], boven zegels e3 en 5 verticale donkerblauwe strepen. Links van 31 en rechts van 30 verticale trappen in gerasterd donkerblauw. Alle krabbels, trappen en strepen in offset, en op de loketvellen zeker weggesneden. Onder zegels 49-50 staan enige plaatnummers 1 [offset], voorafgegaan door een donkerblauwe [plaatdruk] 1 onder 49, in de kleuren: [PTT Post] rood, [PTT telecommunicatie] groen, [PTT Nederland NV] donkerblauw, geel, magenta en blauw van links naar rechts. De modelvellen hebben de plaatnummers 2, 6x1, en 4, 6x1. Het oplagevel 5, 6x1. Van de vier plaatdruk-platen is in ieder geval een vervangen door nummer 5. Welke? Van de offset-kleuren is eerst de magenta plaat later de groene en de donkerblauwe vervangen. Afgezien van de plaatdruk-nummers zijn de volgende combinaties mogelijk. Met [] is aangegeven dat die kleuren niet bij de stadia-vellen zaten. 1 , 1 , 1 , 1, 1, 1 [1],[1],[1],[2],[1],[1] [1],[1], 1 , 3 , 1 , 1 [1],[2],[1],[3],[1],[1] na 400.000 vel nieuwe groene plaat, 1 , 2 , 1 , 4 , 1 , 1 na 470.000 per 2-11 nieuwe magenta plaat [1],[2], 2 , 4 , 1 , 1 na 581.000 vel nieuwe donkerblauwe plaat per 4-11 alle drie wijzigingen accoord 7-11. Onder de zegels 46 t/m 48 staat: GZV-Artikelnummer: 100127 Aanvang Verkoop: 3 januari 1989. De modelvellen zijn voor accoord getekend op 27 october 1988 en zijn ongeperforeerd. Zeer ongebruikelijk is ook het perforaat. Een dubbele korte A-kam, [als twee Crouwel-zegels naast elkaar] kam 12 3/4:13 1/2 32/14 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de onderrand geheel intact. De drukrichting is O(nder). Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↔ Het papierdoorzicht is IIIp, glansdiagonalen: -70/30 graden. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b. PTT Nederland BV: Het was begin december al duidelijk dat er veel combinaties plaatnummers te jagen zouden zijn. Zodra medio December de zegels gedistribueerd waren barstte de aanval los. Nog in het oude jaar was van de meeste plaatnummer-combinaties bekend waar ze zich bevonden. De Studiegroep Velrandbijzonderheden had telefoon-nummers en enthousiaste leden ingezet om de jacht te coordineren. Op 4 januari was de grootste slag al geslagen. Sommigen hadden er speciaal enige dagen voor vrij genomen en waren stad en land afgereisd. Bezoeken aan 70-80 postkantoren zullen geen uitzonderingen geweest zijn. Hoe verhoudt de oogst zich tot de in het Januari-nummer gemelde? volgnummer plaatdruk offset opmerkingen 1 1 111111 2 2 111111 plaatdruk 2 vervangen door 5 3 3 111111 4 4 111111 5 5 111111 6 1 111211 deze 4 combinaties zijn nog niet 7 3 111211 gemeld, er moeten slechts enkele 8 4 111211 duizenden vellen van gedrukt zijn 9 5 111211 maar wel degelijk gedistribueerd! 10 1 111311 11 3 111311 12 4 111311 13 5 111311 14 1 111411 deze 4 combinaties waren niet voorzien. 15 3 111411 ze zijn in ieder geval aangetroffen! 16 4 111411 17 5 111411 18 1 121311 19 3 121311 20 4 121311 21 5 121311 22 1 121411 23 3 121411 24 4 121411 25 5 121411 26 1 122411 27 3 122411 28 4 122411 29 5 122411 De zegels zelf zijn goed uitgevoerd, de kleuren-registratie is zeer nauwkeurig. Velpositie-kenmerken zijn niet gemeld/gevonden. In de hoekblokken van de plaatnummers zijn echter toch enige bijzonderheden te melden. Rechts van de nummers een rode punt welke doet denken aan magenta echter bij zowel de magenta 1, 3 als 4 voorkomt. Na onderzoek bij DZWN blijkt het toch om magenta te gaan en niet om rood. Onderaan de zegels 49 en 50 bevinden zich behalve horizontale gele lijnen [en zwak blauwe] soms ook "rode" rasterlijnen over het geel heen. Gevonden bij de "111111" combinatie. Ook hier blijkt de indruk van het oog misleidend. Het is een magenta rasterlijn waarbij geel+magenta rood oplevert! Onderaan zegel 49 bevindt zich een horizontale rasterlijn in magenta behorende bij plaat 4. Uit de beschrijving in het Januari-nummer zou gelezen kunnen worden dat de oorspronkelijke drukvellen 4 loketvellen groot waren. Dit is niet zo. Op de plaatdruk-pers zijn 4 platen achter elkaar gemonteerd waarmee de reeds van offset-druk voorziene enkelvellen bedrukt werden. De plaatdruk-nummers 1-4, later 1,3-5, verlieten achter elkaar de drukpers en in die volgorde konden ze in principe ook aan de loketten aangetroffen worden. De druk heeft bestaan uit 3 drukgangen na elkaar: - de 4 achterste offsetkleuren - de 2 voorste offsetkleuren - de plaatdrukkleur Als of het groot aantal "plaat"nummer-combinaties nog niet genoeg is, zijn er verschillen geconstateerd in UV-reactie. Meldingen uit het land. zelf nog niet waargenomen, van roseachtig papier in plaats van blauwwit. Bovendien 2 verschillende papierdoorzichten: IIIp voor de meeste combinaties, I -45/45 bij 121411 Nogmaals PTT Nederland BV: De chronologische volgorde van offset-plaatnummers: 111111, 111211, 111311 en 121311, en dan uit het niets 111411 en 121411 heeft nog al wat vraagtekens opgeroepen. De combinatie 111411 lijkt er niet in thuis te horen. Bij dienst Zegelwaarden was in december niets te zien wat leek te wijzen op het bestaan van die combinatie. Toch werd al gauw medio december het voorkomen van 111411 gemeld, vaak aangetroffen naast 111311. In het bulletin van de Studiegroep Velrandbijzonderheden, "Randverschijnselen", bespreekt L. Geertsema deze anomaliteit ook, en veronderstelt dat voor de tweede drukgang, d.w.z na de achterste vier nummers, de vellen apart gehouden en 111311 en 111411 vermengd geraakt zijn. Vervolgens bij de tweede drukgang is de tweede groen plaat in gebruik genomen, nadat de eerste groene plaat zowel vellen met 1311 als 1411 had bedrukt. Deze gang van zaken lijkt nog slechts bevestigd te worden door het feit dat de twee drukgangen op verschillende offset-persen is uitgevoerd: de eerste drukgang op de Roland Favorit 362, de tweede op de Heidelberger. Aan de ene kant heeft deze emissie met de hoeveelheid combinaties verzamelaars tot wanhoop gedreven, en tot de vraag of het nog wel zin had door te gaan met het verzamelen van plaat- en etsing-nummers, aan de andere kant heeft deze uitgifte vele verzamelaars aangezet tot dit verzamelgebied. Met name voor deze groep, die dus ver ook niet bekend met het bestaan van een Studiegroep en haar activiteiten, het contact-adres: Studiegroep Velrandbijzonderheden, secretaris L. Geertsema, Hooistraat 10, postcode 7552 EP Hengelo [Ov], 074-425514. Vier bijeenkomsten per jaar, in Alphen a.d. Rijn. Enkele weken voor een bijeenkomst verschijnt het bulletin "Randverschijnselen". De vereniging bestond in maart 12 1/2 jaar, en het mededelingenblad was aan nummer 49 toe! .page Vakbeweging 1989: Op 7 februari worden twee zegels uitgegeven in loketvellen van 100. Ontwerp: E. Ros. Ze zijn gedrukt in vier kleuren offset op de Roland 362, in dubbelvellen van 2x10x10, voor wat betreft de 55c en op de GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdruk-pers eveneens in dubbelvellen van 2x10x10, wat betreft de 75c. De kleuren zijn de volgende: 55c. violetblauw, geel, oranjerood en zwart. 75c groen, rood, zwart, blauw, en beige. Bij de 55c zijn de violetblauwe en gele kleuren ter hoogte van de waardeaanduiding 55c gerasterd met rastermaat 100: violetblauw onder een hoek van 45 graden, geel onder 15 graden. Bij de 75c hebben alle cylinder rastermaat 125. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers bij de 55c in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts, bij de 75c idem [ontwerp Crouwel]. Paskruizen bij de 55c naast de zegels 1 en 91 [linker-vel] resp. naast 10 en 100 [rechter-vel], bij de 75c boven de zegels 1 en 10 [L-vel=bovenvel], en onder de zegels 91 en 100 [R-vel=ondervel]. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Bij de 55c op grote afstand rechts van zegels 20/30 [rechtervel] krabbels , die op de loketvellen weggesneden zullen zijn. Onder zegels 99-100 staan enige plaatnummers 1, voorafgegaan door een zwarte L of R, in de kleuren: 55c violetblauw, geel, oranjerood, en zwart, van links naar rechts. 75c groen, rood, zwart, blauw en beige, van links naar rechts. Onder de zegels 91 t/m 96 staat: "GZV-Artikelnummer: 100128" resp. "GZV-Artikelnummer: 100129", vervolgens "Aanvang Verkoop: 7 februari 1989". De modelvellen zijn voor accoord getekend op 30 november 1988 [55c] resp. 23 november 1988 [75c], en zijn ongeperforeerd [55c] resp. geperforeerd [75c]. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in dubbelvellen is een Y-kam gebruikt: 12 3/4:13 1/4 16/24 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de onderrand geheel intact. Bij de 75c het gebruikelijke scheerperforaat 12 3/4:14 16/25 tanden, met twee velranden geheel doorgeperforeerd en de obven- en onder-rand van twee extra gaten voorzien. De drukrichting is O [55c] resp. R [75c]. Bij de 55c is het papier offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. Bij de 75c is het papier rasterdiepdrukpapier HS3 16307% [75c], dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. Het papierdoorzicht is IIIp, glansdiagonalen: -60/40 graden. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel zowel bij de 55 als 75c: ↔ . De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page PTT Nederland BV in twee typen: Bij de offset-kleuren heeft magenta 4 verschillende platen gehad, groen en donkerblauw elk 2. Verschillen tussen de platen onderling blijven over het algemeen beperkt tot velpositie-kenmerken [afhankelijk van de plaats op het loketvel] of tot de velrandbijzonderheden. De tweede donkerblauwe plaat wijkt echter op een zodanig wijze af van de eerste dat elk zegel er aan te herkennen is. Dit kenmerk, ontdekt door mevr. Symens-Visser, is met recht aan te duiden als type-verschil. [Zie afbeelding] In de rechteronderhoek komt het donkere telefoon-snoer uit op een horizontale witte lijn. Deze witte lijn bevindt zich praktisch op de perforatie en kent twee verschillende diktes: een dunne lijn voor plaat 1 en een bijna tweemaal zo dikke voor plaat 2. Type I, met dunne lijn, komt voor bij de plaat-nummer combinaties [zie februari-nummer] 1-25, Type II, met dikke lijn, bij de plaat-nummer combinaties 26-29 [1 ,3/5 + 122411]. .page NAVO 40 jaar in 1989: Op 14 maart wordt een zegel uitgegeven van 75c in loketvellen van 100. Ontwerp: Marte Roling. Ze zijn gedrukt in zeven kleuren offset op de Roland 362, in enkelvellen van 10x10. De kleuren zijn de volgende: groen, oker, donkerblauw, zwart, rood, geel, en lichtblauw. De kleuren vertonen geen rastering! De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen naast de zegels 1, 10, 91 en 100. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Op grote afstand links van de zegels 21/31 horizontale strepen en rechts van zegels 30/40 krabbels ["Jos" e.d.] die op de loketvellen weggesneden zullen zijn. Onder zegels 99-100 staan zeven plaatnummers 1, in de kleuren: groen, oker, donkerblauw, zwart, rood, geel, en lichtblauw van links naar rechts. Onder de zegels 91 t/m 94 staat: "GZV-Artikelnummer: 100130, vervolgens "Aanvang Verkoop: 14 maart 1989". De modelvellen zijn voor accoord getekend op 21 november 1988, en zijn ongeperforeerd. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in enkelvellen is een G-kam gebruikt: 14:12 3/4 25/16 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de onderrand geheel intact. De drukrichting is O. Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. Het papierdoorzicht is III-80, glansdiagonalen: -45/45 graden. De papierrichting loopt in de lengterichting van het zegel: ↔ . De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page Zomerzegels 1989: Varende Monumenten: In de jaarlijkse zomerzegelserie worden drie velzegels + een postzegelboekje uitgegeven op 11 maart 1989. Ontwerp: Mart Warmerdam. De velzegels 55+30c, 65+35c, en 75+35c zijn gedrukt in drukvellen ter grootte van 2x een loketvel van 10x10, in tweekleuren rasterdiepdruk op de REGINA. Alle cylinders hebben raster 125. Postzegelboekje 39 bevat een zegel van 55+30c, een van 65+35c en twee van 75+35c, tesamen fl. 4.05, en is gedrukt in vierkleuren rasterdiepdruk op de GOEBEL. De drukcylinders voor de boekjes zijn twee kolommen a` 11 boekjes groot. De boekjes 1 en 11 liggen op de cylinder tegen elkaar aan zonder tussenruimte. De drukrichting voor beide kolommen is: O. Het scheerperforaat van de boekjes is zoals gebruikelijk 13 1/2 verticaal, waarbij de verticale 13 1/2 tanding aan de uiterst rechtse kant van elke kolom niet aanwezig is. De 65c en 75c zegels staan in het postzegelboekje met de basis naar rechts geplaatst, de 55c zegel staat rechtop. De tekst is in zwart, de 55c Boeier in het smaragdgroen, de 65c Botter in blauw en de 75c Klipper in het bruin. De "randbijzonderheden" bij de boekjes zijn, als ze ooit zichtbaar zouden worden aan de losse boekjes: Op het modelvel dat 11 boekjes hoog is, komen op de linker-en rechterrand paskruizen voor ter hoogte van de boekjes 1 en 11. [N.B. Op het modelvel zijn de boekjes 1 en 11 de eerste en tweede van boven naar beneden, deze positie is afhankelijk van de plaats waarop het modelvel van de papierbaan is gesneden. De plaats van de paskruizen daarentegen komt overeen met de vier hoeken op het verzameldiapositief/film. Een verwijzing naar de plaats op dat verzameldiapositief is, als deze informatie aanwezig is, de standaard] Op de linkervelrand staan naast de boekjes 2 een blauw en smaragdgroen, naast 3 een bruin en een zwart, naast 3/4 een smaragdgroen horizontaal registerblok. En dan nog een smaragdgroen schuin registerblok naast 4. Op de rechtervelrand is behalve de paskruizen niets meer te zien. Het modelvel was getekend voor akkoord op 11 januari 1989. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht [fosforesceert] en aan de gomzijde wit oplicht maar niet nalicht [fluoresceert]. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. Het papierdoorzicht is III-80 met glansdiagonalen -70/30, papierrichting ↕ . .page De velzegels 55c, 65c en 75c Zomer zijn gedrukt in twee kleuren rasterdiepdruk op de REGINA in dubbelvellen van 10x10, en wel in zwart plus een hoofdkleur: smaragdgroen voor de 55c, blauw voor de 65c, en bruin voor de 75c. Het zwart is gebruikt voor de tekst, de telcijfers, de GZV-Artikelnummer/Aanvang Verkoop aanduiding en de L/R voorafgaande aan de etsingnummers. De cylinders hebben rastermaat R125, en drukrichting: R [55c], O [65c] en B [75c]. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers ontwerp Crouwel in 1-zwart 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen naast zegels 1 en 10 van het bovenvel [=L-vel], en naast zegels 91 en 100 van het ondervel [=R-vel] bij de 65 en 75c. Bij de 55c staan de paskruizen boven zegel 1 en 10 en onder zegel 91 van het L-vel, resp. boven zegel 1 en onder zegel 91 van het R-vel. De plaats van de paskruizen is bij de 55c daarmee afwijkend van wat we meestal tegenkomen: boven 1 / onder 91 links, boven 10 / onder 100 rechts. Onder de zegels 99-100 staan een 1-zwarte L of R gevolgd door twee 1-en, in de hoofdkleur gevolgd door zwart van links naar rechts. Bij de 55c staan aambeelden naast rij 5/6 op linker en rechtervelranden van zowel L-vel als R-vel. Bij de 65c en 75c boven de zegels 5/6 van het L-vel = onder de zegels 95/96 van het R-vel een zwart "aambeeld". Bij de 55c staan registerblokken op de bovenrand: L-vel gelijk R-vel boven verticaal zwart 7 verticaal smaragdgroen 8 schuin smaragdgroen 8/9 Bij de 65c en 75c staan registerblokken bij het L-vel op de onderrand, bij het R-vel op de bovenrand. De plaats en volgorde van de kleur: boven onder horizontaal zwart 7 = 97 horizontaal hoofdkleur 7 97 schuin hoofdkleur 8 98 Onder de zegels 91-95 [55c] en 91-94 [65c, 75c] staat het "GZV-Artikelnummer: 100131" [resp. 100132, 100133] en "Aanvang Verkoop 11 April 1989". De modelvellen zijn voor accoord getekend op 11 januari 1989 [65c], 20 januari 1989 [75c], en 24 januari 1989 [55c]. De modelvellen zijn geperforeerd. Zoals gebruikelijk bij druk op de REGINA wordt kamperforaat gebruikt: 12 3/4:14 16/25 tanden [55c] en 14: 12 3/4 25/16 tanden [65c, en 75c], met twee velranden geheel doorgeperforeerd en de linker- en rechterrand [65c en 75c] resp. de boven- en onder-rand [55c] met twee gaten in de rand. Het papier is fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting is ↕ [65c, en 75c] resp. ↔ [55c]. Het papierdoorzicht is I -45/45 [55c], en IIIp = -60/80/30 [65c, 75c]. Glansdiagonalen: -70/30 graden. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page Europa 1989 Kinderspelen: Op 9 mei verschijnen twee waarden Europa-zegels, de 55c en 75c, in loketvellen van 10x10 zegels. Het ontwerp is van Karel Martens. Ze zijn gedrukt in 5 kleuren-offset op de nieuwe 5-kleuren offset-pers Heidelberger 357, in dubbelvellen van 2x10x10. De kleuren zijn de volgende: 55c. zwart, geel, magenta, lichtblauw, en rood. 75c zwart, geel, magenta, lichtblauw, en donkerblauw. Enkele kleuren zijn gerasterd met rastermaat 100: zwart onder een hoek van 45 graden, magenta onder 15, geel onder 0, en lichtblauw onder 75. De vijfde kleur was bij deze zegels nog niet echt dringend noodzakelijk, gezien het feit dat het woord Nederland opgebouwd was uit rood+magenta [55c] resp. donkerblauw+lichtblauw [75c]. Niettemin is het belangrijke stap voorwaarts bij het aanmaken van kleur-rijke zegels. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen boven de zegels 1 en 10 [L-vel=bovenvel], en onder de zegels 91 en 100 [R-vel=ondervel]. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Slechts op de stadia-vellen, niet meer op de modelvellen bevonden zich op grote afstand boven [bij boven-vel] zegel 2 [55c] of 3/4 [75c] resp. onder [bij ondervel] zegel 91 [55c] of 94 [75c] zwarte krabbels resp. verticale streep. Op de loketvellen zeker niet aanwezig. Onder zegels 99-100 staan enige plaatnummers 1, voorafgegaan door een zwarte L of R, in de kleuren: 55c zwart, geel, magenta, lichtblauw, en rood, van links naar rechts. 75c zwart, geel, magenta, lichtblauw, en donkerblauw, van links naar rechts. Onder de zegels 91 t/m 94 staat: "GZV-Artikelnummer: 100134" resp. "GZV-Artikelnummer: 100135", vervolgens "Aanvang Verkoop: 9 mei 1989". Op de rechtervelrand, nooit zichtbaar op de loketvellen, staan de Brunner-balken, een controle-hulpmiddel bij de offset-druk, "Striscia di Controllo per la stampa, cO system Brunner CH 6600 Locarno". Vier kleuren in de linkerbalk, rechts rood [55c] resp. zwart [75c]. De modelvellen zijn voor accoord getekend op 27 februari 1989 [75c] resp. 1 maart 1989 [55c], en zijn ongeperforeerd. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in dubbelvellen is een Y-kam gebruikt: 13 1/4:12 3/4 24/16 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de linkerrand geheel intact. De drukrichting is L. Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↕ . Het papierdoorzicht is III-80/80/40, glansdiagonalen: -45/45 graden. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page Het zijn de 55c, de 65c en de 75c, in loketvellen van 10x10 zegels. Het ontwerp is van Donald Janssen [55c], Paul Mijksenaar [65c] en Studio Dumbar [75c]. De 55c en 65c zijn gedrukt in 4 kleuren-offset op de Roland Favorit 362, de 75c in 7-kleuren-offset op dezelfde pers en niet op de nieuwe 5-kleuren offset-pers Heidelberger 357, in dubbelvellen van 2x10x10 [55,65c] maar enkelvellen van 10x10 [75c] De kleuren zijn de volgende: 55c. zwart, magenta, geel, en blauw. 65c zwart, magenta, geel, en blauw. 75c zilver, donkerblauw, zwart, grijs, magenta, geel, en blauw. De kleuren zijn gerasterd met rastermaat 100: zwart onder een hoek van 45 graden, magenta onder 15 [55, 65c] of 10 resp. 30 [75c], geel onder 0, en blauw onder 75 [55, 65c] of 60 resp. 75c [75c]. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen bij de 55 en 65c boven de zegels 1 en 10 [L-vel=bovenvel], en onder de zegels 91 en 100 [R-vel=ondervel]. Bij de 75c in alle vier hoeken naast zegels 1, 10, 91 en 100. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Bij de 55c en 65c Op grote afstand boven zegels 2/3 [bovenvel] zwarte krabbels, en onder zegel 98 [ondervel] een verticale lijn, die op de loketvellen weggesneden zullen zijn. Bij de 75c krabbels rechts van rij 3/4 en horizontale strepen links naast rij 4 en 5. Onder zegels 99-100 staan enige plaatnummers 1, voorafgegaan door een zwarte L of R [55, 65c], in de kleuren: 55c zwart, magenta, geel, en blauw van links naar rechts. 65c zwart, magenta, geel, en blauw van links naar rechts. 75c zilver,c donkerblauw, zwart, grijs, magenta, geel, en blauw van links naar rechts. Bij de 65c is de zwarte plaat al gauw vervangen door een tweede. De oplagevellen zijn voorzien van een zwarte 2. Onder de zegels 91 t/m 94 staat: "GZV-Artikelnummer: 100136" resp. "GZV-Artikelnummer: 100137" en "GZV-Artikelnummer: 100138", vervolgens "Aanvang Verkoop: 20 juni 1989". Een enkelvoudige [55, 65c] en dubbele [75c ]Brunner - balk bevinden zich uiterst rechts 55, 65c] of onderaan [75c] op het drukvel, en zal niet te zien zijn op de loketvellen. De tweede Brunner-balk bij de 75c is voor de drie meest links kleuren welke ook alle drie ongerasterd zijn. De modelvellen zijn voor accoord getekend op 13 februari 1989 [55c] resp. 8 februari 1989 [65c], en 3 april 1989 [75c] en zijn ongeperforeerd. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in dubbelvellen is een Y-kam gebruikt: 13 1/4:12 3/4 24/16 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de rechterrand geheel intact. De 75c heeft een G-kam 14:12 3/4 25/16, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de onderrand geheel intact. De drukrichting is R [55, 65c] of O [75c]. Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↕ bij de 55 en 65c, maar in de lengterichting bij de 75c ↔ . Bij de 55 en 65c is het papierdoorzicht III-80/80/40, glansdiagonalen -45/45 bij de modelvellen. Het oplagevel van de 55c heeft echter IIIp, glansdiagonalen -60/40 graden. Het oplagevel van de 65c is als het modelvel. De 75c heeft IIIp, en glansdiagonalen -60/40. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page Spoorweg-jubilea: De deze maand verschenen serie 150 jaar Spoorwegen in Nederland is niet de eerste in Nederland uitgegeven serie ter gelegenheid van een bestaans-jubileum van de spoorwegen: de eerste treinverbinding tussen Amsterdam en Haarlem op 20 september 1839. Reeds twee keer eerder in 1939 en in 1964 bij resp. de 100 jaar en 125 jaar viering gaf de PTT zegels uit. Spoorwegen 100 Jaar 1939: In de dienstorders H 388 van 26-juli-1939 en H 431 van 16-augustus-1939 werden de twee zegels aangekondigd: Een 5c in groen, als herinnering aan de pioniersarbeid der spoorwegen in ons land, met de afbeelding van een locomotief, zoals voor 100 jaren in gebruik. Een 12 1/2c voor het internationale verkeer in blauw, met de afbeelding van een modern electrisch treinstel, zoals thans op het middennet in dienst, als symbool van de toepassing van nieuwe gedachten en vindingen door de spoorwegen in onze tijd. De zegels waren verkrijgbaar van 1 september tot en met 31 october, en geldig tot en met 31 december 1939. De zegels worden alleen "op verzoek" aan het publiek verkocht. Het ontwerp is van G.V.A. R÷ling, de tekst is van H. Seegers. De zegels zijn uitgevoerd in eenkleuren rasterdiepdruk op een Palatia pers bij Joh. Enschede en Zonen, te Haarlem. De 5c gedrukt in dubbelvellen van 10x10, de 12 1/2c in enkelvellen van 10x10. De rastermaat is R90, de drukrichting voor de 5c O, en voor de 12 1/2c L. Rondom het vel een enkele randlijn, boven de zegels 6 een etsingnummer: 5c L 662 of R 662 L 664 of R 664 12 1/2c 659 Links van de etsing-nummers een markeerboog, met een symmetrische geplaatste markeerboog ook op de onder-velrand. Op de linker- en rechter-velranden telcijfers 1-10, 10-1 [model als van de in boekdruk uitgevoerde portzegels]. Overigens geen velrandbijzonderheden. De zegels hebben standaard-formaat D, met bijbehorende perforatie-maat 14 1/4:13 1/4 15/20 [tanden horizontaal/verticaal]. De perforatie loopt boven 1 gat, rechts niet, onder en links geheel door. Het papier heeft doorzicht II ↕ , met watermerk cirkels horizontaal, de zeef-markering zit zoals gebruikelijk aan de gomzijde en maakt een vrij ruwe indruk. Onder de UV-lamp licht het papier niet op, notatie D [=dof]. Als gom is arabisch gom gebruikt met een duidelijke craquele en brekings-diagonalen. Het papier is ongecoat. .page waarde bestelling aflevering ets.nrs knip vernietigd nummer datum aantal 1e afl. aantal 5c 300 26-06 80.000 11-08-39 77.708 LR 662 3 17.029 31/100 LR 664 3 12 1/2c 301 26-06 20.000 07-08-39 19.267 659 4 6.660 95/100 Verkocht volgens S.C. 6.062.328 resp. 1.254.090 in plaats van de verschillen aantal afgeleverd - vernietigd - derden: 6.062.578 en 1.255.314. Verstrekkingen-geschiedenis: 5c 12 1/2c 1939 66.983 16.741 naar de kantoren 13 13 naar Bandoeng 32 91/100 32 91/100 naar derden 6.359 72/100 4.200 10/100 retour kantoren 50/100 50/100 retour Bandoeng 1940 19/100 retour kantoren 17.019 31/100 6.660 88/100 vernietigd 26 april 1940 1941 10 7/100 retour kantoren 10 7/100 vernietigd 30 juli 1941 1943 1/100 1/100 naar derden 1945 1/100 1/100 naar derden 1947 3/100 3/100 naar derden 1949 3/100 3/100 naar derden 1951 19 92/100 19 92/100 naar Hoofdbestuur PTT De NVPH-cijfers gaan gezien de tabel uit van de 1939 cijfers (naar - retour) kantoren, en houden geen rekening met wat in Ned. Indie is verkocht. En evenmin met wat retour kwam in 1940 en 1941. Spoorwegen 125 Jaar 1964: In de dienstorders H 328 van 18-juni-1964 werden de twee zegels aangekondigd: Een 15c in zwart en groen, met lichtseinen van een moderne stationsbeveiliging. Een 40c in grijs, zwart een geel, met de afbeelding van een modern electrisch treinstel type 1964. De 15c voor brieven binnenland, de 40c voor brieven buitenland. De zegels waren verkrijgbaar van 28 juli tot en met 22 augustus 1964, of zoveel langer als de voorraad strekt. En verder nog van 19 september tot en met 26 september 1964 op de postkantoren in Utrecht en bij het filatelisten-loket in Den Haag, om in ieder op de herdenkings-dag [20 september] beschikbaar te zijn. "aan het publiek moet gedurende genoemd tijdvak de vorenbedoelde bijzondere postzegels worden uitgegeven, tenzij bepaaldelijk om zegels van de gewone uitgifte wordt verzocht". Einde der geldigheid 31-12-65. Het ontwerp is van Cas Oorthuys. De zegels zijn uitgevoerd in drie-kleuren rasterdiepdruk op de Chambon-pers bij Joh. Enschede en Zonen, te Haarlem. De 15c en 40c zijn gedrukt in enkelvellen van 10x10, de rastermaat is R90, en de drukrichting voor beide zegels R. Op de linker- en rechter-velranden telcijfers 1-10, 10-1 in zwart. Links van de zegels 41/51 = rechts van de zegels 50/60 een zwarte snijstreep. De zegels hebben standaard-formaat G, met bijbehorende perforatie-maat 14:12 3/4 25/16 [tanden horizontaal/verticaal]. De perforatie loopt boven 1 gat, rechts geheel, onder 1 gat en links geheel door. Het papier heeft doorzicht IIIb ↔ , zonder watermerk. Onder de UV-lamp licht het papier enigszins op, wat te wijten is aan het mengen van de papiermassa met witoplichtende vezels, notatie V2 [=vuil, grote concentratie van vezels, 0= zeer zwak, 3=erg sterk]. Het papier van fabrikaat Profes is ongecoat. Als gom is arabisch gom gebruikt met een duidelijke craquele en brekings-diagonalen. waarde bestelling aflevering ets.nrs pons vernietigd nummer datum aantal 1e afl. aantal 15c 995 04-06 [eerst 350.000, later 400.476] 18-06-64 292.505 geen geen 4 98/100 40c 996 04-06 [eerst 40.000, later 46.062] 06-07-64 37.455 geen geen 128 04/100 Oplagecijfers volgens S.C. 29.250.500 en 3.745.500 in plaats van de verschillen tussen aantal afgeleverd - vernietigd - derden: 29.250.002 en 3.732.696. Verstrekkingen-geschiedenis: 15c 40c 1964 293.279 37.323 naar de kantoren 20 20 naar Ned. Antillen 6 6 naar Suriname 103 92/100 103 92/100 naar derden 900 5 retour kantoren 5 34/100 4 27/100 retour Ned. Antillen 3 69/100 3 69/100 retour Suriname 4 5 50/100 vernietigd december 1964 1965 75/100 1 naar de kantoren 62/100 114 retour kantoren 98/100 122 54/100 vernietigd januari 1965 Plaat 2 Spoorwegen 65 cent: De mededeling in NMPh van juni dat de zwarte plaat van de 65c Spoorwegen al snel vervangen zou zijn is in zo verre misleidend geweest dat de plaat wel al voor de dag van uitgifte vervangen was, echter dat niet bekend was hoe de verhouding was tussen de op dat moment gedrukte aantallen met plaat 1 en met plaat 2. Tot op heden zijn er geen meldingen van plaat 2 uit het land. Ze zijn wel degelijk aangemaakt en lagen [medio juli 1989] volop in het magazijn van PTT Zegelwaarden, te Haarlem. Of ze daar ooit uit komen is zeer de vraag. Want wie vraagt ze aan? Aan de loketten wordt je een "uitverkocht" voorgehouden. Want die bijzondere uitgiften zijn toch alleen maar lastig? .page 100 jaar K.N.V.B.: Op 5 september wordt een 75c zegel uitgegeven ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond, in loketvellen van 10x10. Het ontwerp is van: Armand Mevis en Linda van Deursen?. De zegels zijn gedrukt op de GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdruk-pers in 5 kleuren: blauw, zwart, grijs, rood en beige, in dubbelvellen van 2x10x10. Alle cylinders hebben rastermaat 125. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts, [ontwerp Crouwel]. Paskruizen boven de zegels 1 en onder 91 [L-vel], boven de zegels 10 en onder 100 [R-vel]. Niet alle paskruizen zullen ook op de loketvellen staan. Aambeelden in zwart naast de rijen 5/6 op alle linker- en rechter-velranden. Verticale registerbalken boven de zegels 3 beige, 4 rood, 5 grijs, 6 zwart, 6 rood, 7 blauw, 8 rood. Boven zegel 9 een schuine rode registerbalk. Deze balken zowel boven het L-vel als het R-vel op dezelfde posities. Onder zegels 99-100 staan enige plaatnummers 1, voorafgegaan door een zwarte L of R, in de kleuren: blauw, zwart, grijs, rood, en beige, van links naar rechts. Onder de zegels 91 t/m 94 staat: "GZV-Artikelnummer: 100139 Aanvang Verkoop: 5 september 1989". Het modelvel is voor accoord getekend op 5 april 1989, en is geperforeerd. Zoals gebruikelijk bij druk op de GOEBEL scheerperforaat 12 3/4:14 16/25 tanden, met twee velranden geheel doorgeperforeerd en de boven- en onder-rand van twee extra gaten voorzien. De drukrichting is L. Het papier is rasterdiepdrukpapier HS3 16307% [75c], dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. Het papierdoorzicht is IIIp, glansdiagonalen: -70/30 graden [modevel],-45/45 [oplagevel]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↔ . De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page Verdrag van Londen: Op 2 october 1989 wordt ter gelegenheid van 150jaar ratificatie van het verdrag van Londen over Limburg een 75c zegel uitgegeven. Tegelijkertijd verschijnt ook een zegel van Belgie met een soortgelijk ontwerp. Het Nederlandse zegel beeldt een landkaart uit met daarop het grootste deel van Nederland en de beide Limburgen apart gekleurd. Verder de jaartallen 1839 en 1989. Het zegel is gedrukt in drukvellen ter grootte van een loketvel van 10x10 zegels. Het ontwerp is van ... Ze zijn gedrukt in 8 kleuren in twee drukgangen op de Roland 362 offset-pers. Zoals wel vaker bij 7 of 8-kleurendruk is gekozen voor een layout van enkelvellen om passings-problemen [het onderling op elkaar afgesteld zijn van de kleuren] beperkt te houden. De kleuren zijn de volgende: beige, groen, oranje, magenta, zwart, rood, geel en blauw. Enkele kleuren zijn gerasterd met rastermaat 100: blauw onder een hoek van 75 graden, magenta onder 15, groen onder 75. De randverschijnselen zijn als volgt: Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen boven de zegels 1 en 10, en onder de zegels 91 en 100. Geen paskruizen op de loketvellen meer te zien. Op de modelvellen bevonden zich op grote afstand boven zegels 4/5 resp. onder zegels 94/95 zwarte kruizen. Op de loketvellen zeker niet aanwezig. Onder zegels 98[!]-100 staan enige plaatnummers 1, in de kleuren: beige, groen, oranje, magenta, zwart, rood, geel, en blauw van links naar rechts. Tijdens de druk zijn twee platen: magenta en blauw vervangen. De volgende combinaties zijn dus mogelijk: 11111111 11121111 11121112 De beide laatste combinaties niet gezien als modelvel, wel als oplagevel en bij de stadia-vellen [vellen waarbij nog niet alle kleuren zijn gebruikt]. Onder de zegels 91 t/m 96 staat: "GZV-Artikelnummer: 100140" vervolgens "Aanvang Verkoop: 3 oktober 1989". Deze datum is niet meer aangepast aan de gewijzigde datum van uitgifte: 2 october. Op de rechtervelrand, nooit zichtbaar op de loketvellen, staan de Brunner-balken, een controle-hulpmiddel bij de offset-druk. Vier kleuren in de linkerbalk [zwart, rood, geel, en blauw] in de rechtse balk eveneens vier [beige, groen, oranje, magenta]. De modelvellen zijn voor accoord getekend op 6 maart 1989 en zijn ongeperforeerd. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in enkelvellen is een G-kam gebruikt: 12 3/4:14 16/25 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de rechterrand geheel intact. De drukrichting is R. Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de lengterichting van het zegel: ↕ . Het papierdoorzicht bij de modelvellen is I -45/45, met glansdiagonalen -45/45 graden, echter IIIp met glans -70/30 bij de geperforeerde oplagevellen. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. Nogmaals het Verdrag van Londen: Op 30 september vond in Hasselt [Belg. Limburg] de officiele presentatie plaats van de beide Limburg zegels: 75c voor Nederland en 13F voor Belgie. Op dezelfde dag werden de zegels in voorverkoop aangeboden. Let wel ondanks dat de zegels volop ter afstempeling werden aangeboden waren ze nog niet frankeergeldig! Toen ik het Belgische zegel nog niet gezien had hield ik het op een "soortgelijk ontwerp" omdat ik het me niet goed kon voorstellen dat de Belgische Regie accoord was gegaan met een ontwerp waarop afgezien van de beide Limburgen het Nederlandse grondgebied domineerde. Het Belgische zegel echter heeft praktisch hetzelfde ontwerp met enkele verschilpunten waarvan als belangrijkste [zelfs in de toespraken genoemd] het grotere zegelformaat van de Belgische zegel [dankzij de standaardisatie van de formaten]. Uit de hieronder volgende beschrijving van de zegels komen nog een aantal verschillen: De Nederlandse zegel is gedrukt in 8-kleuren offset, de Belgische in 4-kleuren rasterdiepdruk. Het Belgische zegel is dankzij de druktechniek levendiger en vertoont veel wit, dat bij het Nederlandse zegel is verdrongen door een beige ondergrond. De landkaart kon dankzij het grotere zegelformaat iets meer laten zien dan bij het Nederlandse zegel. Daarenboven zijn een paar markante verschillen aan te wijzen: Op het Nederlandse zegel bevinden zich in de Grevelingen twee eilanden, op het Belgische zegel is Marken verdwenen. Pijnlijker is dat op het Belgische zegel het topje van Nederlands Limburg [tussen Mook en Gennep] niet tot Limburg gerekend is! Opvallend is nog dat onder Zuid Limburg, tussen Maastricht en Hagelstein nog een aanhangsel Limburg aanwezig is dat echter niet zo ver strekt als de plaats Limburg. In Belgie is men gewend de bijzondere emissies niet alleen van een jaartal te voorzien doch ook per jaar te nummeren. Het Limburg zegel is de 11e emissie dit jaar. Onder aan de zegel staat dan ook "1989 11 W.B.", waarbij de initialen staan voor de ontwerp Wigger Bierma. Verder met de beschrijving van het Belgische zegel: Het zegel is gedrukt in drukvellen ter grootte van een loketvel van 6x5 zegels. De kleuren zijn de volgende: zwart, blauw, magenta, en geel. Alle kleuren zijn gerasterd met rastermaat 80 waarbij de rasterlijnen een hoek maken van -30/30 resp. -60/60 graden. Een vergelijkbaar rastertype als het Unger-raster voor de Beatrix kleurendruk. blauw onder hoeken van -30/30 graden, magenta onder -60/60, geel onder -30/30 en zwart onder -60/60. De randverschijnselen zijn als volgt: Paskruizen halverwege de bovenvelrand. Naast zegel 20 staan 4 plaatnummers onder elkaar. Op het linkervel 4 1-en, op het rechtervel 4 2-en, in de kleuren: zwart, blauw, magenta, en geel van boven naar beneden. Op de onderrand onder zegel 26 een drukdatum [op het accoordvel dat bij de presentatie tentoongesteld was 24 VII 89, op de vellen in de voorverkoop 15 IX 89] gevolgd door een een veltelnummer: een "E" gevolgd door een 5-tallig cijfer, onder de zegels 28/29. Tussen de beide vellen 3 verticale registerbalken [magenta, geel, blauw] en een schuine [zwarte] balk. Zwart naast 16 [1-vel] resp. 20 [2-vel], blauw naast 21 resp. 25, magenta naast 21/26 resp. 25/30, en geel naast 26 resp. 30. Voor dit zegel is een in Belgie gebruikelijke bijzondere emissie formaat toegepast: veltanding 11 1/2 16/22. De beide zijranden geheel doorgeperforeerd, de boven- en onderrand met twee extra gaten. De drukrichting is R. Het papier is rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↔ . Het papierdoorzicht is IIIp met glans -30/60. De gom is door Harrison and Sons, Ltd, aangebracht: D2a. Ondanks eerdere berichten maakt de Belgische Zegeldrukkerij dus nog volop gebruik van het zelfde papier dat we ook in Nederland kennen. Bij het Nederlandse Limburg zegels zijn tijdens de druk twee platen: magenta en blauw vervangen. De volgende combinaties, ook gemeld in Pro-Fil, zijn mogelijk: 11111111 11121111 11121112 De combinatie met alleen 1-en is nog niet bij de loketten aangetroffen. .page 10000-rollen Noordeinde en Voetbal: De 65c Noordeinde is gedrukt op de GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers, dwarsgerold, met een cylinder-omtrek van 22 zegels. De tanding is scheerperforaat, G-formaat 14:12 3/4 25/16. De drukrichting is O, de rastermaat is 125 voor alle cylinders. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht [fosforesceert] en aan de gomzijde wit oplicht maar niet nalicht [fluoresceert]. Het papier heeft doorzicht IIIp, glansdiagonalen -70/30, papierrichting ↕ . De rugnummers zijn volgens de "inkjet" methode aangebracht, er op gespoten en bestaande uit 5 cijfers, type L4, 3mm hoog. Het eerste zegel, aan de buitenkant, van de rol heeft nummer 10000, vijf zegels verder nummer 09995. Het modelvel is voor accoord getekend op 21/22 juni 1989. Op het modelvel nog de aantekening dat de rechterrij van elk blok vervalt. Twee banen naast elkaar van 5 resp. 6 zegels breed met een middenbaan een zegel breed. De randbijzonderheden op de linkervelrand zijn geheel omgeven door perforatie als ware het een extra rij zegels. Verder loopt er geen perforatie in de velranden behalve in de rechterrand van de beide banen waar tussen de rijen 8 en 9 zeven extra perforatiegaten zitten, om bij afbreken van pennen op de trommel ze snel te kunnen localiseren. Op de linkerrand van de linker baan: Naast rij 3 een gele horizontale balk, daaronder naast 4 een magenta balk, enzovoorts naast 5 donkerblauw, naast 6 lichtblauw, naast 6/7 magenta, naast 7 zwart, en naast 8 magenta. Een schuine magenta balk naast rij 9. Naast de rijen 12 t/m 15 een aantal aaneengesloten kruizen. De 75c Voetbal is eveneens gedrukt op de GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers, in de lengte gerold, met een cylinder-omtrek van 12 zegels. De tanding is scheerperforaat, G-formaat 12 3/4:14 16/25. De drukrichting is O, de rastermaat is 125 voor alle cylinders. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht [fosforesceert] en aan de gomzijde wit oplicht maar niet nalicht [fluoresceert]. Het papier heeft doorzicht IIIp, glansdiagonalen -70/30, papierrichting ↕ . Hoewel geen rol aanwezig bij zegelwaarden is het aannemelijk dat hetzelfde type als bij de Noordeinde-zegels is gebruikt: rugnummers volgens de "inkjet" methode aangebracht, er op gespoten en bestaande uit 5 cijfers, type L4, 3mm hoog. Het modelvel is voor accoord getekend op 22 mei 1989. Twee banen naast elkaar van 8 [!] zegels breed met een middenbaan ter breedte van een zegel. Er loopt geen perforatie in de velranden behalve in de rechterrand van de beide banen waar tussen de rijen 10 en 11 zeven extra perforatiegaten zitten, om bij afbreken van pennen op de trommel ze snel te kunnen localiseren. Op de linkerrand van de linker baan: Naast rij 1 een beige horizontale balk, daaronder naast 2 een rode balk, enzovoorts naast 2 grijs, naast 3 zwart en rood, naast 4 blauw en rood. Een schuine rode balk naast rij 5. Naast rij 8 en 9 een paskruis. Een verticale grijze balk naast rij 10 en een zeer brede blauwe balk naast rijen 10/11. Op de rechterrand van de rechter baan: Naast rij 1/2 een rode horizontale balk, daaronder naast 2 een blauwe balk, enzovoorts naast 3 rood en zwart, naast 4 grijs en rood, en naast 5 een beige balk. Een schuine rode balk naast rij 1. Naast rij 8 en 9 een paskruis. .page Kinderzegels 1989: Op 8 november 1989 verschijnen weer de kinderzegels dit maal met als thema: "het Kind en z'n rechten". De zegels, een 55+25, 65+35 en 75+35c in loketvellen van 10x10, met daarnaast nog een blok met 55+25, 65+35, 75+35, 65+35 en 75+35c [prijs voor het blok 5.00]. Het ontwerp is van Anthon Beeke. De zwarte ondergrond van de zegels wordt gevormd door een tekst betreffende de rechten van het kind. De blokken zijn gedrukt in drukvellen ter grootte van 2x7 blokken, het loketvel van de 65c is gedrukt boven dat van de 55c, en de 75c heeft een drukvel van twee loketvellen boven elkaar. Ze zijn gedrukt in 5 kleuren in twee drukgangen op de Roland 362 offset-pers. De kleuren zijn de volgende: zwart, oranje, rose, geel en blauw voor alle waarden. Enkele kleuren zijn gerasterd met rastermaat 100: blauw onder een hoek van 75 graden [55c] resp. 85 [65c], rose onder 30 [65c], resp. 45 graden [75c]. De randverschijnselen zijn als volgt: Bij de blokken: Paskruizen boven de blokken 1, 2 en onder 13 en 14. Snijlijntjes verticaal in de vier hoeken, horizontaal op de zijranden tussen de rijen blokken in. Op de linkervelrand, nooit zichtbaar op de loketvellen, staan de Brunner-balken, een controle-hulpmiddel bij de offset-druk. [zie ook het verhaal van R. Hillesum over de aanmaak van Finse postzegels bij Joh. Enschede en Zonen, in het September nummer]. Vier kleuren in de rechterbalk [zwart, rose, geel, en blauw], en oranje in de linkerbalk. Bij de velzegels: .s 1 Telcijfers in zwart: 1-10 links, 10-1 rechts. Paskruizen boven de zegels 1 en 10 van het boven-vel [R-vel 65c, en 75c] en onder de zegels 91 en 100 van het ondervel [L-vel 55c, en 75c]. Geen paskruizen op de loketvellen meer te zien, weggesneden. Op de modelvellen bevonden zich op grote afstand boven zegel 9 van het bovenvel resp. onder zegels 99 strepen en krabbels. Op de loketvellen zeker niet aanwezig. Onder zegels 99-100 staan een zwart L of R gevolgd door enige plaatnummers 1, in de kleuren: zwart, oranje, rose, geel, en blauw, van links naar rechts. Onder de zegels 91 t/m 94 staat: "GZV-Artikelnummer: 100141" [resp. 100142, 100143] vervolgens "Aanvang Verkoop: 8 november 1989". Net als bij het blokken op de linkerrand twee Brunnerbalken, vier kleuren in de rechterbalk [zwart, rose, geel, en blauw], en oranje in de linkerbalk. De modelvellen zijn voor accoord getekend op 11 juli 1989 [65 en 55c], resp. 12 juli 1989 [75c] en zijn ongeperforeerd. Zoals gebruikelijk bij offset-druk in dubbelvellen is een Y-kam gebruikt: 13 1/4:12 3/4 24/16 tanden, met drie velranden geheel doorgeperforeerd en de linkerrand geheel intact. De drukrichting is L. Het modelvel van de blokken is voor accoord getekend op 15 juni 1989 en eveneens ongeperforeerd. De losse blokken daarentegen hebben een G-kam: 12 3/4:14 16/25, en zijn boven en onder niet doorgetand, maar links en rechts wel. Het papier is offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting loopt in de dwarsrichting van het zegel: ↕ bij de velzegels echter in de lengterichting bij de zegels uit een blok. De zegels van de blokken zijn dus qua perforatie en papierrichting verschillend van de zegels uit de loketvellen! Het papierdoorzicht bij de 75c vel is I -45/45, met glansdiagonalen -45/45 graden, echter IIIp met glans -70/30 bij de 65c en 55c vel en bij het blok. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. .page De December-postzegels 1989: De december-zegels van dit jaar zijn een aangename verrassing geworden. Net als vorig jaar gaat het om een een blok van 20 zegels voor een totaal bedrag van 10.-. De zegels dit keer vormen de grote verrassing: voor het eerst sinds 1936 weer een Nederlandse driehoek-zegel! Ontwerper Hans Kruit heeft gekozen voor een driehoek waarvan de linkerhelft zwart is, in het midden een brandende witte kaars, en rechts daarvan een aantal kleurige kaarsen. De zegels uit de blokken zullen niet los te koop zijn, en de duur van de actie is net als vorig jaar beperkt tot de maand december. Uitgiftedatum dit jaar een dag vroeger: 30 november. De zegels zijn gedrukt in drukvellen ter grootte van 4x3 blokken in vijfkleuren rasterdiepdruk op de GOEBEL: warm grijs [paars], zwart, magenta, cyaan[blauw] en geel. Alle cylinders hebben raster 125. Netals vorig jaar [wie heeft dat opgemerkt ???] zijn twee sets cylinders vervaardigd om geen stagnatie tijdens de productie te krijgen. Modelvellen voor accoord getekend op 21 september 1989. GZV-artikelnummer: 200285, niet op de blokken maar op de verpakking terug te vinden. Oplage: 10 miljoen blokken. Het warmgrijs is gebruikt voor het blok buiten de zegels, de kleuren geel, magenta en blauw om de kaarsen kleur te geven: groen, magenta, geel, oranje, blauw, lichtoranje, blauw, oranje, geel, magenta en groen van links naar rechts. De elf [meng]kleuren zijn symmetrisch opdat de kleuren gewoon doorlopen in de tete-beche stand. Bij elkaar 12 kaarsen voor elke maand een. Gezien het zegelformaat en de diverse randteksten op het blok is het nogal moeizaam om vast te stellen wat de "leesbare" stand is van dit blok. Voor de beschrijving in de rubriek ben ik uitgegaan van de tekst "Decemberpostzegels" in een leesbare stand. De 20 zegels formeren zich dan van linksonder in het blok naar rechtsboven: 2 zegels met de basis naar links, 2 met de basis naar rechts, enzovoorts. De drukrichting voor het blok is: L, voor de losse zegels B resp. O. Voor de blokken zijn aparte scheerperforaat-trommels gemaakt. De tandingsmaat is 12 3/4:12 3/4:13 1/4 [links/rechts,onder] met successievelijk 20/20/21 tanden. In de linker en rechter-blokranden loopt de tanding nog twee gaten door. Uit proeven bij de PTT is gebleken dat de driehoekszegels geen scheurproblemen geven. Zeker als de zegels van te voren op de perforatie gevouwen worden is scheuren niet moeilijk. Op de randen van de blokken rechtopstaand boven: "December postzegels", met links daarboven de aanwijzing: "Gebruikt u de december-postzegels voor de gewone post of voor post naar het buitenland, dan moet u bijplakken. Dat geldt ook voor de wensen die u na 1 januari 1990 verstuurt." Kopstaand op de onderrand: "1989", en "Deze december-postzegels zijn voldoende om uw kerst- en nieuwjaarswensen - een kaart of een kaart in een envelop binnen Nederland - tijdens de maand december te frankeren." Op de linkerrand met de basis naar links: Soo volgen bitter winterweer En soete somer op malkander; Soo volgen dag en nacht d'een en d'ander, Soo gaet 'et all nu op, nu neer Jeremias de Decker [1609-1666] Op de rechterrand met de basis naar rechts: "Zestig seconden op een rij en is er een minuut voorbij Zestig minuten tik-tik-tok en een uur later wijst de klok Een dag heeft 24 uren, en een week moet 7 dagen duren, een jaar telt 52 weken, 12 maanden zijn dan ook verstreken Han G. Hoekstra [1906-1988] De uiterste linker- en rechter-rand van het blok is wit gelaten. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht [fosforesceert] en aan de gomzijde wit oplicht maar niet nalicht [fluoresceert]. De witte kaars geeft ruim voldoende wit om de fosforescentie door te laten ten behoeve van de postmechanisatie. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b. In verband met het mogelijk wat moeizamer gelijkmatig bevochtigen van deze driehoekszegels is de gomlaag iets dikker aangebracht. Het papierdoorzicht is III-80/80/40 ↔ met glansdiagonalen -45/45. |