De Vier Jaargetijden 1998

Op 17 februari 1998 verscheen een postzegelboekje met 4 zegels van 80c - Lente: boomgaard in bloei en bloem; Zomer: aardbei en taart; Herfst: boomgaard en appel; Winter: boomgaard en snoeiinstructie. De zegels zijn ontworpen door Harmine Louwé uit Den Haag.

In tegenstelling tot hetgeen in voorpublicaties stond [o.a. Pro-Fil] zijn de zegels en boekjes niet gedrukt door Joh. Enschedé Security Printers maar door Walsall Security Printers uit Walsall, Groot Britannië. Dit is voor het eerst sinds 1944-46 dat een Nederlandse postzegelemissie niet is gedrukt door Joh. Enschedé - zelfs door niet een andere Nederlandse drukkerij - maar in het buitenland! In de besluitvorming heeft naast de snelheid waarmee het product geleverd kon worden ook het kostenaspect meegespeeld. Het postzegelboekje met de vier jaargetijden zegels in offset is in deze vorm sowieso een primeur voor de Nederlandse filatelie.

Inhoud en omslag van de postzegelboekjes zijn afzonderlijk gedrukt op meerkleuren offset-persen van het merk Man Roland bij Walsall SP. De volledig geperforeerde zegelinhoud werden machinaal uit elkaar getrokken ['burst'] en daarna gehecht op het drukvel van de omslag. Het drukvel van de omslag [met de zegelinhoud erin] werd vervolgens tot boekjes versneden. De breedte van de boekjes is iets groter dan dat van de zegelinhoud, de zegelinhoud kan normaal gesproken ook niet worden aangesneden. Deze wijze van werken is zeer typisch voor Walsall. Ook bij de postzegelboekjes die ze produceren voor Groot Britannië wordt zo gewerkt. Bij boekjes die door anderen [Harrison and Sons, JESP] worden geproduceerd worden steeds grotere drukeenheden kaft en inhoud tesamengevoegd en machinaal gesneden waarbij de perforatie aangesneden kan zijn danwel dat een perforatie niet plaatsvindt op de snijplek [Nederlandse boekjes b.v.]. Ten behoeve van de postzegelmapjes zijn de drukvellen zegels niet machinaal opgesplitst maa r handmatig om een mooie tanding te kunnen garanderen!

Bij de postzegelboekjes van Groot Britannië was op het drukvel van de zegelinhoud enkele malen een aanduiding van de afzonderlijke drukplaten te vinden. Aangegeven b.v. als W1W1 met een oplopende nummering bij gewijzigde platen. Tijdens het burst'en van de zegelinhouden echter raken de inhouden geheel door elkaar zodat het voor kan komen dat er in een bundel boekjes geheel geen een aanwezig was met die plaatnummers! Op een vraag of de Nederlandse filatelisten mogelijk geinteresseerd waren in plaatnummers werd van Nederlandse PTT-zijde negatief gereageerd. Jammer dus voor de verzamelaars van velrandbijzonderheden en postzegelboekjes dat Tante Pos zo goed haar klanten kent.

Bij de beschrijving van de drukvellen nu komt eerst de zegelinhoud en daarna de kaft ter sprake:

De zegelinhoud bestaat uit vier zegels in staand formaat die volledig zijn getand [linksboven Lente, rechtsboven Zomer, linksonder Winter, rechtsonder Herfst] waaronder een leeg vlak van dubbele zegelbreedte. De zegels zijn uitgevoerd in vier kleuren: zwart, magenta, geel en cyaanblauw. Het drukvel heeft een omvang van 12x4 zegelinhouden dat wil zeggen 12 inhouden naast elkaar en dat in 4 rijen bovenelkaar. Aan de bovenkant van het drukvel een horizontale 'Brunner' balk [althans een vergelijkbaar hulpmiddel om de kleurdichtheid in de gaten te houden]. Aan de zijkanten halverwege elke rij paskruizen. Naast de paskruizen van de 3e rij nog een extra cyaanblauwe streep. De drukrichting is B.

De afzonderlijke kleurplaten zijn gerasterd R120 onder diverse rasterhoeken: zwart 15, magenta 45, cyaanblauw 75 en geel 0 graden.

Het ongeperforeerde modelvel was voor accoord getekend op 21 november 1997. PTT ordernummers: ???. Artikelnummer: 980338.

De oplagevellen hebben kamperforaat Y=12 3/4 :13 1/4 16/24 tanden horizontaal/verticaal, en drie velranden geheel doorlopend geperforeerd, de linkerrand niet. Voor de goede orde: het gaat om een speciaal voor deze gelegenheid door Walsall gemaakte kam die qua perforatiemaat geheel aansluit bij de door JESP gebruikte kammen en formaten.

Het papier is niet-fosforescent offsetpapier van CPL, dat aan de beeldzijde onder UV-licht niet oplicht noch nalicht en evenmin aan de gomzijde oplicht. Ten behoeve van de postmechanisatie is een korte verticale fosforbalk aangebracht in het witte gedeelte van de zegeltekening daar waar de meeste verticale ruimte was, d.w.z. niet bij elk zegel op de zelfde plek!

De papierrichting is ↔. Het papierdoorzicht is IIIq zonder glansdiagonalen. De 'witte' gom is door CPL aangebracht: C2.

Coated Paper Ltd is een Engels bedrijf dat gespecialiseerd is in gecoat papier voor de postzegelaanmaak. Het basis-papier komt van verschillende bronnen b.v. Duitse papierfabrieken en wordt in Engeland van gom en coating voorzien. Bij Nederlandse zegels is CPL papier slechts twee keer eerder gebruikt - bij een proefoplage met de 55c Crouwel en de 1997 Rode Kruis zegels. Zegels van onze zuiderburen worden al ruim 15 jaar - in periodes die afgewisseld worden met leveranties van Harison and Sons - gedrukt op papier van CPL. Om misverstanden te voorkomen moet er bij gezegd worden dat door concentraties/fusies in de papierindustrie de namen steeds veranderen. Henry and Leigh Slater te Bollington werden overgenomen door Coated Paper Ltd, Maccelsfield dat op haar beurt - vallend onder het moederbedrijf Tullis Russell - nu de naam Tullis Russel Coatings draagt. In België werd daarentegen het papier steeds aangeduid met de naam van de Belgische importeur: EPACAR. Om het nog ingewikkelder te maken: vorig jaar werd de bekende postzegeldrukkerij en papierleverancier Harrison and Sons voor een appel en een ei [en de uitstaande schuldenlast] overgenomen door een andere bekende postzegeldrukkerij die overigens al jaren niet meer actief was in de postzegelaanmaak: De La Rue. Het ziet er dus naar uit dat we voortaan ook over DLR-papier moeten gaan praten!

Op het drukvel van de kaften staan aan de ene zijde de 'uitgeklapte' kaftjes in 6x4 voud met o.a. PTT Post logo in rood; een 4-kleurige variatie op de jaargetijden; de waarden 80ct in donkerblauw uitgespaard; de tekst 'Vier jaargetijden' in rood uitgespaard; een streepjescode en het copyright KPN 1998. Op de velranden links een verticale 'Brunner' balk, en op alle velranden ter hoogte van waar de kaften moeten worden gescheiden dubbele snijlijntjes behalve in de vier hoeken daar enkele. Voor het drukken van de buitenkant van de kaft zijn 6 kleuren gebruikt: rood, donkerblauw [beide ongerasterd], cyaanblauw [75 graden], magenta [[45], geel[?], en zwart [15]. De vouwranden zijn ingesneden en ook het klepje om de linkerhelft van de kaft in de rechter vast te klemmen is uitgestanst. De binnenkant van de kaft is in twee kleuren: donkerblauw en rood. Aan de zijranden van het vel snijlijntjes zoals bij de voorkant. Per boekje een brede rode balk waarin f 3,20 in donkerblauw uitgespaard. Verder in d onkerblauw instructieteksten, tarieven en uitleg over de vier jaargetijden.