Nieuwe producten van Walsall Security Printing in 2001

De verwarring over het aandeel dat Joh. Enschedé overhoudt in de nog voor de PTT te drukken zegels van Nederland is groot. In een artikel in het Leidsch/Haarlemsch Dagblad van 23 mei 2001 is de kop 'PTT kiest niet alleen voor Joh. Enschedé' en 'De gegomde zegels zijn na een offerteronde dit jaar bij een Engelse drukkerij terecht gekomen. Enschedé levert nog wel de zelfklevende postzegels.' Wie het overzicht van de op 2 juli verschenen zegels in Filatelie van juni 2001 heeft gelezen, weet dat van bovenstaande tekst weinig deugt. Praktisch alles wordt [de eerstkomende drie jaar] gedrukt bij Walsall Security Printing in Walsall, bij Birmingham, Engeland. Slechts de 'zakelijke zegel' op een rol in doosjes blijft bij Joh. Enschedé gedrukt.

Drie jaar geleden - bij de allereerste zegels die door Walsall werden geleverd - heb ik een uitgebreid bezoek mogen afleggen aan de drukkerij in Walsall. Zie het artikel in april 1998 [pag. 294-297] waarin ik uitvoerig een verslag uitbracht.

Nu dit jaar praktisch de gehele postwaardenproductie is overgeheveld naar Walsall - en dat niet alleen, waarover later - stond een bezoek aan de drukkerij hoog op mijn verlanglijst. Op 1 juni 2001 was het dan zover dat ik andermaal de drukkerij binnen mocht. Dit keer weer met dezelfde Engelse metgezel Maureen Robson van het Birmingham Museum, maar ook in aanwezigheid van de heer F. Sieben van de Post samen met de kunstenaar/ontwerper Peter Struycken.

De eerste indruk na alweer een uitvoerige rondleiding door de drukkerij was dat ze uit de voegen barsten van nieuwe drukpersen en andere machines/apparaten. De indertijd vooral in het middelpunt van de belangstelling staande boekjesmachine viel niet meer terug te vinden.

De belangrijkste drukpersen thans zijn twee Roland offset-persen een '300' en een 'Favorit', en twee Chestnut rasterdiepdruk-persen. In 1998 was de 9-kleuren Chestnut pers in gebruik. Thans was ook een 8-kleuren Chestnut opgesteld.

Heel goed te merken is de overgang van traditioneel geperforeerde zegels naar zelfklevende. De voornaamste opdrachtgever van Walsall - Royal Mail - is eind januari 2001 ook massaal overgestapt op kleine postzegelboekjes [met 6 en 12 stuks] en harmonicaboekjes [met 100 stuks] en dat alles zelfklevend. Voor Royal Mail drukken zowel WSP als House of Questa in rasterdiepdruk deze zegels.

De APS-perforeermachine [scheerperforaat] die op de 9-kleuren pers is gemonteerd, bevindt zich wel in de opstelling maar wordt meestal gepasseerd. De 'slit'-perforatie die nodig is voor de zelfklevende zegels wordt op een aparte machine aangebracht. Dit om een accumulatie van mogelijke problemen in één arbeidsgang te voorkomen. De 'slit'-perforatie zit op een qua grootte met de drukcylinders te vergelijken cylinder.

Kan bij de druk op de Chestnut-persen de baan papier aan beide kanten worden bedrukt - in elke combinatie van cylinders met een totaal van 8 resp. 9 - iets dergelijks geldt ook voor de 'die cut' of 'stans' die aan beide zijden met een cylinder kan worden aangebracht. Voor de meeste op 2 juli 2001 uitgebrachte zegels was een 'die cut' aan één kant inclusief een eventuele 'hangoog' voldoende. Bij de op 18 juni 2001 verschenen blokken met 10 zegels Crouwel vinden we aan beide kanten cijfer-zegels en is aan beide kanten de 'die cut' aangebracht zonder dat de stans doorsteekt naar de andere zijde toe. Dubbelzijdige stans hadden we tot dus verre slechts gezien bij de in offset door Joh. Enschedé uitgevoerd 'Creatief' zegels.

Alle postzegels zijn gedrukt op de Chestnut rasterdiepdruk-persen, alle postwaardestukken op een van de Roland offset-persen. De 'Roland 300' kan elke combinatie van beide zijden drukken tot een totaaal van 6 kleuren. De 'Roland Favorit' drukt tot vier kleuren enkelzijdig.

Worden bij Joh. Enschedé in Haarlem de cylinders voor de rasterdiepdruk m.b.v. een Helio Klischograph zelf gegraveerd, bij andere drukkerijen wordt dat vaak uitbesteed. De Zegelwerkplaats in Mechelen b.v besteedt het maken van cylinders uit aan 'De Schutter' in Antwerpen. WSP laat de cylinders maken bij het specialistische bedrijf Keatings dat gebruik maakt van de Ohio Electronic Engravers machines.

De meeste zegels zijn thans zelfklevend en van de gelegenheid is gebruik gemaakt om langzaam af te stappen van de traditionele leveranciers van postzegelpapier te weten DeLaRue/Harrison and Sons resp. Tullis Russell Coatings. Het fosforescent gecoat papier komt nog wel bij Tullis Russell vandaan maar het overige papier dat niet fosforescent gecoat is komt uit twee bronnen: Avery Fasson resp. Paper Corporation of US. De fosfor-balken worden door WSP op de zegels gedrukt.

Op mijn eerste dag bij Walsall, 1 juni 2001, werd net wereldkundig gemaakt dat Walsall Security Printers de Zwitserse drukkerij Hélio Courvoisier had overgenomen. Deze drukkerij sloot op 30 april haar poorten. Behalve de naam heeft WSP ook twee rasterdiepdruk-persen overgenomen: een 6 en een 5 kleuren pers. Dankzij deze uitbreiding kan WSP nu ook 'kleinere' oplagen goed aan in rasterdiepdruk en hoeft niet te worden teruggevallen op offset-druk. De beide drukpersen waren 'onderweg' en de ruimte voor deze persen moest nog worden uitgeruimd, er stonden nog machines waarmee de in offset uitgevoerde Nederlandse postwaardestukken tot hangboekjes moesten worden gemaakt.

Wel al ingericht doch nog niet in bedrijf was een zaal met machines die WSP uit Groningen, van de Collect Club, heeft overgekregen. De rationalisering heeft dus niet alleen geleid tot het op één plek brengen van alle handelingen voor de 'hang and sell' producten, maar ook voor die van de 'filatelistische producten' als het maken van mapjes, jaarcollecties, FDC's e.d. Medewerkers van WSP waren wel al ijverig bezig met het handmatig maken/beplakken van FDC's voor de 2 juli 2001 emissies. Het materiaal dat nodig is voor de jaarcollecties stond al klaar in dozen. Het ziet er naar uit dat de Collect Club slechts in naam in Groningen blijft - ook al verhuist de CC naar een andere lokatie binnen Groningen.

Deze overheveling doet twijfelen aan de periode van 3 jaar waarvoor WSP het contract heeft gekregen. Gaan ze na 3 jaar alles weer terug overhevelen naar Nederland als Joh. Enschedé weer een contract krijgt? De gang van zaken bij Hélio Courvoisier waar de omzet in twee jaar tijds zo sterk was teruggelopen, zou best wel eveneens kunnen opgaan voor Joh. Enschedé. Ze zijn de afgelopen jaren eerst een flink deel van de postzegelproductie voor Royal Mail kwijt geraakt en dan in 2001 Nederland. Of mikken ze in Haarlem op de Euro-biljetten-productie en laten ze de postzegeldruk t.z.t. vallen?