|
Inleiding In 2003 verschenen in Nederland de eerste gepersonaliseerde zegels, dw.z. zegels met een aanhangsel waarbij de klant/gebruiker kon bepalen wat er op werd afgebeeld - dit alles binnen bepaalde grenzen van betamelijkheid. Het idee van de gepersonaliseerde zegels was niet nieuw, landen als Australië, België en Canada waren Nederland voorgegaan. Het zou niet lang duren of ook afbeeldingen met een zakelijk karakter werden toegestaan. Postzegelverzamelaars konden steeds het fenomeen van "persoonlijke postzegels" afdoen met "het is slechts het aanhangsel niet de zegel zelf". En hielden daarmee het product verre voor zich. Dat het voor de niet-verzamelaars leuk was om b.v. bij een jubileum de jubilaris te verblijden met een "eigen" postzegel en voor een bedrijf om de mailingen te voorzien van een zegel met een logo op het aanhangsel, kon de verzamelaar niet vermurwen. Van dit moderne, commerciële gedoe dient men zich verre te houden. |
Toen in 2003 Oostenrijk een begin maakte met een vast zegelkader aan te bieden voor een invulling door de klanten, was het geweeklaag van de traditionele verzamelaar luid te horen. Toch was er al begin april 2004 een enthousiast ontvangst op een door de Oostenrijkse Post in Wenen georganiseerde multinationale bijeenkomst van vertegenwoordigers van de filatelistische landsbonden cq filatelistische diensten van de postadministraties van Nederland, Duitsland, Liechtenstein, Oostenrijk en Zwitserland. Namens TPGPost was Peter Sorber aanwezig. Alle aanwezigen werden getracteerd op een 100 stuks [5 blokken] persoonlijke zegels met hun eigen portret en waren hiermee apetrots! * Inmiddels hadden in 2003 Finland en in 2004 Canada Oostenrijk gevolgd met de "persoonlijke zegels'. In de loop van 2005 begon ook TPGPost - in lijn met wat de Oostenrijkse Post in 2003 had gedaan - met het polsen van commerciële partners voor een "echt persoonlijk" zegel. Eind 2005 kon de reclame-campagne voor het eerste commerciële "persoonlijke postzegel" product van start. De Nederland verzamelaar zou er dus toch aan moeten geloven!
|
|
Op 1 mei 2006 verscheen een zegel met de afbeelding van de voetballer Dirk Kuyt binnen een vast zegelkader. Net zoals in Oostenrijk. Al direct bij de presentatie werd duidelijk gemaakt dat ook privé personen en bedrijven een zegel kon laten maken met de gewenste afbeelding binnen het vaste kader "geprint', geleverd via het TNT-bedrijf Cendris. Thans een jaar en heel wat gepersonaliseerde zegels verder kunnen we al terugkijkend een aantal onverwachte en niet door iedereen even gewenste ontwikkelingen constateren. Het commercieel inspelen op het verzamelen van persoonlijke postzegels was te verwachten. Het succes van Duostamps [met daarachter wereldconcerns als Disney, Warner Bros en Hallmark] in België had een waarschuwing kunnen zijn. Ook Oostenrijk ontsnapte niet aan het Disney-concern. In Nederland is het nog niet zo ver gekomen - vooralsnog is het naast TPG/TNTPost zelf slechts het in Elst gevestigde bedrijf Muntpost dat commercieel brood ziet in de "echt persoonlijke postzegel" . Over dit bedrijf en zijn producten hierna méér. |
"Muntpost" ontstond 30 jaar geleden naar aanleiding van het 1250-jarige bestaan van de stad Elst. Frans Sertons had het idee om een eigen - lokaal tijdelijk geldige - munt te produceren afgekeken van Amsterdam, waar bij het 700-jarige bestaan de munt "florijn" was uitgebracht. De heer Sertons stelde iets dergelijks ook voor aan het gemeentebestuur van Elst. De speciale munt voor Elst - een penning van 5 gulden - werd een succes. Niet iedereen die de munt had aangeschaft had die ook te gelde gemaakt. Er bleef genoeg over om de jubileumfeesten zelf te bekostigen. Dit succes bracht de omringende gemeenten met een aanstaand jubileum ertoe om Sertons te benaderen. En niet te vergeten de munten- en penning-verzamelaars die Sertons benaderden voor deze producten. Zo ontstond het bedrijf Muntpost als postorderbedrijf. In de loop der tijd bracht Muntpost steeds meer penningen uit - voorde kroning van Koningin Beatrix, voor de invoering van de ECU enz. Muntpost ging ook samenwerken met TPGPost en bij diverse gelegenheden werden gelijktijdig postzegels en penningen uitgebracht (geboorte prinses Amalia, Weesp als "Mooi Nederland" stad, Leiden als geboortestad van Rembrandt en "Mooi Nederland" gemeente. Het bedrijf Muntpost is inmiddels overgenomen door zoon Jeroen (Frans Sertons zelf is gaan rentenieren in Spanje). Muntpost heeft een groot pand aan de Nijverheidsweg in Elst vanwaar uit jaarlijks zo'n 200.000 zendingen de deur uit gaan. Elk jaar worden er ook ruim 100 nieuwe producten ontwikkeld ook samen met / ten behoeve van b.v. TPG/TNTPost. |
|
Rembrandt en zijn leerlingen "Rembrandt en zijn leerlingen - in zegels en in zilver". Zo'n project samen met TPGPost werd in de loop van 2005 door Muntpost ontwikkeld vanuit de gedachte om voor het Rembrandt-jaar 2006 iets met zowel postzegels als munten/penningen te doen. Een project dat naast het kleinere project van de Leidsche "Rembrandt" munten van 0.50, 1.00 en 2.00 euro zou moeten lopen. TPGPost had na het aanvankelijk storm-lopen van de postzegels met een persoonlijk vignet het enthousaisme zien teruglopen. De productie van deze vignetten werd in eigen beheer genomen bij dochterbedrijf Cendris, na jaren te zijn ondergebracht bij Joh. Enschedé Security Printing te Haarlem. Er moest iets nieuws worden bedacht. Het in 2004 door de Oostenrijkse Posterijen op grotere schaal ingevoerde "echt persoonlijke postzegel" heeft de marketingmensen van TPGPost aan het denken moeten zetten. Een betere combi dan Muntpost en TPGPost was niet direct te bedenken! |
Voor Muntpost was het belangrijk nu eens niet alleen aandacht te besteden aan Rembrandt, maar tevens aan enkele van diens leerlingen. Samen met TPGPost werd eind 2005 een mailing opgesteld en ook via het internet werd "Rembrandt" als verzamel-project onder de paraplu van TPGPost gevoerd. Frappant is dat het allereerste zegel die in dit Rembrandt-project werd uitgegeven, 2 weken voordat het als officiële postzegel gedachte "Dirk Kuyt" zegel verscheen. Immers op 18 april 2006 werd de "Nachtwacht" uitgeleverd aan de eerste abonnee. Het klinkt dan nu erg vreemd het referentie-zegel bij dit type persoonlijke zegels als "Dirk Kuyt" zegel te betitelen. Juister is om het voortaan te hebben over de "Nachtwacht" zegel! |
|
Welke zegels? Technische aspecten Alle zegels zijn gedrukt bij Joh. Enschedé Security Printing in offset-druk op een Mitsubisihi pers in 6-kleuren [de proceskleuren cyaanblauw, magenta, geel en zwart alsook de 2 kleuren paars voor het kader en de tekst. Het drukvel omvat 8x12 zegels - anders dus dan de latere blokken van 10 welke in drukvellen van 2x4 blokken - waarbij telkens 2 zegelrijen voorzien waren van hetzelfde zegelbeeld. Het eerste drukvel was geheel gewijd aan de "Nachtwacht" dat als eerste postzegel werd uitgebracht en samen met TPGPost voor de introductie-prijs van 5.95 aan de man werd gebracht. Op het postzegelblog - een discussie website opgezet door TPGPost voor filatelisten - was het met name de onduidelijkheid dat er een vervolg aanzat - van maar liefst in totaal 36 verschillende zegels - dat er nog al agressief werd gereageerd. Muntpost zelf heeft over het eerder beëindigen van deelname aan het Rembrandt-abonnement nooit moeilijk gedaan. |
Van de inmiddels 36 te verschijnen zegels waren er eind 2006 al 12 uitgeleverd. Alle 36 zegels hebben als frankeerwaarde 0.39 ook al was het van te voren duidelijk dat een aantal zegels pas gedrukt - maar zeker uitgeleverd - zou worden na de tariefswijziging van 01.01.2007. De zegels worden in een keurig verzorgde map met veel wetenswaardigheden over het schilderij en de schilder opgeleverd met munt/penning voor 19.95 [excl. porto] per aflevering [na het lokkertje van de "Nachtwacht" voor 5.95]. Wie de complete serie wil hebben zal na 36 afleveringen dus ruim 700 euro hebben uitgegeven. Voor wie het alleen te doen is om de postzegels heeft al snel een rekensom gemaakt: 36x4x39c = 56,16 aan zegelwaarde! Maar als hebbedingetje staan de "verzamelde werken van Rembrandt en leerlngen" niet slecht naast de meters andere kunstboeken verzorgd door boekenclubs die vele huiskamers sieren! |
|
Het gaat om 36 zegels gewijd aan Rembrandt en 5 van zijn leerlingen: Ferdinand Bol (1616-1680), Gerard Dou (1613-1675), Carel Fabritius (1622-1654), Govert Flinck (1615-1660) en Arent de Gelder (1645-1727). Niet vreemd is het te veronderstellen dat aan elke schilder 6 zegels zijn gewijd. Over de volgorde waarin de zegels wordt uitgeleverd doet Muntpost ietwat geheimzinnig en ook welke schilderijen ons nog te wachten staan. Een verrassingselement moet er blijven! Op de 3 modelvellen die in het Museum voor Communicatie aanwezig zijn staan geen gegevens over de schilderijen. Het eerste vel heeft als bovenste 2 rijen de tekst "Specimen'. Hoogstwaarschijnlijk omdat bij 36 zegels uitgegaan is van 6 drukvellen met 6 schilderijen, echter aan de "Nachtwacht" welke in een hogere oplage moet zijn uitgebracht is een apart drukvel besteed [niet in MvC!] en vandaar dat de "Nachtwacht" (art. nr. 6703) niet nog maals hoefde te worden geplaatstop een drukvel. |
Afgaande op de art. nummers lijkt Rembrandt de nummers 6703-6708 te krijgen, Govert Flinck 6709-6714; ?? 6715-6720; Ferdinand Bol 6721-6726; ?? 6727-6732 en ?? 6733-6738. |
|
Discussie en Conclusie Er wordt zeer inventief met de gepersonaliseerde zegels omgegaan. De door Muntpost in zeer nauwe samenwerking met TPGPost ontwikkelde reeks zegels met schilderijen van Rembrandt en diens leerlingen hebben een onvermijdelijke en terecht heftige discussie binnen de filatelistische wereld op gang gebracht. Tegelijkertijd zijn een groot aantal voor niet-filatelistische verzamelaars uiterst interessante postzegels - want hoe je ook wendt of keert, het blijven volbloed frankeerzegels - beschikbaar gekomen. Inmiddels zijn ook verzamelaars begonnen met het op de "markt" brengen van persoonlijke zegels uiteraard in veel kleinere hoeveelheden. TPGPost bleef niet achter en introduceerde de "beurs" zegels met voor bepaalde filatelistische manifestaties speciaal vervaardigde blokken in een oplage van 1.500 [binnenlandse beurs] of 1.000 [buitenlandse beurs]. De "echt persoonlijke" postzegel heeft tot dus ver pas in enkele incidentele gevallen geleid tot geheel - bij Joh. Enschedé - gedrukte zegels. De zegels van het Leids Universitair Medisch Centrum zijn uiteindelijk voor de buitenwacht voor nominaal beschikbaar gesteld; de zegels van de fusie RABO-bank Zuid-Limburg zijn niet voor buitenstaanders beschikbaar geweest. Het "Monsters" prestige-boekje werd grotendeels overgenomen vant het Oostenrijkse voorbeeld door TNT Post en is behalve aan de filatelist ook via een advertentie-campagnie in de landelijke bladen in de periode voor kerst 2006 aangeprezen als feestcadeau. Het commerciëel exploiteren van de persoonlijke zegels op de manier van Muntpost doet ongetwijfeld vele filatelisten afhaken. Veel zorgen zal dit Muntpost niet baren, want ze vertrouwen op hun eigen marketing en ervaring met langlopende munt-projecten. |
Hoogst pijnlijk is het daarentegen dat TPG/TNT Post zich zo filatelie-onvriendelijk opgesteld heeft. Als tussenpersoon fungeren naar de drukker zoals bij de LUMC of RABO-Bank is vanzelfsprekend en acceptabel, maar het voortouw nemen in het marketen van een product van derden?? En dan nog zo'n - voor filatelisten - controversieel product? Hoeveel hebben ze daar zelf aan verdienen? Het credit dat TPG/TNT Post al aardig kwijt was geraakt bij de filatelist na de provincie- cq "mooi nederland" blokken en de prestige-boekjes is hiermee zo goed als verdwenen.... Het innovatieve van met name de Oostenrijkse Post op het gebied van "persoonlijke zegels" is TNTPost tot voorbeeld geweest en zal leiden tot nog ongekend boeiende producten. Eén ding dient zondermeer van de Oostenrijkse voorbeelden te worden geleerd en als wijze les aan alle filatelisten worden voorgehouden: Compleetheid is uit den boze! Laat je net gek maken maar kies bewust voor wat bij je past! En voor de Oostenrijkse producten geldt nog steeds dat de marges die er op worden gegooid leiden tot voor iedereen nog acceptabele prijzen. Het duurste product ten bedrage van 25.00 omvatte wel 20 zegels van 0.55! En dat laatste mag zeker ook TNT- en Muntpost tot nadenken aanzetten.... Voor de achtergrond informatie over Muntpost en zijn producten ben ik de eigenaar van Muntpost, de heer Jeroen Sertons zeer erkentelijk. Ongetwijfeld zal zijn bedrijf nog wel vaker het terrein van de filatelie betreden. En dan misschien na enige tijd er achter komen dat dit onderdeel van de verzamelaarswereld zeer specifiek is en dat het niet verstandig is het kip met de gouden eieren te slachten. |