Home Autotypical screen - raster autotypijny Recess - Intaglio paper - Papier stalorytniczy

Rasterdiepdruk papier - Photogravure and paper - Rotograwiura i papier

Photogravure appears in the late 1940-ies for Polish stamps. First the stamps printed in Russia by the Moscow Stateprinters GOZNAK and lateron by the Drukarnia Narodowa in Kraków. A single-colour sheet-fed press was in 1950 taken from the DN [previously Akropol Printing House] in Kraków to the PWPN inWarszawa.

All paper used in the first 10 years seems to be uncoated. About 1959 stamp paper with a watermark appears and stays till 1963. In the same period - 1960 - we see the introduction of coated paper. There is no combination of coated paper and watermark. A third factor coming up in the same period is the use of optical brightening agents.

Let's make a table of all options:

  1. In de beginjaren '50 al het postzgelpapier was zonder watermerk, ongecoat en zonder witmakers / In the early fifties all stamp paper was without watermark, uncoated and without optical brightening agents. / Papier bez znaku wodnego, niepowlekany i bez wybielaczy optycznych (bez WO)
  2. Tussen 1959 en 1963 werd watermerk papier gebruikt zonder coating en zonderwitmakers / From 1959 till 1963 a watermark has been used - no coating, no OBA's / Znak wodny , bez powłoki i bez WO
  3. Als hierboven, maar dan met witmakers / As above, but with OBA's / Jak wyżej, Znak wodny ale z WO
  4. Papier zonder watermerk, maar met coating en zonder witmakers / Unwatermarked paper, coated - no OBA's / Bez znaku wodnego, bez WO
  5. Papier zonder watermerk, maar met coating en met witmakers / Unwatermarked paper, coated - but with OBA's / Bez znaku wodnego, ale z WO
    • Witmakers in de coating, niet in het papier zelf / OBA in coating, not in paper itself [pulp] / WO w warstwie powlekanej, ale nie w masie papierniczej
    • Witmakers in het papier zelf, niet in de coating / OBA in paper itself [pulp], not in coating / WO w masie papierniczej, ale nie w warstwie powlekanej
    • Witmakers in zowel coating als in het papier zelf / OBA both in coating and in paper itself [pulp] / WO w warstwie powlekanej i w masie papierniczej

1969.10.20 ILO coated (?) and OBA, 1972.09.28 Kopernik uncoated?


Since I have most of the stamps issued after 1988 because of a subscription I could examine the stamps of that period. After 1969 all stamps printed in photogravure were on coated paper - apart maybe for one or two short periods?

A frequent phrase in the Handbook is the mentioning of 'papier o nierównym przeźroczu tworzącym regularny wzór siatki' ('paper that shows a regular mesh pattern with looked through'). That is - keep the stamp in such manner that you watch the reverse of the stamp and hold it against a good lamp... Although not mentioned in the Handbook - you should be prepared to discern 3 types at least in 2 periods:

1950-1960
een ruit structuur of de zeef / a rhombic appearance of the mesh
1986-1992
een zeefafdruk metcirca 30/20 lijnen horizontaal/verticaal; ofrechtop of een aantal graden tegen de klok in gedraaid / a horizontal/vertical mesh of about 30/20 lines per cm horizontally/vertically; either stsnding up or turned several degrees anti-clockwise

In that second period, most stamps - photogravure, recess/intaglio or offset-litho will show that pattern although at times you may feel it is very well visible, at times you may not see any pattern at all.

I will give examples of the well-visble, known stamps I have seen.



Photogravure coated / Rasterdiepdruk gecoat / Rotograwiura z papierem powlekanym

Jaar / Year / Rok - Datum / Date /Data Besvhrijving / Description / Opisanie Witmakers / OBA / WO Coating / Powłoka Doorzicht / Visible Mesh / Przeźrocze Remarks / Uwagi
1960 30.11 Ptaki -
[1961 27.04 Pierwszy człowiek w kosmosie ?]
[1961 24.08 Lot w kosmosie ?]
1961 30.12 Owady -
1962 08.08 Rośliny chronione ?
1963 01.06 Gady i płazy
1963 31.12 Konie polskie +
1964 05.06 Ptaki wodne
1964 21.09 żeromski ?
1964 28.09 Międzynarodówka +, -
1964 30.11 Kwiaty ogrodowe
1965 06.09 Storczyki
1965 09.10 Tokyo +, -
1965 30.11 Zwierzęta leśne +
1966 15.08 Dożynki +
1966 01.09 Kwiaty ogrodowe
1966 17.11 Ptaki leśne
1967 25.02 Jeździectwo
1967 05.09 Kwiaty polne
1967 15.11 Malarstwo
1968 01.10 Malarstwo polskie
1969 04.09 Malarstwo polskie
1970 17.01 Wyzwolenie Warszawy
1970 16.06 Sport
1970 27.08 Miniatury +offset
1970 08.09 ONZ
1970 09.10 Dzień znaczka
1970 23.12 Arrasy
1971 20.02 Statki Goebel -2+ sygn. prod.
1971 30.03 Gospodarka leśna 40g, 1.50 Goebel-2 + s.p.
Gospodarka leśna 60gr ??
1971 20.04 Freski z Faras Goebel-2 + s.p.
1971 03.05 Powstanie śląskie ??
1971 15.05 Wystawa Katowice ??
1971 29.05 UNICEF Goebel-2 + s.p.
1971 01.06 Międzynarodowe Targi Poznań ??
1971 21.07 Rzeźby Goebel-2 + s.p.
1974 10.09 Kongres ogrodniczy Goebel-2 + s.p. + baksteen raster / rastra ceglowa


De gelegenheidszegels in rasterdiepdruk in die periode hadden eveneens arabisch gom tot in januari 1992 en witte synthetische gom vanaf die tijd [op de maand augustus 1992 na!]. De UV-reactie van het papier met arab. gom is verschillend aan de achterkant van 'dof' tot 'wit'. De voorzijde is steeds 'wit'. Bij het papier met synthetische gom is de UV-reactie aan beide kanten 'wit'.

Eind 1996 met de Dag van de Postzegel verscheen ook het papier zonder witmakers [c.] dat in 1997 nog gebruikt zou worden voor de blokken 200 jaar Mazurek. De andere gelegenheidszegels in rasterdiepdruk in 1997 hadden geel fluorescent papier [g.]. De zegels in plaatdruk [vaak gecombineerd met rasterdiepdruk] volgden qua papier de lijn van de rasterdiepdruk. De in 1997 uitgegeven plaatdrukzegels hadden echter geen fluorescentie!


Plaatdruk en rasterdiepdruk papier doorzicht I (+90), I (+150), I (+135)

Jaar / Year / Rok - Datum / Date /Data Besvhrijving / Description / Opisanie Witmakers / OBA / WO Coating / Powłoka Doorzicht / Visible Mesh / Przeźrocze Remarks / Uwagi
combinatie plaatdruk en rasterdiepdruk / combined recess and photogravure / Kombinacja stalorytu i rotograwiurą
1986 09.26 A. Schweitzer
1986 12.24 J. Matejko
1987 12.04 J. Matejko
rasterdiepdruk / photogravure / rotograwiura
1987 09.01 Wojna Obronna / Defense war
1987 10.16 Hafnia '87
1988 02.23 Ważki / Libellen
!988 04.28 International Graphics Design Year / Międz. Rok Projektowania Graficznego *
1988 05.19 Stary Zegary / Old clocks
1988 06.01 Finlandia '88
1988 06.27 Seoul '88
1988 09.01 Wojna obronna / Defense war *
1988 10.12 LWP / Polish People's Army *
1988 10.12 Instytut Medycz. Lotniczy / Airborne Medical Institute *
1988 11.11 Odzyskania Niepodległości / Independence
1989 03.06 Konie / Horses
1989 05.03 Psy myśliwskie / Dogs
1990 09.02 Singers / śpiewacy
1990 29.03 Sport
1990 17.04 R. Kozłowski
1990 18.05 70 year Jan Paweł II
1990 28.05 Battle of Narwik
1990 08.06 World Championships Football
1990 28.06 June uprisal in Poznań
1990 05.07 70 year ZUS
1990 27.07 Meteorology
1990 22.08 Kajak + blok
1990 24.09 Theatened plants 'dull', 'white'
1990 31.10 Porcelain 'dull', 'white'
1990 21.12 Battle of England 'white'
1991 11.01 National Museum in Kraków 'white'
1991 22.02 Fir trees [I] 700, 1500 zł
1991 22.04 Icons 'white'
1991 02.05 'block' 'dull'
1991 27.05 Bismarck 'dull'
1991 15.08 Pope / Papież and Częstochowa blok
1991 07.09 Exhibition in Bydgoszcz block
1991 10.10 K. Twardowski
1991 25.11 Christmas / Boże Narodzenie
1991 10.12 Tobruk
1991 30.12 Scouting / Harcerstwo
1992 16.01 Paintings / Malarstwo + arab. gom
1992 05.03 T. Manteuffel + synth.?? gom
1992 03.05 Sevilla World Exposition + block + synth. gom
1992 12.06 Waterfalls / Wodospady + synth.gom
1992 18.06 Military Orders / Virtute Militare + synth. gom traditional etching / tradycyjne trawienie
1992 29.07 Olymphilex '92 blok + synth. gom autotypical etching / autotypijne trawienie
1992 05.08 Janusz Korczak + arab. gom traditional etching / tradycyjne trawienie + autotypical / autotypijne (R90 grey 75 deg.)
1992 14.08 Combattants / Zjazd kombatantów + arab. gom traditional etching / trsdycyjny trawienie
1992 19.08 Polonia + arab. gom traditional etching / tradycyjne trawienie
1992 15.09 Adampol + synth. gom autotypical etching / autotypijne trawienie R90
1992 09.10 International Post Office Day / światowy Dzień Poczty autotypical etching / autotypijne trawienie R80
1992 16.11 Polska '93 1500, 3500 zł + synth. gom traditional etching / tradycyjne trawienie
1992 16.11 Polska '93 2000, 2500 zł + synth. gom autotypical etching / autotypijne trawienie R80 + traditional etch [blue logo's]
1992 25.11 Christmas/ Boże Narodzenie + synth. traditional etching / trawienie
1992 05.12 FAO + synth. autotypical etching + traditional etching [green, ochre horizontal bars]
1992 14.12 Eagles / Orły B + synth. traditional etching
1993 26.03 Arsenal traditional etching / trawienie
1993 29.03 Gołub-Dobrzyń traditional etching / trawienie
1993 02.05 500 year / lat Sejm autotypical etching
1993 05.05 Francesco Nullo traditional etching / trawienie
1993 30.06 Pine trees / Owoce drzew 10.000, 20.000 zł B traditional etching / trawienie
1993 20.07 Mazurek traditional etching / trawienie
1994 12.02 Olympic Wintergames / Igrzyska zimowe + blok autotypical etching R80
1994 20.07 Mazurek autotypical etching R90
1994 24.10 Maximilian Kolbe autotypical etching R90
1995 27.03 Trees / Owoce drzew 45, 80g B autotypical etching R90 + traditional etching (dark red frame 75 deg.)
1995 20.07 Mazurek 35gr autotypical etching R90
1995 31.07 Trees / Owoce drzew A, B B autotypical etching R80
1996 20.07 Mazurek 40gr autotypical etching R90
rasterdiepdruk gegraveerd / photogravure EME / rotograwiura grawerowana
1996 09.10 Dzień znaczka 40gr + blok c
1997 06.06 Theology / Teologia UJ 80gr g
1997 04.07 J. Kossak 50, 60, 80gr, 1.10 g
1997 18.07 Mazurek 50gr + blok c
1997 18.08 Flood / Powódź 60gr B g
1998 27.11 Christmas / Boże Narodzenie 55, 65gr Zarz. / DO 79 van 18.11.98g
1999 05.03 Easter / Wielkanoc 60, 65 Zarz. / DO 11 van 26.02.99g
2000 02.07 P.Michałowski 70, 80
2001
plaatdruk / recess / staloryt
1987 03.27 K. świerczewski
offset / offset-litho / ofset
1988 11.11 Odzyskania Niepodległości / Independence

* niet in K-S/F


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on 11 september 2012

Home Autotypical screen - raster autotypijny Recess - Intaglio paper - Papier stalorytniczy