|
In de loop er tijd is er bij de drukkerij c.q. Post een vast arsenaal aan formaten ontstaan. Deze formaten hingen meestal nauw samen met de druktechnischische mogelijkheden, maar ook met de eisen van de Post. In 1993 werd een grootscheepse opruiming gehouden onder de veelheid van formaten van met name de in offset uitgevoerde zegels, die anders dan bij de in diepdruk gedrukte zegels niet met een op de pers gemonteerde perforeerinrichting werden geperforeerd. Een beperkt aantal formaten bleef over waarbij in de perforatie een 'veiligheid' werd ingebouwd. Geénthousiasmeerd door de postadministraties van Engeland en Nederland begon ook Polen in augustus 1993 met elliptische perforaties. Alle vanaf dat moment uitgegeven zegels in offset zijn voorzien van twee elliptische gaten aan weerzijde van een zegel. Bij de overgang naar deze nieuwe perforaties werden soms de perforatie-maten ook enigszins bijgesteld. De 'ellips' neemt altijd de plaats in van 2 'tanden' met de 3 omvattende 'gaten'. De plaats van de 'e llips' is bij de PWPW gedrukte zegels meestal excentrisch, dw.z. eerst 3 normale tanden dan de 'ellips' [die 2 tanden beslaat] en vervolgens de rest. Bij de zegels die in de Drukarnia Skarbowa zijn gedrukt is de 'ellips' min of meer in het midden geplaatst. |
Zeer incidenteel verschijnen ook zegels niet in offset gedrukt met zo'n elliptische perforatie: b.v. blok Kraków 2000 in plaatdruk. Ook is een enkele keer de plaats van de 'ellips' omgekeerd:
Wat speelde er mee?
|
|
In het overzicht gaan we uit van de situatie ontstaan in 1993 en merken dan dat de situatie van vóór die tijd gezien als een uitbreiding met formaten die in de loop van ruwweg de periode 1950-1990 hebben moeten afhaken. De eerst genoemde afmeting is die van de 'basis' van de kam resp. loopt parallel met de as van de drukcylinder bij diepdruk. De 'e' bij het aantal tanden is de plek van de 'ellips' en neemt 2 conventionele gaten in beslag. offset
|
|
Poolse literatuur
|
Poolse termen
|