|
The famous Statesmen series of Brasil - fondly called "granddaughter" or "Bisneta" - was printed in the Casa da Moeda in reel-fed photogravure on a Swiss rotary press of WIFAG [Winckler Fallert AG]. The original design has a fine interplay of lines in the background of the portrait consisting of horizontal and vertical lines. This interplay of lines caused little or no problems when the printer used a brick grid. However, when the printer switched to more traditional type of grids - cross grids - the ball was in the air and "deviations" in the stamp image arose, which were quickly recognised and separately catalogued in Brazil! All wonderful of course and the explanation was not wrong - a moiré effect had occurred - but far from complete! In Brazil they distinguished 3 different types and that was all! |
De bekende Staatslieden serie van Brazilië - liefkozend "kleindochter"genoemd was gedrukt in de Casa da Moeda [de Munt] in druk-aan-de-rol rakeldiepdruk op een Zwitserse drukpers van WIFAG [Winck;er Fallert AG) Het oorspronkelijke ontwerp heeft een fijn lijnenspel op de achtergrond van het portret bestaande uit horizontale en verticale lijnen. Dit lijnenspel gaf bij het gebruik door de drukkerij van een baksteen-raster geen of nauwelijks problemen. Echter toen de drukker overstapte op meer traditionele type rasters - kruisrasters - waren de poppen aan het dansen en ontstonden er "afwijkingen" in het zegelbeeld die in Brazilië snel herkend werden en apart werden gecatalogiseerd! Allemaal prachtig natuurlijk en ook de verklaring was niet fout - er was een moiré-effect opgetreden - echter verre van compleet! In Brazilië onderscheidde men 3 verschillende types en daar bleef het bij! |
|
|
|
The division into 3 types - smooth (liso), large (xadrez grande) and small (xadrez pequeno) is a gross simplification caused by a lack of understanding of what was going on in the printing business. Even the in-depth study by Gerhard Poppinga from 1981 (Die Brasilianische Freimarkenserie 1954-1964) of which you really get the idea that there would be nothing new to add to this series, is wrong Between 1939 and 1959 ALL stamps of Brazil, printed in photogravure, have been provided with a brick-screen! There were hardly any problems with this. The brick screen was used until the turn of the century, mainly for long-term issues. Brazil is one of the few countries where this type of screen has been used for stamps. Many stamps for Poland use this type of lattice from the mid-1950s until well into the 1970s. |
De opsplitsing in 3 types - glad (liso), groot (xadrez grande) en klein (xadrez pequeno) is een grove vereenvoudiging die veroorzaakt is door een gebrek aan inzicht in wat er in de drukkerij speelde. Zelfs de diepgravende studie van Gerhard Poppinga uit 1981 (Die Brasilianische Freimarkenserie 1954-1964) waarvan je echt het idee krijgt dat er aan deze serie niets nieuws meer zou zijn toe te voegen heeft het goed MIS Tussen 1939 en 1959 zijn ALLe in rakeldiepdruk uitgevoerde zegels van Brazilië voorzien van een baksteen-raster! Hierbij ontstonden nauwelijks problemen. Het baksteen-raster zijn nog tot tegen de eeuw-wisseling in gebruik blijven voornamelijk bij langlopende emissies . Brazilië is een van de weinige landen waar dit type raster gebruikt is geweest voor postzegels. Bij veel zegels voor Polen komt dit type raster voor vanaf het midden van jaren 1950 tot ver in de jaren 1970. |
|
Het baksteen-raster is gebruik voor alle waarden uit deze serie behalve bij de hoogste waarden 10.00, 20.00 en 50.00
|
|
Moiré patterns occur when two similar but different patterns are superimposed and also a slight rotation has taken place. On the stamp below, slightly slanted horizontal bands can be seen that all still fall under the "liso" concept! |
Moiré patronen ontstaan als twee vergelijkbare doch wel verschillende patronen overelkaar heen worden gelegd en ook er een lichte draaiing heeft plaatsgevonden. Bij de zegel hieronder zijn zwak iets schuine horizontale banden te zien die alle nog vallen onder het "liso" begrip! |
|
|
|
In 1959, the Casa da Moeda switched to other glass screen plates for the manufacture of photogravure cylinders. These are traditional cross screens - systems of lines that intersect at right angles and make an angle of 45 or 45 degrees with the horizon - in various densities/resolutions, namely 60, 70 and 80 lines per cm. And Poppinga had not made any provision for this either. In his book, he assumes a cross screen with a fixed, unspecified density. For the commemorative stamps, in 1959 there is one stamp with R60, then in 1960-1961 a number with R70, after which in 1961 there is a change to R80. |
In 1959 gaat de Casa da Moeda over op andere glazen rasterplaten voor de fabricage van rakeldiepdruk-cylinders. Het zijn traditionele kruis-rasters - stelsels lijnen die elkaar haaks snijden en een hoek maken van 45 resp. -45 graden met de horizon - in diverse dichtheden/resoluties te weten 60, 70 en 80 lijnen per cm. En daar had ook Poppinga niet in voorzien. Hij gaat in zijn boek uit van een kruisraster met een vaste, niet nader bepaalde dichtheid. Bij de gelegenheidszegels is er in 1959 één zegel met R60, dan in 1960-1961 een aantal met R70, waarna in 1961 wordt overgestapt op R80. |
|
However, those who start measuring the stamp material - along the horizontal or vertical edges of the stamp image - after having seen that the stamp was switched from brick to cross screen, soon find the 3 densities. With grid 60, all moiré effects appear to correspond to the "small" blocks! With grid 70 always the "large" blocks and with grid 80 either the "large" blocks or "smooth". The latter if only the density is determined but it is not seen that it is a brick screen. On the right the 10.00 with "large" blocks and R70 or R80 whereby must be borne in mind that the scrfeen does not keep to the stamp dimensions and that in principle ALL stamps of a sheet are different in terms of blocks! |
Wie echter aan het zegelmateriaal gaat meten - langs de horizontale resp. verticale randen van het zegelbeeld - nadat hij eerst gezien heeft dat overgestapt is van baksteen- naar kruis-raster vindt al gauw de 3 dichtheden. Bij raster 60 blijken alle moiré-effecten overeen te komen met de "kleine" blokjes! Bij raster 70 altijd de "grote" blokken en bij raster 80 ofwel de "grote" blokken ofwel "glad". Dat laatste als slechts de dichtheid is vastgesteld doch niet gezien is dat het om een baksteen-raster gaat. Hiernaast de 10.00 met grote blokken en R70 of R80 waarbij bedacht moet worden dat het raster zich niet aan de zegelafmetingen houdt en dat in principe ALLE zegels van een vel verschillend zijn qua blokken! |
|
Only the 1.00 and the 10.00 exist with Below the 10.00 with 'large" blocks and screen gauge R70. |
Met kleine blokken bestaan slechts de 1.00 en de 10.00. Hieronder de 10.00 met grotere blokken en R70. |
|
|
|
So for the stamps with large blocks there are 2 versions - with R70 and with R80. With R70: 0.20; 5.00; 10.00; 20.00 and 50.00. Not impossible that the 1.00 will also be found when searching for it! With R80: 1.00; 2.00; 5.00; 10.00; 20.00 and 50.00. Not unlikely that the 0.20 will ever be found! |
Bij de zegels met grote blokken bestaan er dus 2 versies - met R70 en met R80. Met R70: 0.20; 5.00; 10.00; 20.00 en 50.00. Niet onmogelijk dat de 1.00 ook nog gevonden wordt als er naar gezocht gaat worden! Met R80: 1.00; 2.00; 5.00; 10.00; 20.00 en 50.00. Onwaarschijnlijk dat de 0.20 ooit nog gevonden wordt! |
|
|
|
|
|
Above, the 1.00 with cross screen R60! Also look at the detail. |
Hierboven de 1.00 met kruisraster R60! Zie het fragment! |
|
De 0.20 vindt men incidenteel met grote blokken:
En dat geldt ook voor de 2.00..... |
