|
Staatsdrukkerij Belgrado
Marocco
1961 Afr. Telecommunicatie Uniebackupoffset-litho
1962 1 jaar Afrika HandvestUniebackupoffset-litho
1962 Herdenking LumumbavestUniebackupoffset-litho
1962 Arab. Jamboree, RabattUniebackupoffset-litho
1963 300 jaar IsmailiaabattUniebackuprecess
1963, 66 300 jaarBeroemdheden uit de Maghrebess recess
1963, 66 Nubische Monumentenn uit de Maghrecess
1964, 66 Vakantie postbeambtenuit de Maghoffset-litho
1965, 66 10 jaar terugkeer Mohammed VMaghoffset-litho
1966, 66 20 jaar UNESCOeer Mohammrecess+offset-litho
Algerije
1963, 66 Terugkeer van de Vredemmrecess+ooffset-litho
Staatsdrukkerij Praag
Albanië
1949, 6616-10 Enver Hodjaan de recess
1949 6629-11 Enver Ho5 jaar bevrijding photogravure
1949 6621-12 Enver Ho70 jaar Stalin photogravure
1950 6601-07 Enver Ho75 jaar UPU photogravure
1950 6605-11 Enver Hoschrijvers en dichters photogravure
1950 6615-12 Enver Holuchtpostzegels recess
1957 6601-06 Enver Ho15 jaar arbeiderspartij WIFAG [=recess + photogravure]
1957 6604-10 Enver Ho4e Wereldvakbondscongres WIFAG
Ethiopië
1961 6604-10 DierenHo4e Wereldvakbondrecess
1962 6604-10 Sporteno4e WereldvakbondWifag
1963 6604-10 Invalidene WereldvakbondWifag recess
1964 6604-10 Geestelijke LeiderskbondWifag recess
Irak
1963 6604-10 def. seriee LeiderskbondWifag Wifag
Libya
1964 6604-10 VrouwenemancipatieskbondWifag recess
Ver. Naties
1964 6604-10 Stopzetten kernproevenndWifag Wifag
Bulgarije
1967 6604-10 Stopzetten kernproevenndWifag
(!!end_pag)
|
Casa de Moneda, Buenos Aires
Argentinië
Paraguay04-10 Stopzett1955ernpPresident Peron photogravure+offset-litho
Urugayay04-10 1956zett100 jaar Postzegelseron photogravure
President Battle y Ordonez photogravure
Bolivia 1966 Santa CruzBattle y Ordonez photogravure
Casa de Moneda, Santiago
| country |
printer |
period |
printing method |
|
|
|
|
|
|
|
Chili |
|
|
|
|
Costa Rica |
1945 Mauro Fernandez 100 jaar recess |
|
|
|
|
1947 Vroegere presidenten recess |
|
|
|
Paraguay |
1961Brug tussen Brazilië en Paraguay offset-litho |
|
|
|
|
150 jaar Onafhankelijkheid offset-litho |
|
|
|
|
1962 idem, Tenniskampioenschappen offset-litho |
|
|
|
idem, VN offset-litho |
|
|
|
| idem, Dag van Amerika offset-litho |
|
|
|
|
De La Rue, Bogota
|
country |
printer |
period |
printing method |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ghana |
|
30.12.1977 |
|
|
|
|
|
11.05.1978 |
|
|
|
Hongkong |
31.07.1975 |
|
|
|
|
Swaziland |
29.09.1975 |
|
|
|
Ashton-Potter, Ottawa
| country |
printer |
period |
printing method |
|
|
|
|
|
|
|
Uganda |
15.02.1979 |
|
|
Secura, Singapore
| country |
printer |
period |
printing method |
|
|
|
|
|
|
|
Swaziland |
28.04.1980 |
|
|
|
|
Rasterdiepdruk heeft zich geleidelijk ontwikkeld uit 'plaatdruk'.
De klassieke diepdruk van vlakke drukvormen was niet geschikt voor het
bedrukken van textiel in schier eindeloze banen. In 1783 wordt in
Engeland patent gevraagd voor een drukpers met koperen cylinders. In
plaats van het inktvrij wrijven van de vlakke plaat kwam een mes - de
rakel - waarmee op de niet-gegraveerde plaatsen de drukinkt
weggestreken kon worden. Dat kon omdat de drukinkt die nodig was voor
het bedrukken van katoen dun genoeg was. Zo was er toen in zekere zin
al sprake van 'rakeldiepdruk', echter de drukvorm moest nog steeds
gegraveerd worden. Voor de katoendrukkerijen was het te tijdrovend en
te kostbaar. De ontwikkeling van de fotografie bracht echter uitkomst.
In 1832 ontdekte Sukov de looiende werking van licht op chroomgelatine
(gelatine+kaliumbichromaat). Fox Talbot maaakte in het midden van de
vorige eeuw diepgeëtste drukvormen: 'heliogravures' m.b.v.
chroomgelatine, en hij gebruikte of een gaas of strooide harspoeder op
de drukvorm en brandde het erin om een 'rastereffect' te verkrijgen.
Karel Klic paste in 1878 zowel de fotografie, als chroomgelatine en
harspoeder toe, en gebruikte zijn procede, met vlakke drukvormen, voor
zowel textiel als papier. Foster vervaardigde in 1893 'rakeldiepdruk'
persen voor druk op papier, en in 1895 wordt de eerste 'rakeldiepdruk'
drukkerij opgericht: Rembrandt Intaglio Ptg Co Ltd, in Lancaster.
| |
De eerste 'rakeldiepdruk' pers met druk aan de rol werd in 1901
door Wood vervaardigd. In 1903 was de drukkerij van F.A. Bruckmann te
Munchen de eerste in Duitsland welke 'rakeldiepdruk' gebruikte. Naast
alle geheimzinnigheid rondom het nieuwe procede, en de vele
belangentegenstellingen bleven er nog enkele technische problemen. Om
te verhinderen dat de rakel alle inkt van de drukvorm afveegde, was
iets als een raster nodig dat de inkt vasthield. Het greinen van de
drukvorm m.b.v. hars- of asfaltpoeder was echter niet de beste
oplossing. In 1899 ontdekte E. Rolffs in Siegburg, bij Bonn, het nut
van een kruisraster voor de katoendruk en bij toeval ook de goede
resultaten bij het bedrukken van papier. In 1906 werd de 'Deutsche
Photogravur AG' opgericht in Siegburg. Chroomgelatine op een vlakke
plaat was niet zo moeilijk, echter hoe de gelatine gelijkmatig om een
cylinder te krijgen? A.Nefgen introduceerde in 1906 het gebruik van
pigmentpapier (papier met een laag chroomgelatine), dat overigens
Klic' i n 1898 al had uitgevonden om de gelatine gelijkmatig op de
cylinder te krijgen. In 1909 konden Rolffs en Nefgen een 3-kleuren
rasterdiepdrukpers in gebruik nemen. Voor illustratie-druk: affiches
en prentbriefkaarten kwam de rasterdiepdruk volop in gebruik. Echter
slechts voor de afbeelding, voor de letters werd nog boekdruk
gebruikt. Nefgen vond in 1910 een procede uit om zowel afbeelding als
tekst in rasterdiepdruk te drukken en noemde dit 'Rotogravur'. In het
zelfde jaar verscheen de Paas-editie van de 'Freiburger Zeitung' met
illustraties in rasterdiepdruk.
|
|
In 1911 hadden de 'Deutsche Photogravure AG' en Johannisberg
Machinefabrik te Geisenheim een drukpers geconstrueerd welke papier
gelijktijdig tweezijdig bedrukte. In de jaren erop werden tussen
diverse drukkerijen en de 'D.Ph.AG' licentiecontracten gesloten.
Daaronder een in 1912 met A.W. Frentzen die in 1913 de Nederlandse
Rotogravure Maatschappij te Leiden oprichtte. Het eerste project van
de N.R.M. was het geillustreerde weekblad 'Panorama' dat op 7 Juli
1913 verscheen. De reeds genoemde drukkerij Bruckmann te Munchen zou
de eerste postzegels in rasterdiepdruk vervaardigen voor het
Koninkrijk Beieren, in 1914.
| |
De Beierse zegels hadden een kruisraster en waren gedrukt met een
Wood reel-fed drukpers. Rond 1920 werkten de N.R.M. en de Engelse
zegeldrukkerij Harrison and Sons Ltd nauw samen, de N.R.M. hielp de
Engelsen met het van de grond doen komen van de
rasterdiepdruk-afdeling. Met mogelijke contracten voor het drukken van
postzegels in het vooruitzicht voor zowel Egypte als Zuid Afrika
werden 'proeven van bekwaamheid' vervaardigd door de N.R.M. Slechts
met Egypte werd een contract afgesloten. De emissie 1923 met de
beeltenis van Koning Fuad werd grotendeels door de N.R.M. gedrukt.
|
|
In 1924 werden de eerste Nederlandse zegels in rasterdiepdruk
vervaardigd door Joh. Enschedé en Zonen, de emissie 'Veth'.
In dit korte historische overzicht duiken een aantal synoniemen
op:
- rakeldiepdruk ook te gebruiken als er geen raster is
- rasterdiepdruk
- rotogravure Duitse [en Nederlandse] patentnaam
- photogravure Engelse patentnaam
- héliogravure Franse patentnaam
| |
Verder worden nog gebruikt:
- koperdiepdruk
- rotatie-etsdiepdruk
|
|
