Luxemburg opnieuw bezocht

Aanleiding voor dit artikel is het vervangen van de emissie Groot Hertog Jan uit 1965 door een nieuwe: per 8 maart 1993 verschenen 6 nieuwe zegels met de beeltenis van Groot Hertog Jan in twee-kleuren druk. Te weten de 5F geelgroen/grijs, 7F roodbruin/grijs, 14F roze/grijs, 18F roodgeel/grijs, 22F donkergroen/grijs en 25F blauw/grijs.

In de drie en half jaar sinds het verschijnen van het artikel over de zegels van Groot Hertog Jan van Luxemburg is op dit gebied het een en ander gebeurd. Het meest frappante was het verschijnen van een artikel in der Deutsche Briefmarken Zeitung nr. 7/90, enkele maanden na mijn artikel, waarin de schrijver, G?nter Haase, met dezelfde 4-deling qua papier van de frankeerserie Jan kwam als ik, zij het met enkele aanvullingen en ingewonnen informatie van de Luxemburgse filatelistische dienst:

Luxemburg Freimarken immer interessanter Dauerserie "Grossherzog Jean" auf vier Papiersorten

Hoewel in het artikel van Haase geen enkele verwijzing te vinden is naar mijn artikel is de kans dat twee auteurs min of meer gelijktijdig onafhankelijk van elkaar tot de ontdekking van 4 papiersoorten kwamen wel erg gering.

In het Luxemburgs Le Moniteur du Collectionneur hebben inmiddels ook enkele artikelen gestaan gewijd aan het papier en de velopmaak van de Groot Hertog Jan zegels:

MdC 1989/5 pag. 238-243 M. Kensing, over de velopmaak
MdC 1992/4 pag. 208-209 Emissions Grand-Duc Jean, door de Commission de la Philatelie Traditionelle
MdC 1992/5 pag. 270/271 idem vervolg

Alles bijelkaar voldoende redenen om een nieuw overzicht te presenteren van de Groot Hertog Jan zegels.

A: gewoon papier, zonder violette vezels, papierdoorzicht IIId
B: , papierdoorzicht IIIx, en IId [b.v. rol 2F, vel 4F]
C: , vanaf eind 1982, UV-reactie Dr
D: , vanaf 1987

Hieronder volgt een compleet overzicht van de emissie Groothertog Jan uitgesplitst naar de 4 papiersoorten. De jaartallen onder D. stammen overwegend [de 14 en 22F bestaan maar in 1 papiersoort] uit het artikel van Haase:

velzegels

                uitgifte        A    B   C   C  D
                100  100 100 50  50

0.25    07-04-66        x    -    -    -    -
0.50            05-04-65        x    -    -    -    -
1.00            05-04-65        x    x    -    x    x ['88]
1.50            07-04-66        x    -    -    -    -
2.00            07-04-66        x    x    x    x    x ['89]
2.50            01-07-71        x    -    -    -    -
3.00            05-04-65        x    x    -    x    x ['89]
3.50            07-04-66        x    -    -    -    -
4.00            01-07-71        x    x    x    x    x ['88]
5.00            01-07-71        x    x    -    x.   x ['87]
6.00            05-04-65        x    x    x.   x.   x ['87]
7.00            01-07-83        -    -    -    x    x ['91?]
8.00            01-07-71        x    x    x    -    -
9.00            23-12-75        -    x    -    x.   x ['88]
10.00           09-01-75        -    x    x    x    -
12.00           23-12-75        -    x    x    x    x ['87]
14.00           02-01-91        -    -    -    -    x
16.00           25-02-82        -    x    x    x    -
18.00           03-03-86        -    -    -    -    x    -
20.00           23-12-75        -    x    x    x    x ['88]
22.00           23-09-91        -    -    -    -    x

Van de C-groep [=dof papier zonder luminescentie, met violette vezels] waren in m'n overzicht de 5.- en 6.- voorzien, de 9.- niet. Alle 3 waarden zijn door Haase gevonden. Zelf heb ik ze nog niet kunnen bemachtigen.

Van de D-groep [=dof papier met een fluorescente coating, met violette vezels] waren in m'n overzicht een aantal voorzien. De 2.- is inderdaad te voorschijn gekomen, de 8.-, 10.-, 16.- en 18.- zijn nog niet in omloop voor zover ze ooit komen. De 7.- was door Haase nog niet gemeld maar vij snel na zijn artikel zijn verschenen. Inmiddels was in verband met de verhoging van het binnenlandse brieftarief van 12.- naar 14.- een nieuwe waarde van 14.- verschenen in zwart. En in september 1991 de nieuwe 22F.

Alle aanvullingen door Haase gemeld werden al in de 1991 editie van PRIFIX vermeld. De invloed van de duitse tijdschriften is ontegenzeggelijk. Wel bijzonder was dat de zegels met fluorescerend papier eigen hoofdnummers hadden [1186-1194A] terwijl de fosfor-zegels dat niet hadden evenmin als de zegels op niet luminescerend papier maar met violette vezels.

In de 1992 PRIFIX is deze specialisatie teruggedraaid en wordt volstaan met een staatje van de verschillende papiersoorten zonder enige prijsnotering. De eigen hoofdnummers voor de fluor-zegels zijn verdwenen, en een aantal bijzondere uitgiften hebben nieuwe hoofdnummers daardoor gekregen.

Van alle waarden waren op het filatelisten-loket van het hoofdpostkantoor in Luxemburg-Stad nog vellen aanwezig van de laatste papiersoort. De 0.25, 0.50, 1.50, 2.50, en 8F in vellen van 10x10, de rest in vellen van 10x5.

rolzegels

                A   B   C   D          uitgifte-maand

0.50                    x                            april 1967
1.00                    x                            april 1967
2.00                    x    x     x                 juli 1966
3.00                    x    x                       maart 1972
4.00                    x    x                       februari 1973
5.00                         x     x                 augustus 1976
6.00                         x                       december 1975

Hoe het met de rolzegels zit wordt uit het artikel van Haase niet duidelijker. Haase heeft van de Luxemburgse PTT de uitgiftemaanden van de diverse rolzegelwaarden door gekregen, en noemt terloops dat vanaf de 2F twee papiersoorten gebruikt zijn. Voor de 6F is dat echter nog niet waargenomen. In de PRIFIX wordt over het papier van de 7 waarden niets gezegd, alleen bij de 2F en 3F wordt apart weisses Papier mit Fasern genoemd. Het overzicht dat de MdC uit 1992 geeft is voorlopig waarschijnlijk het meest compleet. De 2F en 5F op fluorescent papier heb ik zelf nog niet gevonden.