|
Uitgegeven: 26 maart 1985 Afbeelding: 50+20c St. Maartenskerk, Zaltbommel 60+25c Joodse Synagoge, Winterswijk 65+25c Kerk van Doopsgezinde Gemeente, Bolsward 70+30c Katholieke Basiliek, Den Bosch Ontwerp: Kees Kelfkens Aangekondigd: Verkoop t/m 10 mei 1985 De emissie bestaat uit 4 zegels [50, 60, 65, en 70] in loketvellen van 10x10 en een postzegelboekje PB31 met twee verschillende waarden [2*50, en 2*70]. Alle zijn gedrukt aan de rol op de nieuwe GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers, en alle cylinders hebben raster 125. De kleuren: 50c zwart, donkerblauw, grijsbruin 60c zwart, donkerblauw, grijsblauw, roodbruin 65c zwart, blauwgrijs, roodbruin, bruin 70c zwart, donkerblauw, groengrijs, bruin De velzegels 50 en 65c zijn gedrukt in dubbelvellen naast elkaar [rondom de cylinder achter elkaar], en hebben drukrichting: R, de velzegels 60 en 70c in dubbelvellen boven elkaar en hebben drukrichting: O. De drukcylinders voor de boekjes zijn twee kolommen a` 11 boekjes groot. De boekjes 1 en 11 liggen op de cylinder tegen elkaar aan zonder tussenruimte. De drukrichting voor beide kolommen is: O. De modelvellen van de velzegels zijn voor accoord getekend op: 06-3-84 [50c], 11-3-84 [70c], 21-02-85 [60] en 19-02-85 [65c]. Het modelvel voor postzegelboekje 31: 26-02-85 Loketvellen: De velranden vertonen de volgende bijzonderheden: Bij de 50 en 65c naast de zegels 41/51 en 50/60 van zowel het linker- als het rechtervel komen registerstrepen voor in de vorm van een "aambeeld", in het zwart. Bij de 60 en 70c komen deze registerstrepen voor boven de zegels 5/6 van het bovenvel [=L-vel] en onder de zegels 95/96 van het ondervel [=R-vel]. De telcijfers, ontwerp Crouwel, zijn voor alle waarden: zwart. De paskruizen staan voor de 50 en 65c boven zegels 1/2, onder zegels 91/92 bij het linkervel, en boven zegels 9/10, onder zegels 99/100 bij het rechtervel. Bij de 60 en 70c naast zegels 1/10 van het bovenvel en naast zegels 91/100 van het ondervel. Op de loketvellen is alles weggesneden. Alle waarden hebben onder de zegels 99/100 een letter in zwart + drie of vier "1"-en in de kleuren: 50c donkerblauw, grijsbruin, zwart 60c grijsblauw, donkerblauw, roodbruin, zwart 65c roodbruin, bruin, blauwgrijs, zwart 70c donkerblauw, bruin, groengrijs, zwart van links naar rechts. De linkervellen van de 50 en 65c hebben als letter: L, de rechtervellen van de 50 en 65c een: R. De bovenvellen van de 60 en 70c hebben als letter: L, de ondervellen van de 60 en 70c een: R. Net als bij de Toerisme zegels bevinden zich, horizontale [60, 70c] of verticale [50, 65c] registerblokken [10x3mm] + een schuine balk. 50c L-vel R-vel boven onder grijsbruin 6 95 donkerblauw 6 95 zwart 5 96 donkerblauw 4 97 donkerblauw schuin 3 98 60c L-vel R-vel donkerblauw onder 94 boven 4 grijsblauw 95 5 roodbruin 95 5 zwart 96 6 grijsblauw 96 6 grijsblauw 97 7 grijsblauw schuin 97 7 65c L-vel R-vel bruin boven 8 onder 93 roodbruin 7 94 blauwgrijs 6 95 zwart 6 95 roodbruin 5 96 roodbruin 4 97 roodbruin schuin 3 98 70c L-vel R-vel bruin onder 94 boven 4 groengrijs 95 5 donkerblauw 95 5 zwart 96 6 donkerblauw 96 6 donkerblauw 97 7 donkerblauw schuin 97 7 .eli Postzegelboekjes: De "randbijzonderheden" bij de boekjes zijn, als ze ooit zichtbaar zouden worden aan de losse boekjes: Op het modelvel dat 11 boekjes hoog is komen op de linkerrand paskruizen voor ter hoogte van de boekjes [genummerd van boven naar onder op het modelvel]: 1, 6, 7, en 11. Afgezien van die naast boekje 11, in alle 5 kleuren. Ter hoogte van de boekjes 2, 3, en 4 staan zeven verticale kleurbalken, in sterkte van boven naar onder aflopend, in de kleuren: bruingrijs, donkerblauw, groengrijs, en bruin over elkaar heen gedrukt. Naast de boekjes 4/5 e'e'n zwarte verticale kleurbalk. Vervolgens horizontale registerblokken als volgt: bruin naast 8 donkerblauw naast 8 groengrijs naast 8/9 grijsbruin naast 9 donkerblauw naast 9 zwart naast 10 donkerblauw naast 10 donkerblauw schuin blok naast 10 Het formaat voor de velzegels is G ofwel scheerperforaat 14:12 3/4 25/16. Bij de 50 en 65c is het perforaat zowel in de boven- als ondervelrand 2 gaten doorlopend, de linker- en rechtervelranden geheel doorgeperforeerd. Bij de 60 en 70c de linker- en rechtervelrand 2 gaten doorlopend, de boven- en onderrand geheel doorgeperforeerd. Het perforaat van de boekjes is zoals gebruikelijk E ofwel 12 3/4:13 1/2. Echter de 12 3/4 pennen zijn weggehaald vanwege het grote zegelformaat. Zoals sinds de boekjes 27a en 28a ook gebruikelijk is de verticale 13 1/2 tanding aan de uiterst rechtse kant weggehaald. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht wit oplicht en nalicht. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b. Het papierdoorzicht is IIIa met glansdiagonalen -45/45 voor de velzegels, maar IIIb met glansdiagonalen -70/20 voor de boekjes! HELECON fosfor per vergissing: Het sinds 1971 voor Nederlandse postzegels gebruikte fosforescerende papier van Harrison and Sons Ltd [HS3 voor rasterdiepdruk en HS6 voor offset] licht onder de kortegolf UV-lamp [254 nm] wit/blauwig op, soms wat gelig, en blijft daarna nog even nalichten. Hoe gelig hangt af van de nog werkzaamheid van de witmaker in de coating. Tot m'n zeer grote verbazing reageerden de 1985 Zomer-zegelboekjes "rood" onder de UV-lamp, en bleef het nalichten achterwege. Ogenblikkelijk moest ik denken aan de postzegelboekjes die enkele jaren geleden gedrukt waren door Joh. Enschedé en Zonen voor de Australische posterijen. Op 17-November-1982 verschenen twee postzegelboekjes ter waarde van 60c en $1. Het 60c boekje bevat 2 rijen: 2+1+27c, het $1.00 boekje een rij 1+2+3+10+27c en daaronder grijs-kruis+1+2+27+27c. Alle vijf zegels met afbeeldingen van Eucalyptus-soorten. Ontwerp: Elizabeth Conabere. Er werd gedrukt in vier kleuren: grijs [tekst, waarde o.a.], magenta, blauw, en geel, rasterdiepdruk op de Regina-pers. De drukrichting is O, de cylinderopmaak, het perforaat is verder gelijk aan dat van de Nederlandse boekjes PB 27-28. Volgens informatie van de Australische General Post Office zijn de zegels gedrukt op papier van Harrison and Sons, Ltd, 96 gram/m2, waaraan een "luminescence" is toegevoegd. Australie" gebruikt sinds 1963 het zogenaamde "HELECON", aanvankelijk in de inkt, gesmeerd op de gomzijde of op de beeldzijde van het papier, later uitsluitend in de coating verwerkt. Onder de kortegolf UV-lamp [254 nm] licht HELECON langzaam oranjerood op, echter voor het oog vindt er bij het weghalen van de UV geen nalichten plaats. Dit geldt ook voor de twee Australische postzegelboekjes welke bij Joh. Enschedé en Zonen gedrukt zijn. We kunnen qua UV-reactie twee varianten onderkennen: intens rood, praktische geen egale witmaker in de coating, flets rood, vrij veel egale witmaker in de coating. Het is de laatste variant die we ook aantreffen bij de Nederlandse 1985 zomerzegel-boekjes. Papierdoorzicht is IIIb, glansdiagonalen -70/22 voor zowel de boekjes Zomer 1985 als de Australische boekjes. Het papier zelf, zoals te zien aan de gomzijde, bevat een egale witmaker doch doet vrij grijs aan. De Zomerzegelboekjes met "HELECON" vormen slechts een deeloplage. Het eerder in deze rubriek beschreven "modelvel" is op HELECON. Het grootste deel van de oplage is gedrukt op het gebruikelijke Harrison fosforpapier. Doorzicht is dan IIIq resp. III -80/80/40, met glansdiagonalen -45/45. Er bestaan van de 1985 Zomerzegelboekjes dus drie soorten: A: HELECON papier, onder UV traag rood oplichtend, na uitschakelen is reactie weg B: HS3 papier, onder UV wit[blauwig] oplichtend, na uitschakelen nog enige tijd nalichtend, in twee doorzicht-varianten.
Oplagen: bestelling aflevering verkocht waarde nr datum aantal 1e datum aantal .eli 50+20c 413 12-02 50.000 07-03-85 66.658 2.131.539 60+25c 414 12-02 50.000 22-02-85 67.892 2.132.992 65+25c 415 12-02 50.000 21-02-85 59.422 2.090.430 70+30c 416 12-02 50.000 13-03-85 66.892 2.332.322 pzb 31 418 12-02 2.000.000 20-02-85 1.794.789 1.077.417 .eli .page 1985 Europa: Uitgegeven: 4 juni 1985 Ontwerp: Jaap Drupsteen [50c], Gielijn Escher [70c] Aangekondigd: Verkoop t/m 30 juni 1986 De zegels 50 en 70c zijn gedrukt in offset op de vier-kleuren Roland 362, in dubbelvellen van 10x10 naast elkaar. De drukrichting is O. De kleuren zijn: 50c: zwart, rood, geel, grijs 70c: paars, groen, lichtblauw, zwart, donkerblauw, zilvergrijs Er is maar bij e'e'n cylinder een raster gebruikt en wel bij de 50c zwart is op bepaalde plaatsen een raster 100 onder een hoek van 0 graden zichtbaar. De modelvellen zijn voor accoord getekend: 25-3-85 [50c], 1-4-85 [70c]. De velranden vertonen de volgende bijzonderheden: Telcijfers voor beide waarden in zwart, paskruizen naast de zegels 1 en 91 van het linkervel, respectievelijk zegels 10 en 100 van het rechtervel. Op het rechtervel bevinden zich naast zegel 30 enige krabbels die op het loketvel schoongesneden zullen zijn. Onder de zegels 98-99-100 bevinden zich een zwarte letter L of R gevolgd door een aantal 1-en: 50c: zwart, rood, geel, grijs 70c: paars, groen, lichtblauw, zwart, donkerblauw, zilvergrijs alles van links naar rechts. Typisch is dat bij de 50c de L of R onder zegel 98 staat, geheel overeenkomstig de positie bij de 70c, en dat onder zegel 98 er verder geen 1-en meer staan. Aardig als lay-out maar voor de verzamelaar een extra uitgave van 50%, aangezien met twee zegels volstaan had kunnen worden! Een tweede plaat van de 70c blauw: .s 3 Het formaat is Y ofwel kam 12 3/4:13 1/2 16/24 tanden horizontaal/verticaal, het perforaat loopt door in alle velranden behalve in de onderrand. Het papier is fosforescent offsetpapier van Harrison and Sons, Ltd: HS6, dat onder UV wit oplicht en nalicht. De gom is door Joh. Enschedé en Zonen aangebrachte synthetische gom: D2b. Het papierdoorzicht is IIIq bij het modelvel, met glansdiagonalen -45/45 [bij de 70c is het doorzicht nauwelijks te zien], de papierrichting is ↔ .
Oplagecijfers: bestelling aflevering verkocht waarde nr datum aantal modelvel 1e datum aantal .eli 50c 429 20-02 180.000 - 29-03-85 165.342 15.393.300 70c 430 20-02 180.000 - 04-04-85 155.800 15.359.800 .eli .page Bevrijdingszegels 1985: Uitgegeven: 5 mei 1985 Ontwerp: Pieter Brattinga Aangekondigd: Verkoop t/m 31 mei 1986 De emissie bestaat uit 4 zegels [50, 60, 65, en 70] in loketvellen van 10x10 resp. rollen van 5000. Alle zijn gedrukt aan de rol op de nieuwe GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers, en alle cylinders hebben raster 125. De zegels zijn gecombinerd gedrukt in dubbelvellen boven elkaar [50c boven 60, 70c boven 65c] en hebben drukrichting: O [50, 60c] respectievelijk B [70, 65c]. De kleuren en afbeeldingen: 50c zwart, rood, beige, "Onrecht/Verzet" 60c zwart, blauw, beige, "Geallieerden" 65c zwart, oranje, beige, "Bevrijding" 70c zwart, groen, beige, "15 Augustus 1945" Loketvellen: De velranden vertonen de volgende bijzonderheden: De modelvellen zijn voor accoord getekend op: 29-3-85 [50c, 60c], 11-04-85 [65c, 70c] Registerstrepen komen voor in de vorm van een "aambeeld", in het zwart, voor boven de zegels 5/6 van het bovenvel [=L-vel, 50, 70c] en onder de zegels 95/96 van het ondervel [=R-vel, 60, 65c]. De telcijfers, ontwerp Crouwel, zijn voor alle waarden: zwart. De paskruizen staan naast zegels 1 en 10 van het bovenvel en naast zegels 81/91 en 90/100 van het ondervel. Op de loketvellen is alles weggesneden. Alle waarden hebben onder de zegels 99/100 een letter in zwart + drie "1"-en in de kleuren: 50c beige, zwart, rood 60c beige, zwart, blauw 65c beige, zwart, oranje 70c beige, zwart, groen van links naar rechts. De bovenvellen hebben als letter: L, de ondervellen een: R. Halverwege de velrand tussen boven- en ondervel bevinden zich net als bij de Toerisme zegels, horizontale registerblokken [10x3mm] + een schuine balk: 50c = L-vel R-vel =60c onder boven zwart 94 4 beige 95 5 rood 95 5 blauw 96 6 beige 96 6 beige 97 7 beige schuin 97/98 7/8 70c = L-vel R-vel =65c onder boven zwart 94 4 beige 95 5 groen 95 5 oranje 96 6 beige 96 6 beige 97 7 beige schuin 97/98 7/8 .eli Het formaat voor de velzegels is G ofwel scheerperforaat 14:12 3/4 25/16. Het perforaat is in de linker- en rechtervelrand 2 gaten doorlopend, de boven- en onderrand zijn geheel doorgeperforeerd. Vanwege technische problemen met de perforatie is bij de 70 en 65c na aanvang van de druk overgegaan van de Goebel naar op de Regina. Velopmaak is onveranderd, dezelfde cylinders zijn gebruikt. Het perforaat is nu kamtanding i.p.v. scheerperforaat. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht wit oplicht en nalicht. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b. Het papierdoorzicht is IIIa met glansdiagonalen -45/45. In de lengte-richting gerold zijn nu drie waarden van de Bevrijding-serie: 60, 65, en 70c, en drie waarden uit de Amsterdam-serie: de 50, 60 en de 70c. De lay-out van het drukvel is voor de afzonderlijke waarden als volgt. De 60 en 65c Bevrijding zijn tesamen gedrukt: Een cylinder-omtrek van 12 zegels, in de breedte 2x10 zegels met een tussenstrook ter breedte van 1 zegel. Boven de 65c, onder de 60. Het modelvel van de 60 en 65c Bevrijding [27-juni/1-juli-85] ziet als we het zegelbeeld leesbaar houden er zo uit: Boven een blok van 12x10 zegels met 3 paskruizen boven de kolommen 1, 2 en 3; Direct onder het blok van 12x10 een liggende tussenstrook waarop een groot aantal verticale en enkele schuine registerstrepen: zwart schuin onder 2, zwart onder 3, oranje onder 3, blauw onder 4, zwart onder 4/5, grijs onder 5. Onder de tussenstrook weer een blok van 12x10 zegels, met onder de kolommen 1, 2 en 3 weer drie paskruizen. De 70c Bevrijding: Lay-out sterk lijkend op die van de 60 en 65c. Modelvellen van 23-juli-85. Paskruizen boven kolommen 7, 8 en 9 van het bovenblok en onder kolommen 7, 8 en 9 van het het onderblok. In de tussenstrook ook hier een aantal verticale en enkele schuine registerstrepen: schuin zwart boven 9, verticaal zwart boven 10, groen boven 11, zwart boven 11/12, geel boven 12. Bij alle waarden is de papierrichting ↔ , het doorzicht III -80/80/40 en de glansdiagonalen -45/45. Het perforaat is scheerperforaat, G = 14:12 3/4 25/16 tanden horizontaal/verticaal. De boven- en ondervelranden, en ook de tussenstrook vertonen geen extra gaten. Echter op e'e'n plaats loopt de verticale tanding 7 pennen door in de onderrand van zowel het boven- als het onder blok. Bij de 65+60c is dat tussen de kolommen 10 en 11, bij de 70c tussen de kolommen 3 en 4. Dit lijkt heel sterk op de extra gaten zoals de Engelse verzamelaars die kennen in de velranden bij de Kon.Elisabeth ontwerp Machin-zegels. In het algemeen e'e'n gat in de zijranden, soms twee. En dat op steeds andere posities. Dit extra gat geeft de mogelijkheid om afgebroken pennen op de perforatie-trommel te localiseren. De zegels zijn gedrukt in rasterdiepdruk op de vijfkleuren GOEBEL-pers, de rastermaat is voor alle cylinders R125, de drukrichting is L. Verschillen met de eerder uitgegeven velzegels: Papier- en drukrichting een kwartslag gedraaid. Oplagecijfers: bestelling aflevering verkocht waarde nr datum aantal modelvel 1e datum aantal 50c 425 20-02 140.000 - 04-04-85 140.031 13.000.800 60c 426 20-02 140.000 - 04-04-85 147.031 14.174.500 65c 427 20-02 140.000 - 12-04-85 170.632 8.271.500 70c 428 20-02 140.000 - 12-04-85 155.832 15.154.700 60c rol 1.025.000 65 1.630.000 70 2.035.000 .eli .page 100 jaar Rijksmuseum, 200 jaar Zeevaartkundig Onderwijs, en Sail'85 Amsterdam: Uitgegeven: 2 juli 1985 Ontwerp: Michel de Boer [50c], Ruud van Empel [60c], en Ruud Philipsen [70c] Aangekondigd: Verkoop t/m 31 juli 1986 De emissie bestaat uit drie zegels 50c, 60c en 70c in loketvellen van 10x10 resp. rollen van 5000. Alle zijn gedrukt aan de rol op de nieuwe GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers, en alle cylinders hebben raster 125. Loketvellen: De zegels zijn gedrukt in dubbelvellen boven elkaar en hebben drukrichting: B. De velranden vertonen de volgende bijzonderheden: Een registerstreep in de vorm van een "aambeeld" komt voor boven de zegels 5/6 van het bovenvel en onder de zegels 95/96 van het ondervel. In de kleuren: rood [50c], grijsblauw [60c], turquoise [70c] De kleur van de telcijfers, ontwerp Crouwel, is dezelfde als van de registerstrepen. De paskruizen staan naast de zegels 1/11 en 10/20 van het bovenvel en naast de zegels 81/91 en 90/100 van het ondervel. Alle waarden hebben onder de zegels 99/100 een letter in zwart [50, 60c] of grijs [70c] + vijf "1"-en in de kleuren: 50c geel, magenta, blauw, zwart, en rood van links naar rechts. 60c geel, magenta, blauw, grijsblauw, en zwart van links naar rechts. 70c rood, turquoise, blauw, en zwartgrijs van links naar rechts. De bovenvellen hebben als letter: L, de ondervellen een: R. Halverwege de onderrand van het bovenvel en de bovenrand van het ondervel bevinden zich horizontale kleurbalken [10x3mm] als volgt: 50c: boven 3/4 [is onder 93/94]: geel, boven 4 [is onder 94]: magenta, boven 5 [is onder 95]: blauw, boven 5 [is onder 95]: zwart, boven 6 [is onder 96]: magenta, boven 6/7 [is onder 96/97]: rood, en boven 7 [is onder 97]: magenta. Verder boven 7/8 [is onder 97/98] een schuine magenta balk. 60c: boven 3/4 [is onder 93/94]: geel, boven 4 [is onder 94]: magenta, boven 5 [is onder 95]: blauw, boven 5 [is onder 95]: grijsblauw, boven 6 [is onder 96]: magenta, boven 6 [is onder 96]: zwart, en boven 7 [is onder 97]: magenta. Verder boven 7/8 [is onder 97/98] een schuine magenta balk. 70c: boven 3/4 [is onder 93/94]: grijs, boven 4 [is onder 94]: rood, boven 5 [is onder 95]: groen, boven 5 [is onder 95]: zwartgrijs, boven 6 [is onder 96]: rood, boven 6 [is onder 96]: blauw, en boven 7 [is onder 97]: rood. Verder boven 7/8 [is onder 97/98] een schuine rode balk. Ook bij de 50c is een tweede cylinder aangetroffen. Beide blauwe cylinders dragen het etsingnummer 1. Nog niet duidelijk is welke L-vellen behoren bij welke R-vellen. L-vel: 1e variant: Blauwe puntwolk rond het gele etsingnummer; blauw rasterpuntje links boven linkervlag van het blauwe etsingnummer; op zegel 89 rechts boven het jaartal in de rand een kort blauw raster-sliertje; zegel 99 blauwe raster-slierten rechts van het scheurvlak tussen de twee torens. 2e variant: Geen van bovengenoemde kenmerken. R-vel: 1e variant: Blauw paskruis naast zegel 100 is 12mm hoog; blauw rasterlijntje boven de het blauwe etsingnummer steekt iets meer naar rechts uit, en direct daaronder zit een blauw rastersliertje; zegel 100 heeft blauwe raster-sliertjes door de "5" van 50c. 2e variant: Blauw paskruis naast zegel 100 is 14mm hoog; blauw etsingnummer met kort rasterlijntje er boven; geen raster-sliertjes door de "5" van 50c op zegel 100. Modelvel 60c: Zowel van de 50c als de 60c waren nieuwe "blauwe" cylinders gevonden. De volgorde in de tijd en welk L-vel hoorde bij welk R-vel was nog niet geheel duidelijk. Aan de hand van de modelvellen bij Dienst Zegelwaarden is er nu meer lijn in gekomen. Het ongetande modelvel van de 50c [bestelling 499, accoord 13/14-juni-85] vertoont op het L-vel de "blauwe wolk" rond het gele etsingnummer, en op het R-vel het korte [12mm] paskruis naast zegel 100, en verder op zegel 99 een blauwe punt langs de rechterzegelkant, onder de "C" maar boven de blauwe hemel. Laten we vooralsnog aannemen dat we bij het modelvel te maken hebben met de eerste blauwe cylinder. Van de tweede cylinder waren geen vellen aanwezig. Van de 60c daarentegen was een ongetand modelvel aanwezig [bestelling 500, accoord 21-mei-85] met alle kenmerken van de door mij als eerste cylinder beschreven. Een van scheerperforaat voorzien modelvel [accoord 7/11-juni-85] daarentegen met alle kenmerken van de tweede cylinder. Het modelvel van de 70c [bestelling 498, accoord 9-mei-85] is in zoverre bijzonder dat het op omgekeerd papier gedrukt is. De zeef-afdruk [IIIa] zit aan de beeldzijde: 'IIIa. Bij het overgrootste deel van de vellen die aan het loket gekomen zijn zit de zeef-afdruk zoals gebruikelijk is aan de gomzijde: IIIa. Tot dusver ben ik slechts e'e'n gebruikt exemplaar tegengekomen met 'IIIa. 60c: Er zijn twee duidelijk verschillende cylinders gebruikt voor het grijsblauw. Bij de eerste cylinder bevinden zich zowel op het linker- als het rechtervel boven de etsingnummers horizontale grijsblauwe rasterlijnen net onder de beeldrand. Bij de tweede cylinder ontbreken die rasterlijnen doch onder zegel 99 van het linkervel heeft de beeldrand rechts boven de "L" een deuk gekregen, en onder zegel 99 van het rechtervel zit links boven de gele "1" een grijsblauwe uitstulping naar onderen. Beide cylinders zijn bedriegelijkerwijs voorzien van een etsingnummer "1" voor het grijsblauw. Er is nog een kenmerk van de eerste cylinder gevonden en wel een dat opgaat voor alle zegels van het vel: de witte uitsparing van "60" is bij de eerste cylinder duidelijk gerasterd [grijsblauw], bij de tweede cylinder egaal wit. De 70c welke het eerst gedrukt werd is ook geheel op de GOEBEL geperforeerd. Het formaat is G ofwel 14:12 3/4 25/16, met "scheerperforaat". Tijdens het drukken van de 60c traden er problemen met het perforaat op. De dubbelvellen werden op een aparte perforeermachine, de Grover, verder afgewerkt en van kamtanding Y ofwel 13 1/2:12 3/4 24/16 voorzien. De 50c is geheel op de Grover geperforeerd. Het perforaat van de GOEBEL is zowel in de linker- en rechtervelrand 2 gaten doorlopend, de boven- en onderrand geheel doorgeperforeerd, daarentegen is het perforaat van de GROVER links, boven en onder geheel door, rechts zonder een enkel gat. Bij de 60c zijn twee tandingen gebruikt. - scheerperforaat G = 14:12 3/4 25/16 - kamtanding Y = 13 1/4:12 3/4 24/16 Nieuw is echter dat de kamtanding gemeld is met twee perforeerrichtingen: - van rechts naar links ofwel de linkervelrand is geheel doorgetand, de rechterrand heeft geen enkel gat - van links naar rechts ofwel de linkervelrand heeft geen enkele gat, de rechterrand is geheel doorgetand. Deze laatste variant is nieuw. Het gaat bij deze variant niet om een paar vel [tot nu toe zijn er circa 5 vel bekend] die verkeerd ingelegd zijn op de perforeermachine, doch om een echte deeloplage gezien het gebruik van een andere papiersoort: III? -45/45 [het papier van de 50c]. Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht, aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b. Het papierdoorzicht is bij de 50 en 60c III -80/80/40, de glansdiagonalen zijn -45/45 graden, bij de 70c IIIa met glansdiagonalen -45/45 aan de beeldzijde, resp. 'IIIa met glansdiagonalen -45/45 aan de gomzijde Bestel-nummers: 499 [50c], 500 [60c], en 498 [70c], de modelvellen zijn voor accoord getekend op: 13/14-6-85 [50c], 7/11-6-85 [60c], 9-5-85 [70c]. De 60c is zolangzamerhand een uiterst interessant zegel geworden, vanwege de combinatie van perforaat, cylinders en papier. Er zijn tot dus ver de volgende varianten gevonden:
variant perforaat cylinder papier grijsblauw .eli 60c a. 14:12 3/4 25/16 eerste IIIa -45/45 b. 14:12 3/4 25/16 tweede IIIa -45/45 c. 13 1/2:12 3/4 24/16 tweede IIIa -45/45 d. 14:12 3/4 25/16 tweede III? -45/45 .eli Bij variant d. is het papier gelijk aan dat van de 50c. 5000-rollen Amsterdam: De reeds bekende bijzondere uitgiften in 5000-rol waren in de dwarsrichting gerold. In de lengte-richting gerold zijn nu drie waarden van de Bevrijding-serie: 60, 65, en 70c, en drie waarden uit de Amsterdam-serie: de 50, 60 en de 70c. De lay-out van het drukvel is voor de afzonderlijke waarden als volgt. De 50c: Een cylinder-omtrek van 12 zegels, in de breedte 2x10 zegels met een tussenstrook ter breedte van 1 zegel. De modelvellen [1-juli-85, en 22-november-85] zien als we het zegelbeeld leesbaar houden er zo uit: Boven een blok van 12x10 zegels met 3 paskruizen boven de kolommen 5, 6 en 7; boven kolommen 7/8 een rode liggende balk, boven de kolommen 8 t/m 11 een zevental liggende balken in een menging van de vijf kleuren: grijs. De balken worden van links naar rechts steeds intenser grijs. Direct onder het blok van 12x10 een liggende tussenstrook waarop een groot aantal verticale en enkele schuine registerstrepen: geel onder 1, magenta onder 2, blauw onder 2/3, grijs onder 3, magenta onder 3/4, rood onder 4, magenta [zowel verticaal als schuin] onder 5, magenta schuin onder 6, daarna weer enkel verticaal: magenta onder 7, rood onder 7, magenta onder 8, grijs onder 8/9, blauw onder 9, magenta onder onder 10, en geel onder 10. Onder de tussenstrook weer een blok van 12x10 zegels, met onder de kolommen 5, 6 en 7 weer drie paskruizen. De 60c: De lay-out sterk gelijkend op die van de 50c. Een cylinder-omtrek van 12 zegels, in de breedte 2x10 zegels met een tussenstrook ter breedte van 1 zegel. Het modelvel [16/21-januari-86] ziet als we het zegelbeeld leesbaar houden er zo uit: Boven een blok van 12x10 zegels met paskruizen boven de kolommen 3 t/m 6; boven kolom 7 een lichtblauwe liggende balk, boven de kolommen 8 t/m 11 een zevental liggende balken in een menging van de vijf kleuren: grijs. De balken worden van links naar rechts steeds intenser grijs. Direct onder het blok van 12x10 een liggende tussenstrook waarop een groot aantal verticale en enkele schuine registerstrepen: schuin magenta onder 2, verticaal magenta onder 2, zwart onder 3, magenta onder 4, grijsblauw onder 4, lichtblauw onder 5, magenta onder 5, geel [2x] onder 6, magenta onder 7, lichtblauw onder 8, grijsblauw onder 8, magenta onder 9, zwart onder 9, magenta onder 10, en schuin magenta onder 10. Onder de tussenstrook weer een blok van 12x10 zegels, met onder de kolommen 3 t/m 6 weer paskruizen. De 70c: Lay-out sterk lijkend op die van de 50c. Modelvellen van 23-september-85, en 21-november-85. Paskruizen boven kolommen 3 en 4 van het bovenblok en onder kolom 3 en 4 met het onderblok zo goed als afgesneden. Boven de kolommen 6 t/m 10 zeven liggende balken van links naar rechts in intensiteit toenemend. Boven kolom 5/6 nog een extra liggende balk in alle kleuren gemengd. Op het eerste modelvel zijn de balken afgesneden. In de tussenstrook ook hier een groot aantal verticale en enkele schuine registerstrepen: schuin rood boven 1, verticaal rood boven 1/2, blauw boven 2, rood boven 3, grijs boven 3, groen boven 4, rood boven 4, grijs boven 5, grijs boven 5/6, rood boven 6, groen boven 7, grijs boven 7, rood boven 8, blauw boven 8, rood boven 9, en nog een schuine rode boven 9/10. Bij zowel de 50 als de 70c is de papierrichting ↔ , het doorzicht III -80/80/40 en de glansdiagonalen -45/45. Het perforaat is scheerperforaat, G = 14:12 3/4 25/16 tanden horizontaal/verticaal. De boven- en ondervelranden, en ook de tussenstrook vertonen geen extra gaten. Echter op e'e'n plaats loopt de verticale tanding 7 pennen door in de onderrand van zowel het boven- als het onder blok. Bij de 50c is dat tussen de kolommen 10 en 11 [modelvel 1-7-85] of 8 en 9 [modelvel 22-11-85], bij de 60c is dat tussen de kolommen 3 en 4, bij de 70c tussen de kolommen 2 en 3 [modelvel 23-9-85], of op de afgescheurde randen [modelvellen 23-9-85, en 21-11-85]. Uit het op twee plaatsen vinden van deze extra gaten bij twee modelvellen van dezelfde datum, zou geconcludeerd mogen worden dat de omtrek van de perforeer-trommel niet 12 zegels breed is. De zegels zijn gedrukt in rasterdiepdruk op de vijfkleuren GOEBEL-pers, de rastermaat is voor alle cylinders R125, de drukrichting is L. De verschillen met de eerder uitgegeven velzegels: Papier- en drukrichting een kwartslag gedraaid. Bij de 50c hebben de rolzegels scheerperforaat 14:12 3/4, daarentegen de velzegels kamtanding 13 1/4:12 3/4!! De 70c heeft in beide gevallen een scheerperforaat 14:12 3/4.
Oplagen: bestelling aflevering verkocht waarde nr datum aantal modelvel 1e datum aantal .eli 50c 499 06-05 140.000 - 17-06-85 132.999 13.919.000 60c 500 06-05 140.000 - 12-06-85 131.548 13.035.400 70c 498 06-05 140.000 - 13-05-85 148.696 14.787.200 50c rol 4.410.000 60 1.565.000 70 6.895.000 .eli Literatuur: Velrandbijzonderheden: nummer 35 aug 1985 pag. 723-724 36 dec 1985 pag. 744-745 37 jan 1986 pag. 764 .eli .page 1985 Bedreigde dieren: Uitgegeven: Ontwerp: Anthon Beeke Afbeeldingen: 50c Bruinvis - Phocoena phocoena 70c Zeehond - Phoca Vitulina Aangekondigd: oorspronkelijke afbeeldingen: Zeehond en Walvis Verkoop t/m 30 september 1986 De zegels van 50 en 70c zijn gedrukt in offset op de vier-kleuren Roland 362, in dubbelvellen van 10x10 boven elkaar, d.w.z. de 70c boven de 50c. De drukrichting is L. Het formaat is Y ofwel kam 13 1/2:12 3/4 24/16 tanden horizontaal/verticaal, het perforaat loopt door in alle velranden behalve in de linkerrand. Het papier is fosforescent offsetpapier van Harrison and Sons, Ltd: HS6, dat onder UV aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht, aan de gomzijde grijswit oplicht maar niet nalicht. De gom is door Joh. Enschedé en Zonen aangebrachte synthetische gom: D2b. Het papierdoorzicht is III?, met glansdiagonalen -45/45 [het doorzicht is nauwelijks te zien], de papierrichting is ↕ . Het modelvel is voor accoord getekend: 24-7-85. De kleuren zijn: 50c: zwart, lichtblauw, oranjerood 70c: zwart, lichtblauw, oranjerood, rood De velranden vertonen de volgende bijzonderheden: Telcijfers voor beide waarden in zwart, paskruizen boven de zegels 1 en 10 van het bovenvel, respectievelijk onder de zegels 91 en 100 van het ondervel. Onder de zegels 99-100 bevinden zich een zwarte letter R gevolgd door een aantal 1-en: 50c: lichtblauw, oranjerood, zwart, 70c: lichtblauw, oranjerood, rood, zwart, alles van links naar rechts. Er is dus geen "L" gebruikt! Op de plaats waar de 70c een rode "1" heeft, heeft de 50c een lege plek. Op het modelvel was aan de onderkant van rij 10 bij de 70c de bovenkant van een rij van 50c zegels goed te zien. De plaat voor zwart is nog aangepast zodat deze restanten van de 50c op de definitieve versie "overdrukt" zijn. Wie echter goed kijkt zal deze restanten toch nog kunnen zien. Bedreigde dieren: 4 platen voor zwart Was in het september-nummer al gemeld dat op de eerste plaat voor zwart aan de onderkant van het 70c vel [het drukvel bevat bovenaan de 70c daaronder de 50c] de bovenkant te zien was van de 50c, bij de tweede plaat was de onderkant van het zwart geheel gelijkgetrokken zodat de restanten van de 50c zegel afgedekt waren. Gewaarschuwd door het verhaal in de rubriek kwamen er al snel meldingen binnen van verzamelaars die verschillen aantroffen in de ondervelrand bij de plaatnummers, zowel bij de 70c als de 50c. Navraag bij DZW leverde op dat na een paar duizend vel druk gebleken was dat de linkervelrand van de 70c een onvolkomenheid bevatte. Er werd een nieuwe [3e] plaat gemaakt, en deze werd tot het einde toe gebruikt. Om het afgesproken aantal te leveren vel te halen werd van de 70c vellen met de 2e plaat de rechterhelft alsnog afgeleverd. De vellen 50c vertoonden geen problemen en werden eveneens afgeleverd. Wat er door de verzamelaars gevonden is wijst in de richting van nog een vierde plaat! Immers van de 70c zijn twee varianten gevonden die in complete vellen van 100 aan het loket zijn geweest. Welke variant van de 50c hoort bij welke van de 70c is niet bekend, en misschien ook in het geheel niet meer te achterhalen omdat er geen complete drukvellen bewaard zijn gebleven bij DZW. Beide varianten van de 70c hebben in rij 9 een miniem zart puntje in de oksel van de "7". Alle 70c zegels [behalve rij 1?] hebben 2mm schuin links boven [Noord West] van de onderkant van de "7" een miniem zwart puntje. We vinden de volgende varianten: 70c: - 1e variant: Zwarte onderkant onder zegels 99-100 geheel recht; op zegel 99 een zwarte stip links van de hals. - 2e variant: Zwarte onderkant onder zegel 99 ter hoogte van "50" iets lager uitgevallen en links onder zegel 100 na circa 2mm weer onhoog. Rij 10 heeft een miniem zwart kruisje tussen de "9" en de "8". 50c: - 1e variant: Onderkant zwarte verticale balk onder zegel 100 recht, iets rafelig. Onder de "c" van het tweede woord "phocoena" in het blauw van de onderrand een zwarte "komma", zowel bij zegel 99 als 100; rechtboven de "a" van het zelfde woord een zwart krasje boven de horizontale balk uitstekend bij de zegels 96-100. In de 9e zegelrij boven de "nn" van "linneaus" tussen de twee onderste oranjerode lijnen een zwart puntje, zegels 86-90; schuin links onder de "9" een zeer klein zwart puntje, zegels 84-90. - 2e variant: Onderkant zwarte verticale balk onder zegel 100 begint links iets lager, maakt dan een knik naar boven en gaat dan weer naar rechts. De knik is soms erg scherp, soms wat onduidelijk. Naarmate de knik scherper is, lijkt over de gehele onderrand het zwart iets verder naar beneden afgedrukt te zijn. De "komma" onder 99, 100 ontbreekt, evenals de andere "puntjes" van de 1e variant. De blauwe plaat van de 70c heeft in de 10e rij een blauw streepje tussen de twee meest linkse symbolen van de op een na onderste rij. Bij het maken van een plaat wordt uitgegaan van een kolom van 10 [20] zegels die van links naar rechts wordt vermenigvuldigd. Sommige kenmerken zoals het blauwe streepje is al in kolom 1 aanwezig, andere zoals de zwarte puntjes bij de 1e variant van de 50c verschijnen pas in de volgende kolommen. De zwarte plaat met bij de 70c een uitgezakte onderrand onder kolom 10 vertoont behalve de reeds genoemde nog enkele vaste kenmerken: rij 1: zwarte punt rechts van eerste "D", zegels 7-10 zwarte punt 2 1/2mm links van tweede "D", zegels 1-10 Dit laatste kenmerk komt ook voor op alle zegels van de rijen 2 t/m 8. rij 2: zwart punt tussen C en T, gehele rij. rij 5: zwarte punt 1/2mm links van de voet bvan "7", gehele rij. Geen methodische kenmerk want slechts op een plek: zwarte punt rechts van "CT", zegel 88.
Oplagen bestelling aflvering waarde nr datum aantal modelvel 1e datum aantal verkocht .eli 50c 505 13-05 140.000 29-07-85 140.080 13.682.900 70c 506 10-05 140.000 29-07-85 140.080 13.949.800 .eli Literatuur Velrandbijzonderheden nr 36 december 1985 pag. 746-747 .page Kind 1985 velzegels: Uitgegeven: 13 november 1985 Ontwerp: Rob Schro"der, Lies Ros, Frank Beeken, Amsterdam Aangekondigd: Verkoop t/m 3 januari 1986 Er is zelfs een geheel nieuw formaat gebruikt: 33x28 1/2mm. De velzegels en ook de blokken zijn gedrukt op de GOEBEL vijfkleuren-rasterdiepdrukpers. Het raster is voor alle cylinders R125. De drukrichting is: L. De zegels zijn gedrukt in vijf kleuren: blauw, rood, geel, groen, zwart. Blokken: Het drukvel van de blokken bestaat uit 5 rijen van 4 blokken naast elkaar. Boven de blokken 1 en 5 resp. onder de blokken 17 and 20 bevinden zich paskruizen. Blok 1 is niet in roulatie gekomen omdat er een lichte plek zat in de blauwe tekst "Kinderpostzegels". Zoals gebruikelijk bij druk op de GOEBEL vinden we op de randen rechthoekige registerblokken + een schuine: naast blokken 5 en 8: schuine rood, staande rood naast blokken 9 en 12: staande blauw, rood, en groen naast blokken 13 en 16: staande zwart, rood, en geel naast blokken 17 en 20: tweemaal staande zwart In verband met dit nieuwe formaat zijn speciale scheerperforaat-"trommels" vervaardigd. De perforatiemaat is 12 3/4:14 21/20. Langs de linker- en de rechter-[druk]velrand loopt het perforaat nog 13 gaten door, echter sluit niet geheel aan. Met andere woorden de cylinderomtrek is niet een geheel aantal keer de breedte van een zegel. Loketvellen: De velzegels zijn vanwege het bijzondere formaat gedrukt in een geheel andere layout: drie vellen van 5x10, een L[inker]-, M[idden]- en R[echter]-vel. Druk in rasterdiepdruk op de GOEBEL-pers, raster 125 voor alle cylinders. Drukrichting: R. In tegenstelling tot de blokjes die L hebben. Paskruizen boven zegel 1 en onder zegel 46 van het L-vel, resp. boven zegel 10 en onder zegel 50 van het R-vel. Snijbalk ter hoogte van rijen 5/6, bij alle drie de vellen. Bij de 50c in groen, bij de 60 ct in donkerblauw, bij de 65c in lichtblauw, en bij de 70c in blauw. Telcijfers, ontwerp Crouwel, in zwart. De etsingnummers 1 staan onder de zegels 50, voorafgegaan door een zwarte L, M of R onder zegel 49. De volgorde van de 1-en is: Bij de 50c: geel, rood, groen, zwart van links naar rechts. Bij de 60c: geel, rood, lichtblauw, zwart, donkerblauw van links naar rechts. Bij de 65c: geel, rood, groen, zwart, lichtblauw van links naar rechts. Bij de 70c: geel, rood, blauw, zwart van links naar rechts. Zoals gebruikelijk bij druk op de GOEBEL vinden we op de randen rechthoekige registerblokken + een schuine: 50c: onder zegel 47: geel, onder zegels 47-48: rood, onder zegel 49: rood, en groen, onder zegel 50: rood, rechts daarnogvan een schuine rode. 60c: onder zegel 46: lichtblauw, onder zegel 47: rood, onder zegels 47-48: geel, onder zegel 48: zwart, onder zegel 49: rood, en donkerblauw, onder zegel 50: rood, rechts daarnogvan een schuine rode. 65c: onder zegel 46: geel, onder zegel 47: rood, onder zegel 48: groen, en zwart, onder zegel 49: rood, en lichtblauw, onder zegel 50: rood, rechts daarnogvan een schuine rode. 70c: onder zegel 48: blauw, en rood, onder zegel 49: geel, en zwart, onder zegel 50: rood, rechts daarnogvan een schuine rode. Modelvellen voor accoord: 31-7-85 [blokje], 10-9-85 [50c], 27-9-85 [65c], 2-10-85 [60c], 10-10-85 [70c]. Papier: Het papier is fosforescent Harrison papier [HS 3 1630/7%] dat onder de UV wit op en nalicht aan de beeldzijde, en dat aan de gomzijde alleen maar grijswit oplicht. Voor de liefhebbers zijn er bovendien twee papiersoorten: - III -80/80/40, waarbij de horizontale lijnen [hier bij de Kinderzegels dus verticaal ten opzichte van het zegelbeeld] praktisch horizontaal zijn. - III -60/-20/80/40, waarbij de horizontale lijn zeer pregnant is en sterk van links naar rechts oploopt [10 graden]. De 80 graden diagonaal is veel fijner dan bij III -80/80/40. Tot dus ver gevonden:
III -80/80/40 III -60/80/40 .eli blok x . 50c x x 60c x . 65c x x 70c . x waarbij x=gevonden, en . = nog niet gevonden. .eli .page Oplagecijfers bestelling aflevering waarde nr datum aantal modelvel 1e datum aantal verkocht .eli 50+25c 509 20-05 120.000 10-09 13-09-85 154.563 2.363.790 60+20c 510 20-05 120.000 02-10 07-10-85 110.819 2.682.173 65+20c 511 20-05 120.000 27-09 01-10-85 137.669 1.985.519 70+30c 512 20-05 120.000 10-10 14-10-85 131.363 2.641.006 blok 513 20-05 6.000.000 31-07 01-08-85 5.950.940 3.947.762 .eli Literatuur Velrandbijzonderheden nr 37 januari 1986 pag. 764 50c rose oplichtend 39 september 1986 pag. 816-817 .eli .page 5000-rollen: Anders dan in de omringende landen is hier nog nauwelijks discussie of "automaatstroken" tot de "postzegels" gerekend moeten worden of niet. Dit streven naar een rationelere, efficie"ntere wijze van frankering levert slechts weinig elegante producten af. Elegantie mag in voornoemde discussie geen hoofdargument zijn, voor een belangrijke klant van de Post is het dat wel degelijk. Het bedrijfsleven is tot het inzicht gekomen dat reclamemateriaal met een aardige frankering een grotere kans biedt op het bekijken van de inhoud van de envelop. Gingen er al stemmen op tot gebruik van "voorafgestempelde" zegels, iets concreets leek er niet te gebeuren. Pas begin Mei is vrijgegeven dat er al enige tijd rollen van 5000 zegels worden aangemaakt voor postzegelplakmachines, met een verwerkingscapaciteit van 20.000 zegels per uur, ten behoeve van bedrijven die op zeer grote schaal reclamemateriaal naar het buitenland versturen, dit leuk willen frankeren, en niet uit de voeten kunnen met rollen van 1000. In de proefperiode werden 5000-rolllen aangemaakt, met bestaand drukmateriaal, van enkele waarden Crouwel en Beatrix: 5c [Juni'84], 60 en 70c [Aug'84], 55c en 1gld [Sep'84]. Het zijn op het oog de gewone twee-zijdig getande rolzegels welke eventueel qua papier te onderscheiden zijn van eerder of later afgeleverde rolzegels in rollen van 1000. Bovendien was er geen belemmering om een deel van de oplage op te wikkelen tot gewone rollen van 1000. Tot dus ver niets aan de hand, echter eind '84 werden ook rollen aangemaakt van de 90c en 1gld 40 Beatrix, waarvoor tot dus ver geen rollen waren aangemaakt. Voor deze waarden nu zijn cylinders vervaardigd overeenkomstig de andere rolzegels, echter bij het perforeren werd de perforatie in de lengterichting intact gelaten. De zegels zijn dus 4-zijdig getand. In Februari 1985 volgden nog 2-zijdig getande rolzegels 10, 25, 45 en 50c Crouwel. Afgezien van de 40c zijn nu alle Crouwel-zegels in 5000-rollen aangemaakt, inclusief de incourante 45 en 55c! Kennelijk speelde de frankeerwaarde geen rol doch alleen de frisse kleur. De rolzegels zijn om de 5 zegels van een nummer voorzien, k2, zoals allang gebruikelijk, 3-tallig dus na 995 volgt weer 000 etc. Geheel nieuw is de aanmaak van nog courante bijzondere uitgiften in rollen van 5000. Tot dus ver zijn vervaardigd de 50 en 70c 1984 Europa, en de 70c Willem van Oranje. Van de genoemde drie waarden zijn de rollen dwars gewikkeld, kopstaand genummerd met dezelfde numerator als de gebruikszegels [k2]. Het vo'o'r begin Mei in roulatie gekomen zegelmateriaal is, in gebruikte staat, geheel naar het buitenland gegaan. De bijzondere uitgiften en de 90c, 1gld40 Beatrix zijn postfris in veelvouden van 5 te bestellen =uitsluitend daar!= bij de Filatelistische Dienst in Groningen. Van de andere Beatrix- en Crouwel-waarden kunnen geen bestellingen gedaan worden. Zegels van die oplagen kunnen uitsluitend vanuit het buitenland hier terugkomen, of uit deeloplagen in 1000-rollen. |