Philips 100 jaar en NNI 75 jaar

Op 15 mei verschijnen 3 zegels ter gelegenheid van het 100 jarige bestaan van Philips, Eindhoven en het 75 jarige bestaan van het Nederlands Normalisatie Instituut: de 55, 65 en 75c. De zegels zijn gedrukt in drukvellen ter grootte van 2x een loketvel van 10x10, op de GOEBEL 5-kleuren rasterdiepdrukpers.

De zegels zijn ontworpen door Alette Brouwers [55c, 75c Philips] en Gracia Lebbink [65c NNI].

Gebruikt zijn de kleuren:

55c: magenta, okerbruin, zwart, grijszwart, en turquoise
65c: beige, magenta, cyaan, geel en zwart
75c: geel, magenta, cyaan, okerbruin en donkerblauw

Telcijfers links 1-10 en rechts 10-1 in zwartgrijs [55c], zwart [65c] of cyaan [75c], paskruizen in de linkerboven- en linkeronderhoek van het R-vel bij de 55c, en in de rechterboven- en linkeronderhoek van het L-vel bij de 75c resp. in de zijranden tussen het R- en het L-vel bij de 65c. De modelvellen van de 55c en 75c hebben links het R-vel en rechts het L-vel, dat van de 65c het R-vel boven het L-vel. "Artikelnummer 100180" [resp. 100181 en 100182] onder zegels 91-92, "Aanvang verkoop: 15 MEI 1991" onder zegels 93-95 [55, 75c] of 93-94 [65c].

De 55c:

Het modelvel van de 55c heeft de zegelafbeeldingen kopstaand ten opzicht van de velrandbijzonderheden. Een denkfout bij het eerste staande zegel dat met het Hell-procédé wordt vervaardigd. Bij de uiteindelijke loketvellen is dit natuurlijk verbeterd.

In de bovenrand van het R-vel bevonden zich verticale registerblokken in de kleuren okerbruin [boven 3/4], magenta [boven 4], okerbruin [boven 5], zwart [boven 6], zwartgrijs [boven 7], okerbruin [boven 7/8], en turquoise [boven 8]. Een schuine okerbruine balk boven zegel 3. Boven het L-vel horizontale trapsgewijs in intensiteit toenemende balken: magenta boven zegels 1/2, okerbruin boven zegels 3/4, zwart boven zegels 5/6, zwartgrijs boven zegels 7/8, en turquoise boven zegels 9/10. Onder zegels 100 een zwart L of R gevolgd door vijf 1'en in de kleuren magenta, okerbruin, zwart, zwartgrijs en turquoise van links naar rechts. Tussen L-vel en R-vel en R-vel en L-vel staat halverwege de zijranden een verticale zwarte snijstreep.

Op het uiteindelijk goedgekeurde vel staan de 55c zegels normaal. De zwartgrijze cylinder is opnieuw aangemaakt omdat daarop behalve de telcijfers, en de artikelnummers ook de tekst in het zegelbeeld stonden. Van de andere 4 cylinders werd slechts de etsingnummers verwijderd en handmatig een nieuwe "1" gekrast en de cylinders werden andersom gemonteerd. Op de linkerbovenhoek boven zegel 1 van het L-vel is nog vaag iets van de nummers te zien. De velrandbijzonderheden die op het modelvel eerst boven stonden vinden we nu onder: horizontale verlopende balken op het L-vel: turquoise onder 91-92, zwartgrijs onder 93-94, zwart onder 95-96, okerbruin onder 97-98 en magenta onder 99-100. Verticale balken op het R-vel: turquoise onder 93, okerbruin onder 93/94, zwartgrijs onder 94, zwart onder 95, okerbruin onder 96, magenta onder 97, okerbruin onder 97/98. De okerbruine schuine balk onder 98. De paskruizen bevinden zich nu in de rechterboven- en rechteronderhoek van het L-vel.

Het modelvel is voor accoord getekend op 18 februari 1991.

De drukrichting bij het modelvel is R, bij het goedgekeurde vel L. En dat is niet meer zo eenvoudig vast te stellen wat te maken heeft met het feit dat deze zegel net als de December-zegels en Februari-staking gegraveerde cylinders heeft. Het ruitvormige rasterbeeld is bij alle kleuren te zien. Alle metingen zijn zeer moeizaam.

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

zwart 12 8 -60/60 zwartgrijs te fijn te fijn -60/60 okerbruin 6.5 9 -40/40 magenta 10 7 -60/60 turquoise te fijn te fijn -60/60

De 65c:

Op de boven- en onderrand van zowel het L-vel als het R-vel bevinden zich horizontale registerblokken in de kleuren cyaan [boven 5/6 = onder 95/96], beige [boven 6 = onder 96], geel [boven 7 = onder 97], magenta [boven 7 = onder 97], zwart [boven 8 = onder98], en magenta [boven 8 = onder 98]. Een schuine magenta balk boven zegel 8 = onder zegel 98. Op de rechtervelrand van het R-vel verticale trapsgewijs in intensiteit toenemende balken: geel naast rijen 3-4, beige naast rijen 5-6, en magenta naast rijen 8-9. Etsingnummers: L/R in zwart, gevolgd door 1-en in beige, magenta, cyaan, geel en zwart van links naar rechts. De magenta en cyaan 1-en staan erg dicht op elkaar. Het modelvel is voor accoord getekend op 8 februari 1991.

De drukrichting bij het modelvel is B. Hier geldt hetzelfde als bij de 55c. Het ruitvormige rasterbeeld is bij 3 kleuren te zien, bij de kleuren geel en beige laat zich met een 24x vergrotende loep niets vast stellen. Alle metingen zijn zeer moeizaam.

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

zwart te fijn te fijn -40/40 magenta 7 10 -40/40 cyaan 10 7 -60/60

De 75c:

Op de onderrand van het L-vel bevinden zich verticale registerblokken in de kleuren magenta [onder 93], donkerblauw [onder 94], okerbruin [onder 94], cyaan [onder 95], magenta [onder 96], geel [onder 97], en magenta [onder 97/98]. Een schuine magenta balk onder zegel 98. Op de onderrand van het R-vel horizontale trapsgewijs in intensiteit toenemende balken: donkerblauw onder zegels 92-93, okerbruin onder zegels 97-98, en zwart [= combinatie van cyaan, geel en magenta] onder zegels 99-100.

Tussen L-vel en R-vel en R-vel en L-vel staat halverwege de zijranden een verticale cyaan snijstreep. Onder zegels 100 een cyaan L of R gevolgd door vijf 1'en in de kleuren geel, magenta, cyaan, okerbruin, en donkerblauw van links naar rechts.

Het modelvel is voor accoord getekend op 25 februari 1991.

De drukrichting bij het modelvel is L?. Ook bij deze waarde niet meer zo eenvoudig vast te stellen. Het ruitvormige rasterbeeld is behalve bij geel en donkerblauw te zien. Alle metingen zijn zeer moeizaam.

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

okerbruin 6.5 7.5 -40/40 cyaan 6.5 10 -30/30 magenta 10 7 -60/60

De cijfers en letters van "100180" t/m "100182" en "15 MEI 1991" en de etsingcijfers zijn afwijkend van de rest van de belettering en opgebouwd uit rechthoekige blokjes. Dit komt omdat de velrandtekst en telcijfers vast in het geheugen van de computer zijn opgslagen maar nummers en datums telkens weer anders uitvallen en daarvoor iets aparts gekozen.

De vellen van de 55c en 75c hebben scheerperforaat 12 3/4:14 16/25 tanden horizontaal/verticaal en de boven- en onderrand met twee gaten doorlopend, de zijranden geheel doorlopend. De vellen van de 65c hebben scheerperforaat 14:12 3/4:14 25/16 tanden horizontaal/verticaal en de zijranden met twee gaten doorlopend, de boven- en onder geheel doorlopend.

Het papier is fosforescent rasterdiepdrukpapier van Harrison and Sons, HS3 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting is ↔ [55, 75c] of ↕ [65c], het papierdoorzicht is IIIp met glans -70/30 [55c, 75c] of -45/45 [65c].

Philips 75c:

De problemen die er geweest zijn bij de 55c in de zin dat de velrandbijzonderheden in eerste instantie kopstaand waren aangebracht, moeten zich ook hebben voorgedaan bij de 75c. Bij het L-vel is boven zegel 1 duidelijk de restanten te zien van kopstaande etsingcijfers 1!

Bedrijfsrollen Philips 75c

Het heeft enige tijd geduurd voordat weer een bijzondere uitgifte tevens in de vorm van bedrijfsrollen werd aangemaakt. Ondermeer kwam dit door de overgang van het etsen naar het graveren bij rasterdiepdruk. Het Philips-zegel is nu het eerste gelegenheidszegel in gebruksrollen dat volgens de Hell-methode is gemaakt.

Het zegel is gedrukt in 5 kleuren rasterdiepdruk op de GOEBEL in twee banen van 6 zegels hoog en een cylinderomtrek van 22. Gebruikt zijn de kleuren donkerblauw, magenta, beige, lichtblauw en geel. Paskruizen boven kolom 20 [geteld op het modelvel] op de bovenrand van de bovenbaan resp. onder kolom 20 op de onderrand van de onderbaan. Tussen de beide banen verticale registerblokken in de kleuren donkerblauw [kolom 1], magenta [kolom 1/2], beige [kolom 2], lichtblauw [kolom 3], magenta [kolom 4], geel [kolom 5], magenta [kolom 5/6]. Een schuine magenta balk in kolom 6.

Op de bovenrand van de bovenbaan boven kolom 15 een horizontale beige balk, boven kolom 16/17 een donkerblauwe, en boven kolom 18/19 naast elkaar een zwarte, magenta en een gele.

Het modelvel van bestelling 429 is voor accoord getekend op 26 maart 1991.

Het vel heeft scheerperforaat 12 3/4:14 16/25 tanden horizontaal/verticaal, en de bovenranden niet doorlopend, behalve tussen de kolommen 10/11 waar bij beide banen 8 gaten naar boven doorlopen.

De drukrichting is L, en is niet meer zo eenvoudig vast te stellen wat te maken heeft met het feit dat deze zegel zoals voortaan alle zegels in rasterdiepdruk gegraveerde cylinders heeft. Donkerblauw is heel fijn gerasterd met een staand Wybertje, de andere kleuren hebben een min of meer duidelijk liggend Wybertje dat wat grover is. Alleen als de rasterlijnen hoeken van 90 graden maken is een rastermaat betrekkelijk eenvoudig te bepalen. Bij andere hoeken is het aantal punten langs de rasterdiagonalen niet zo makkelijk te meten. De indirecte methode [punten/mm horizontaal/verticaal] levert dan bij deze zegel het volgende op:

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen met de horizon

donkerblauw 12 ? -60/60 magenta 10 7 -40/40 beige 6 7 -40/40 lichtblauw 6 10 -30/30 geel ? 7 -40/40

Zowel hoeken als aantal punten zijn schattingen.