Hangzakjes Casparie

Eind 1994 / begin 1995 werden bij de PTT [Postkantoren BV] proeven gedaan met postwaarden in hangverpakkingen die via een hangoog aan een beugel konden worden opgehangen. De naderhand door verzamelaars gemelde exemplaren zijn medio 1996 aangeschaft - tot nog toe alleen gemeld uit Houten-Pelmolen. Medio 2000 verkreeg het Museum van Communicatie in Den Haag van PTT Hoofddorp een doos met een verzameling ongesorteerde hangverpakkingen. Een deel van het materiaal maakt de indruk slechts gebruikt te zijn voor interne PTT doeleinden/ experimenten en pas vanaf een gegeven moment [eind 1995?] ook echt voor het publiek toegankelijk geweest te zijn. De hangverpakkingen hebben een overwegend langwerpig-staand model met een voorkant die [een deel van] het product laat zien en een achterkant met een mogelijkheid tot extra informatie.

Deze hangverpakkingen heb ik hangzakjes genoemd omdat ze overwegend los in de verpakking zaten in tegenstellling tot de latere hangboekjes die meestal vast zaten.

Kenmerkend voor het uiteindelijke model langwerpig-staande hang-verpakkingen zijn het trapezium-vormige venster, de zeer sobere kleurstelling [rood en blauw, soms aangevuld met groen] en de vermelding van de gebruikte soort karton. De kleur blauw is steeds gebruikt voor de barcode; de extra groene kleur is uitsluitend gebruikt bij de beide December-zegels [1996, 1997]. De meestal aan drie zijden afgesloten hangzakjes zijn verticaal behalve voor de min of meer vierkante December-blokken. De hangzakjes zijn gedrukt in 2 [of 3] kleuren offset.

Op enkele 'hangzakjes' na zitten de blokjes los in het zakje en is aan de achterzijde of geen vouwrand te zien [deze zit binnenin, van buitenaf gezien links van het venster] of aan beide zijkanten [aan de buitenkant].

Bij het December-blok van 1996 is de kaft gevouwen als de voor- resp. achterkant van een kalender en zit het blok links aan de binnenachterkant bevestigd. Anders gezegd: als de voorkant met het venster naar boven wordt omgeslagen wordt het blok in zijn geheel zichtbaar.

Strikt genomen is hier sprake van een 'hangboekje' en niet van een 'hangzakje'. Vreemd genoeg is in 1997 weer een hangzakjes-model gebruikt voor de December-blokken. Behalve December 1996 zijn er ook nog enkele andere 'hangboekjes' gevonden.

De hangzakjes zijn vermoedelijk ontworpen door Casparie Almere en in elke geval ook daar gedrukt. Het vullen van de hangzakjes geschiedde bij WILO Vianen, te Vianen.

Bij het onderscheiden van de hangzakjes komen een aantal aspecten aan bod. Het name de vorm en de standaard-tekst onderdelen.

De kaften vallen in zes groepen uiteen:

V-1

Diverse producten geheel met een bedrukt karton [aan de bovenkant gevouwen met korte voorzijde die onderaan van links naar rechts schuin oploopt en langere achterkant] in cellofaan verpakt. Op het karton was meestal een barcode/productcode *3S PSVP 12345678* gedrukt. De overige tekst heeft niet specifiek betrekking op de inhoud. De hangoog moest door het cellofaan heen open worden gedrukt.

V0

Diverse producten geheel in cellofaan verpakt, de hangoog is echter vrij om aan te kunnen ophangen. Het bedrukte karton is aan de bovenkant gevouwen met een korte voorzijde die onderaan van links naar rechts schuin oploopt en langere achterkant die geheel tot aan beneden toe doorloopt. De bovenkant is in blauw, de onderkant in rood. Op de achterkant in het rode gedeelte een donkerblauw barcode/productcode PK gevolgd door een 5-tallig cijfer. Verder op de achterkant gedrukt Produktinformatie in een blauw omrand kader tegen een rode ondergrond. Daaronder nog wat in wit uitgespaarde tekst. De voorzijde is aan de bovenkant blauw, daaronder is in het rood het PTT-logo uitgespaard, waarde in een blauw vlak uitgespaard, aantal in het rood uitgespaard en omschrijving in een blauw vlak uitgespaard.

V0a: in rood en blauw;
V0b: in rood en groen, 'barcode' in donkerblauw.

V1

Diverse producten, niet meer in cellofaan verpakt. Karton rood bedrukt met een donkerblauwe bovenkant. Barcode/productcode PK gevolgd door een 5-tallige code op rode ondergrond. Het omkaderde Produktinformatie is verdwenen. De voorzijde is niet meer open maar heeft een venster. Op de achterkant een omschrijving over het gebruikte karton met daarin chloorvrij gebleekt.

V1a

Voorzijde met een trapezium-vormig venster, waarde in donkerblauw, PTT-logo en aantal in rood uitgespaard, omschrijving in blauw uitgespaard. Achterzijde met barcode *PK0017A* in donkerblauw op rood, daaronder tekst in rood uitgespaard. Het geheel is een aan 3-zijden dicht hangzakje.

'f21,-', '30 postzegels', '30x 70 cent drukwerk/kaarten'; het betreft een veldeel van 30 zegels van 70c ontwerp Crouwel.

V1 - vervolg

V1b

Voorzijde met een trommel-vormig venster met grijze ellipsen zowel boven als onder, waarde in donkerblauw, PTT-logo en aantal in rood uitgespaard, omschrijving in blauw uitgespaard. Achterzijde met barcode PK00000 in zwart op rood, daaronder tekst in rood uitgespaard. De bovenkant is met een tape versterkt, de zijkanten zijn open, het blok zegels is met de linkerrand op de binnenkant van het karton bevestigd: eigenlijk dus een hangboekje ! Op de witte binnenkant van het karton bevindt zich een tekst in het rood.

'f8,-', '10 postzegels', 'briefpostzegels'; het betreft een blok briefpostzegels van 80c [uitgegeven 14 september 1993] met drukvormnummer: L 1B1B1B1B.

V2

Diverse producten, de barcode in zwart is direct op de rode ondergrond gedrukt. Dit is later gecorrigeerd met een sticker waarbij de barcode tegen een witte ondergrond is geplaatst.

V2a: zonder sticker
V2b: met sticker

V3

Diverse producten, de barcode is in donkerblauw tegen een witte achtergrond gedrukt. De achterkant is in de volle breedte, de witte binnenkant van de kaft licht wit op onder UV [nog steeds is net als bij de vorige twee versies blijkens de tekst op de achterkant chloorvrij gebleekt karton gebruikt].

V3a: Kaft gevouwen als zakje
V3b: Kaft gevouwen als kalender. Eigenlijk dus geen hangzakje maar hangboekje !
V3c: Kaft gevouwen als kalender - kleurstelling met groen erbij. Eigenlijk dus geen hangzakje maar hangboekje !
V3d: Kaft gevouwen als zakje - kleurstelling met groen erbij.

V4

Diverse producten. De achterkant aan weerszijden met plak/vouwrand, de grauwe binnenkant licht niet op onder UV, blijkens de tekst is sprake van gerecycled karton.