|
De diverse inkepingen - althans die aan de zijkanten noteren met de letters A [voor de achterflap boven], B [voor de voorkant] en C [voor de achterzijde onder]. De inkepingen worden opgemeten in millimeters van boven naar beneden. Verder zijn L[inks], R[rechts], O[nder] en B[oven] in gebruik om de richting van de zijkanten aan te geven. Het blijkt - ook duidelijk als de drukvellen bekeken worden; er is een duidelijke marge tussen de 3e en de 4e kolom van een drukvel - dat een drukvel eerst in twee helften wordt opgedeeld alvorens verder wordt gestanst. Een half drukvel van 6 [3x2] is dan een stansvel. Als de plaats [linker- of rechterhelft] nog niet duidelijk is dan notering van stans-combinatie met de relatieve positie daarbinnen: 1-3 boven, 4-6 onder, anders een absolute dvp [drukvelpositie] met bovenin 1-6 en onderin a-f. Stans-combinatie 1 [S1] is zonder verticale inkepingen, bijna geen slobgat-kenmerken, maar wel met CB-kenmerken, stans-combinatie 2 [S2] is met verticale inkepingen, veel slobgat-kenmerken, en dezelfde CB-kenmerken als S1. Zowel S1 als S2 hebben een uitbollend slobgat dat iets minder hoog lijkt t.o.v. het horizontale deel.
Stans 1
|
|
Stans 2
Stans-combinatie 3 [S3] heeft verticale inkepingen in de 3e kolom, enkele slobgat-kenmerken, geen CB-kenmerken, stans-combinatie 4 [S4] heeft andere verticale inkepingen in de 3e kolom, dezelfde slobgat-kenmerken als S3. Zowel S3 als S4 hebben een uitbollend slobgat dat iets hoger lijkt t.o.v. het horizontale deel.
Stans 3
|
|
Stans 4
Vanaf een bepaald moment komt bij Stans 4 ook langs de AL-zijde inkepingen voor: Stans 4'
|
|
Stans-combinatie 5 [S5] heeft [meestal] verticale inkepingen in de 3e kolom, het slobgat heeft alleen inkepingen uiterst links en rechts, altijd CB-kenmerken. S5 heeft een uitbollend slobgat dat iets hoger lijkt t.o.v. het horizontale deel.
Stans 5
|
|
Waren de 3 stans-planken tot dus ver gebruikt op halve drukvellen die in de Heidelberg Cylinder Automat werden gestanst. In medio 2000 werd begonnen het stansen uit te besteden bij Advozo te Vianen. Allereerst voor de pakket-zegels [SC 14], later ook voor het standaard-formaat: Stanscombinatie 6 [SC6] heeft betrekking op een stansplaat met 12 kaftjes - gemaakt door Ustfa Dievision in Vianen - en elk kaftje heeft aparte verticale kenmerken. De perforatie-ril in de vouwranden zit in de stansplaat en heeft een h.oh. van 6.0mm. |
|
|
Voor de niet standaard-formaten zijn er twee gemaakt voor de Priority-bladen: SC 7 voor de 4 verschillende Priority-bladen [H0] nog met een 'vouw-ril'. De hangboekjes Zaanse Schans kregen een licht afwijkend formaat met een duidelijke perforatie-lijn: SC8. Stans-combinaties SC 9 - SC 11 zijn gereserveerd voor de December-zegels van 1998, 1999 en 2000 [H1, H5 en H7]. |
Stans-combinaties SC 12 - SC 14 zijn gereserveerd voor de pakket-zegels: de December-pakketzegels van 1998 nog met een 'vouw-ril' [SC 12], de latere pakket-zegels met gedeeltelijk nog een 'vouw-ril' maar al gauw met een 'perforatie-lijn' [SC 13] en de Advozo-stans-plank [SC 14]. Stans-combinatie SC 15 is voor de December Euro-pakketzegels, met 'vouw-ril' en SC 16 voor de latere Euro-pakketzegels met 'perforatie-lijn'. |
|
Bij de hangboekjes is een onderdeel van de stans-plank/-plaat het gedeelte dat ervoor moet zorgen dat het vouwen van de kaftjes soepel verloopt. De aanvankelijk bij Casparie gehanteerde stansplaten waren ter hoogte van de vouwranden voorzien van een bol metalen lijn, die een deuk/moet in het karton achterliet. Deze vouw-ril vinden we terug bij alle modellen H0, H1, H2, H8 en H10. Ook bij de modellen voor de pakketzegels [H9] is aanvankelijk de vouw-ril vast te stellen. Het verwerken van de kaften op de SITMA-machine bij WILO Vianen ging met de vouw-ril niet goed. De bol metalen lijn werd vervangen door een perforatie-lijn en dat zou zo blijven bij latere stans-planken/-platen. Als nood-oplossing werd op een zeker moment een aparte perforatie-lijn in een stans-plank ter grootte van één kaftje gehanteerd door Casparie en aangebracht op nog aanwezig materiaal met een vouw-ril. De ingebedde perforatie-lijn had een hart op hart maat [h.o.h.] van 4.5mm voor de H3/H4 boekjes, resp. 3.5mm voor de pakketzegels. Pas met de nieuwe stans-plaat van Advozo voor de H3 veranderde de h.o.h. naar 6.0mm. |
De nood-perforatie-lijnen van Casparie hadden h.o.h. van 6.5mm [Verrassen, Kon. Beatrix] resp. 1.5mm [Kon. Beatrix], maar 1.4mm [pakketzegels]. Ook Vakantiegroeten is gevonden met een 6.5mm lijn [slechts een plano dummy 'schapkaart'], mogelijkerwijs een proef? Wel is in oktober 2001 op de Beurs in het Bouwcentrum te Antwerpen door de Collect Club een aantal schapkaarten van deze Vakantiegroeten verspreid. Later op de Filateliebeurs in Loosdrecht [25.01.2002] werden dezelfde schapkaarten voor 2 per euro verkocht. Vooral de uiterst grove resp. uiterst fijne rillen vallen onmiddellijk op. De perforatie-lijnen zijn tot nog toe steeds 1 op 1 d.w.z. de lengtes van het snijdende deel en het niet-snijdende deel zijn gelijk. Kortom we hebben al zeven verschillende rilmaten, waarbij de h.o.h. maat [de afstand tussen twee opeenvolgende gaten] ten behoeve van de notatie gebruikt zal worden:
|
|
De manier waarop de boekjes moesten kunnen worden opgehangen zowel achter de balie van de kantoren of aan rekken was met behulp van een 'oog'. In het jargon van 'winkelmateriaal' is sprake van een Eurolog en ook de PTT schrijft soms - Balie Nieuws - dat gebruik moet worden gemaakt van een aparte 'Eurolog' als het product niet al voorzien was van een 'oog ' zoals b.v. bij de begin 2000 geintroduceerde 'Verzendbewijs aangetekend'. |
Het oog waaraan de boekjes worden opgehangen is niet altijd open. Natuurlijk wel als ze van de rekken gehaald worden, maar niet noodzakelijk als ze van het loket kunnen worden gekocht. De boekjes met compleet 'oog' zijn als intacter te beschouwen dan de boekjes zonder 'oog'. Immers de 'complete' boekjes zijn niet zonder relevantie aangezien we aan de hand van de restanten/inkepingen bij het 'oog' mogelijkerwijs de drukvellen kunnen reconstrueren. |
|
Aanvankelijk werden de hangboekjes door Casparie/WILO met 'complete oog' afgeleverd, maar de Post was daar niet blij mee dat op de postkantoren noch de gaten vrij moesten worden gemaakt. Aan Casparie werd voorzocht hiervoor zorg te dragen. Dit vrijmaken van de ogen werd door Casparie uitbesteed aan penitentiaire inrichtingen maar dit geschiedde niet altijd tot tevredenheid. Dankzij de stansmachine 'WUPA' van Advozo werd het probleem opgelost. Alleen niet bij elk formaat hangboekje zijn nieuwe stans-planken gemaakt. Slechts het standaard-formaat en dat van de pakketzegels werd door Ustfa Dievision te Vianen van een nieuwe stans-plank voorzien. Voor de nog in juni 2001 te vervaardigen Prioritybladen van 120c moest weer teruggevallen worden op het werk in een gevangenis. |
De vanaf 2 juli 2001 verschenen in Engeland gemaakte hangboekjes werden weer inclusief de volle hangogen geleverd. Dit tot groot ongemak van het postkantoor-personeel dat met vaak veel moeite de gaten vrij moesten maken. Niet zelden werden de hangboekjes zwaar beschadigd. De eind november 2001 door JESSP geleverd december-hangboekjes waren minstens zo problematisch. Ook hier was de inhoud niet weggewerkt, nog erger sommige oog-posities hadden een zo breed 'hechtpunt' van inscheuring van het boekje niet te vermijden was. |
|
De door Walsall gemaakte en in rasterdiepdruk vervaardigde hangboekjes vertonen slobgaten met een systematisch aantal 'hechtpunten'. Behalve aan de uiterste linker- en rechterkant resp. geheel midden boven en onder [dus bijelkaar 4] komen ook nog 4 extra hechtpunten voor op de 'zijvleugels' zowel midden boven als midden onder. Bij sommige boekjes zijn aanvankelijk 4 hechtpunten aangebracht en bij latere drukken 8. |
De gleuven [cirkelvormig in het A-deel en min of meer recht in het C-deel] waarmee het A- en C-deel weer aan elkaar worden gezet, nadat het boekje is geopend en de lijmstippen niet meer moeten functioneren, zijn meestal dezelfde bij bijna alle hangboekjes maar verschilt qua vorm voor de hangboekjes pakketzegels, servicezegels e.d. De December-zegels van 1998 [alle, ook pakket] hebben de gleuf in het C-deel met nog een extra gebogen stukje eraan zoals ook de [Euro-]pakketzegels. De 'nieuwe' Walsall hangboekjes sinds 2 juli 2001 hebben geen sluitgleuven - althans de in rasterdiepdruk vervaardigde - meer. |
