|
Evenals bij Albanië bestond in Bulgarije er een lange traditie om de postzegels buiten de grenzen te laten drukken. Diverse staatsdrukkerijen in St. Petersburg, Budapest, Wenen, Berlijn en Rome nemen tot 1921 opdracht tot het drukken van postzegels voor Bulgarije aan. Ook een particuliere Engels drukkerij als Bradbury Wilkinson zal in 1921 nog Bulgaarse zegels drukken in plaatdruk. Vanaf 1912 echter wordt het drukken van zegels in de Staatsdrukkerij van Sofia belangrijker. Vanaf dan wordt boekdruk gebruikt, gevolgd in 1920 door offset [incidenteel nog in 1931, 1933, en 1945] en in 1936 door rasterdiepdruk. Het laatste procédé zal tot in de moderne tijd de postwaardenproductie blijven beheersen. De beide fotomechanische drukprocede`s waren bij de staatsdrukkerij in Sofia behoorlijk vroeg ingevoerd. Als we dit vergelijken met de Nederlandse situatie waarbij rasterdiepdruk en offset min of meer gelijktijdig ten tonele komen in 1924. |
Na de 2e wereldoorlog duurde het even voordat deze procede`s weer in gebruik werden genomen. In de jaren 1946-1950 komen we nog vaak boekdruk tegen. Maar vanaf october 1947 weer volop rasterdiepdruk [1-kleurig, vanaf 1960 3-kleuren]. Offset vinden we aanvankelijk zeer beperkt terug in de periode mei 1948 - 1949, echter vanaf october 1965 zal meerkleuren-offset een gelijkwaardige plaats gaan innemen naast de rasterdiepdruk. Het aantal frankeerseries is tot de 70-er jaren enorm groot. Zo zelfs dat de benaming langlopende frankeerzegels niet passend lijkt, praktisch elk jaar weer een nieuwe emissie. |
|
Frankeerseries
Daarna is het niet meer duidelijk of er nog langlopende frankeerseries zijn. Er is al vanaf de 30-er jaren nogal wat variatie in de tanding. Er zijn diverse lijntandingen 13, 10 3/4, 11 1/2, al of niet gecombineerd. Ook kamtandingen die naast de lijntandingen voor de frankeerzegels gebruikt zijn. In de duitse Michel catalogus komen we meestal wel de vermelding tegen dat diverse tandingen gebruikt zijn maar een overzichtelijke opstelling van wat bij welke zegel te vinden is niet. Het is duidelijk dat hier nog een waar onderzoeks-paradijs braak ligt. |
|
Bij de Albaanse zegels konden we nog enige sporen terug vinden van de politieke leiding van het land op postzegels: Enver Hodja. Bij de Bulgaarse zegels is het opvallend dat van de langdurig leider van het land Todor Zivkov weinig op zegels is terug te vinden [slechts 1 zegel in 1981 bij het 1300 jarige bestaan van het land]. In 1982 is een serie gewijd aan z`n op 39-jarige leeftijd gestorven dochter Ljudmila. Daarentegen komen we een ander politicus erg vaak tegen afgebeeld op postzegels van Bulgarije. De in 1882 geboren Georgi Dimitrov had al voor z`n vlucht uit Bulgarije na een mislukte staatsgreep in 1923 een belangrijke rol gespeeld in de Bulgaarse communistische partij. In 1933 werd hij door de duitsers gearresteerd op verdenking van medeplichtigheid aan het in brandsteken van de Reichstag. Anders dan z`n nederlandse collega Marinus van der Lubbe zou Dimitrov het overleven. Op aandringen van Moskou werd Dimitrov in 1935 vrijgelaten, en in Moskou aangekomen werd hij secretaris-generaal van de Komintern. Na de bevrijding werd hij de grote baas in Bulgarije, en zou dat zolang z`n gezondheid tot toeliet blijven tot in 1949. Medio dat jaar stierf hij in een sanatorium dicht bij Moskou. |
Dimitrov werd opgevolgd door Vulko Tsjervenkov die op zijn beurt in 1954 als secretaris-generaal van de communistische partij werd opgevolgd door Todor Zivkov. Tsjervenkov vinden op enkele zegels in 1951-52 terug, naast Dimitrov afgebeeld. In 1962 [19-03] werd het 80 jarige bestaan van de Staatsdrukkerij, inmiddels vernoemd naar Georgi Dimitrov, gevierd met een postzegel. Paradoxaal genoeg lijkt met de komst van meerkleuren offset in de Staatsdrukkerij van Sofia ook een start gemaakt met het laten drukken van zegels in diepdruk in de socialistische landen. Rasterdiepdruk hoorde tot het standaard-pakket van de Dimitrov-drukkerij, maar plaatdruk komen we slechts één keer tegen [in 1941]. |
|
Het zijn de drukkerijen in Budapest, Leipzig, Praag en Moskou die het werk leveren:
Vreemd genoeg ook twee series uitgevoerd in offset en gedrukt in Leipzig resp. Moskou. |
|
Rolzegels voor Automaten De rasterdiepdruk in Sofia was zoals bij de meeste RWEH landen een rasterdiepdruk met velinleg. Voor druk aan de rol moest dus uitgeweken worden naar andere drukkerijen. Dit speelde met name bij de aanmaak van rolzegels voor automaten. In het kader van de wederzijdse hulp en specialisatie van werk binnen de RWEH waren afspraken gemaakt. De aanmaak van rolzegels voor automaten werd uitbesteed aan de VEB Wertpapierdruckerei te Leipzig. De automaten zelf zouden worden geproduceerd in Hongarije bij Fok-Gyem. Uiteindelijk zouden in Leipzig rolzegels aangemaakt worden voor de DDR, Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije. In augustus 1979 kwam Bulgarije als laatste land met twee rolzegels: de 2 en 5 stotinki. Zoals we bij Tsjecho-Slowakije nog zullen zien was het eigenlijk vreemd dat de Praagse WIFAG-persen niet gebruikt werden voor rolzegels. Het duurde dan ook niet echt lang of dat gebeurde ook daadwerkelijk. De enige rolzegel van de USSR was al in 1969 aangemaakt op een WIFAG-pers van Goznak te Moskou, nog vo or de RWEH afspraken. |
Het uitgiftebeleid van Bulgarije wordt in de 70-er jaren nogal uitbundig, niet eens zozeer qua aantallen zegels maar meer qua aantallen emissies en vooral de blokken. Het aantal socialistische zegels was in de 60-er jaren al minimaal: 88 op de ruim 800. In de 70-er jaren zal gesteund door de uitingen van erkenning in de internationale filatelie in de vorm van internationale tentoonstellingen [Sofia `69, Philaserdica `79, Balkanfila `85 en Bulgaria `89] de exploitatie van de filatelist nog slechts toenemen. Weinig socialistische onderwerpen dus, maar des te meer aandacht voor postzegeltentoonstellingen. Met als voorlopige apotheose 26 blokken in 1989 waarvan de meeste in verband met de tentoonstelling Bulgaria `89. |
|
Socialistische onderwerpen in de 60-er jaren 1961 6 3x 5 jarenplan,
3x 70 jaar 1e congres Soc.Demok.partij
1962 6 2x 80 jaar Dimitrov, 4x 8e congres Comm.Partij
1963 3 2x 10e congres comm. jeugdbond,
1x wereldvrouwencongres te Moskou
1964 10 8x 20 jaar volksmacht,
1x 30 jaar Bulg-Rus. gezelschap,
1965 8 1x 8e congres intern. studentenunie,
1x 4e intern. conf. havenarbeiders, 6x pioniers
1966 11 1x 6e vakbondscongres, 1x 7e bijeenkomst demok.
jeugd, 2x Spartakiade, 5x antifascisten,
2x 9e congres comm. partij
1967 26 2x 25 jaar patriotisch front, 5x antifascisten, 12x
economische successen, 1x DKMS-congres, 6x 50 jaar
October Revolutie
1968 6 1x 150 jaar Karl Marx, 5x 9e wereldjeugdspelen
1969 7 6x 25 jaar volksleger, 1x 25 jaar bouwlegers
1970 5 3x 100 jaar Lenin, 1x 7e wereldsociologiecongres, 1x
150 jaar F. Engels
---
88
|